Güncelleme Tarihi:
Gök bilimi yada gökbilim olarak da ifade edilen astronomi, uzayda bulunan tüm gök cisimlerini ele almakta ve bu yönde bu cisimlerin oluşumlarını ve hareketlerini gözlemlemektedir. Tüm bu veriler insanlarca kullanılmakta ve yaşanılacak gelişmeler bu yönde seyir etmektedir. Bu terim Yunancada kullanılan "astron" ve "nomos" isimli sözcüklerden türemiş bir terimdir. Eski Yunan kaynaklarında yıldızların yasası olarak da bilinmektedir.
Astronomi Nedir?
Gök cisimlerinin oluşumlarından, gösterdiği kimyasal özelliklere kadar her türlü hareketlerini gözlemleyen ve inceleyen bilime astronomi denmektedir. İnsanlık tarihinin bilinen en eski bilim dallarından birisi olarak gelişmiştir. Bunda insanların gök olaylarına ve dünyanın oluşumuna duydukları merak da etkili olmaktadır. Astronomi sınırlı bir alan ile sınırlandırılamaz. Çünkü dünya atmosferi dışında kalan yıldız, gezegen, galaksi, kutup ışığı, gökada ve tüm arka plan ışımalarını ve burada gelişen olay ve olguları inceleyen bilim dalı en kapsamlı tanımlarından olacaktır.
Astronomi (Gök Bilimi) Neyi İnceler?
Kainatta bulunan her türlü maddenin hareketi, dağılımı, kimyasal oluşumu, evrimi ve fiziksel durumları astronominin konusudur. Ayrıca tüm bu unsurların birbirleri ile olan ilişkileri de astronominin incelemelerine girer. Öyle ki bu bilime, bilimsel eğitim görmemiş insanlar da merak salmıştır. Amatör kişilerin yaptığı incelemelerinde bu bilime yaptığı katkılar söz konusu olmaktadır.
Arkeoloji alanında yapılan çalışmalar eski çağlarda da insanların bu gök bilimine olan meraklarını ispatlamıştır. Hatta zamanımızın bazı incelemeleri eskiden tespit edilen bazı kavramlar üzerinden yürümektedir.
Astronominin Alt Dalları Nelerdir?
Astronominin alt dallarını birkaç unsura göre ifade etmek mümkündür. Bu unsurlar, yapılan inceleme yöntemleri, genel uzay bilimi, astrofizik ve gök cisimlerinin birbirleri olan ilişkileri gibi sayılabilir. Konularına göre astronomi alt dalları;
- Yıldızların oluşumu
- Gözlemsel astronomi
- Güneş sistemi
- Galksi dışı gök bilimi
- Kozmoloji
- Galaktik Gök Bilim gibi.
Bunlar ile birlikte gözlem tarzına göre de astronomi bazı dallara ayrılabilmektedir. Gözlem tarzına göre astronomi dalları şu şekilde sıralanabilir;
- Işık
- Nötrino
- Radyo dalgaları
- Gözle görünen ışık
- Y ışınları
- X ışınları
- Morötesi ışınlar
- Kızılötesi ışınlar gibi.
Astronominin Diğer Alt Alanları
- Arkeoastronomi alanı insanların eskiden bu gök bilimleri hakkında yaptığı araştırmalar ile bu araştırmaların nasıl yapıldığı hususunda inceleme yapan alt alandır. Bu alan; etnografya, antropoloji ve arkeoloji gibi bilimler ile de ortak çalışmalar yürütmektedir.
- Astromatematik alanı gök cisimlerinin yapmış olduğu yörüngelere ait hesaplamaları gerçekleştirir. Ayrıca elde edilen sayısal değerlerin yorumlanması işini de bu dal üstlenir. Bazı kaynaklarda bu bilime gök mekaniği ismi de verilmiştir.
- Astrokimya alanı gök cisimlerinin bulunduğu ortamların kimyasal yapıları hakkında incelemeler yapmaktadır.
- Astrobiyoloji alanı gök cisimleri arasında bulunması değerlendirilen yaşam formlarının varlığı, oluşumu ve gelişimi gibi durumları inceleyen alt daldır.
- Astrojeoloji alanı evrende bulunan cisimlerin yapıları ile oluşumlarını inceleyen alandır.
- Astrofizik alanı gök cisimleri arasında gerçekleşen elektromanyetik dalgaları inceler. Gök cisimleri ile yıldızların madde ışınım bağlantılarını da incelemektedir.