Güncelleme Tarihi:
Askorbik asit olarak da bilinen C vitamini suda çözünen bir vitamindir, yani vücutta depolanamaz ve onu besin kaynaklarından almamız gerekir.
Askorbik Asit Nedir?
Askorbik asit yönünden zengin meyve ve sebzelerin faydalı etkileri uzun zamandan beri bilinmesine rağmen bilimsel olarak 1933 yılına kadar izole edilememiştir. C vitamini, cilt, tendonlar, bağlar, kan damarları, kemikler ve kıkırdak dahil olmak üzere çeşitli dokuların ihtiyaç duyduğu bir protein türü olan vücuttaki kolajen üretiminde önemli bir rol oynar. Doku büyümesi ve onarımı sürecindeki rolü ile bilinir.
Askorbik Asit Ne İşe Yarar?
Askorbik asit vücuttaki serbest radikalleri nötralize etmeye yardımcı olabilecek bir antioksidandır. Bu önemlidir, çünkü vücutta zamanla biriken serbest radikaller ileri yaşlanma ve kanser, kalp hastalığı ve artrit gibi sağlık sorunlarıyla ilişkilidir. Ayrıca iskorbüt gibi bazı potansiyel olarak ölümcül hastalıkların önlenmesine yardımcı olur ve soğuk algınlığı semptomlarının süresini azaltmaya yardımcı olabilir.
Soğuk algınlığının ilk semptomlarının gün boyunca birkaç doz C vitamini almanın, semptomların süresini ve şiddetini kısaltmada etkili olabileceği görülmektedir. Bununla birlikte, önleyici bir yöntem olarak C vitamini almanın soğuk algınlığı sıklığını azalttığı gösterilmemiştir.
İhtiyacınız olan C vitamini miktarı yaşa bağlıdır. Farklı yaşlar için önerilen günlük ortalama;
Doğumdan 6 aya kadar; 40 mg
7-12 aylık bebekler; 50 mg
1-3 yaş arası çocuklar; 15 mg
4-8 yaş arası çocuklar; 25 mg
9-13 yaş arası çocuklar; 45 mg
14-18 yaş arası gençler (erkekler); 75 mg
14-18 yaş arası gençler (kızlar); 65 mg
Yetişkinler (erkekler); 90 mg
Yetişkinler (kadınlar); 75 mg
hamile gençler; 80 mg
Hamile kadın; 85 mg
Emzirme gençler; 115 mg
Emziren kadınlar; 120 mg’dir.
Askorbik Asit Eksikliği Neden Olur?
Haftalarca çok az Askorbik Asit yani C vitamini (günde yaklaşık 10 mg'ın altında) alan veya hiç almayan kişilerde iskorbüt olabilir. İskorbüt, yorgunluğa, diş etlerinde iltihaplanmaya, ciltte küçük kırmızı veya mor lekelere, eklem ağrısına, zayıf yara iyileşmesine ve tirbuşon tüylerine sebebiyet verir. İskorbüt hastalığının ek belirtileri arasında depresyonun yanı sıra şişmiş, kanayan diş etleri ve dişlerin gevşemesi veya kaybı yer alır. İskorbüt hastalığı olan kişilerde anemi de gelişebilir. Scurvy tedavi edilmezse ölümcüldür.
Vücudunuzdaki C vitamini eksikliği ise yeterli miktarda C vitamini eksikliğinden kaynaklanır. C vitamini eksikliği, yeni kollajenin oluşamayacağı anlamına gelir. Bu, vücudunuzdaki çeşitli dokuların bozulmaya başlamasına ve vücudunuzun sağlığı ve onarımının etkilenmesine neden olur. C vitamini eksikliğinin ilk belirtileri ise;
Yorgunluk ve zayıflık,
Kas ve eklem ağrıları,
Kolay morarma,
Cildinizde küçük, kırmızı-mavi morluklar gibi görünen noktalar,
Kuru cilt,
Diş etlerinizin şişmesi ve renginin değişmesi,
Diş etlerinden ani ve beklenmedik kanama, diş kaybı,
Kilo kaybı,
Burun kanaması,
Yaraların zayıf iyileşmesi,
Enfeksiyonlarla mücadelede sorunlar,
Kemiklerinizdeki değişiklikler,
Eklemlere kanama, şiddetli eklem ağrılarına neden olur.
Askorbik asit eksikliğinin nedenleri ise;
Bir süre beslenmenizde taze meyve veya sebze bulundurmamak,
Çok az miktarda yemek yemek,
Sürekli hasta hissettiren tedaviler (kemoterapi gibi) veya anoreksiya gibi bir yeme bozukluğu,
Sigara içmek, vücudunuzun yiyeceklerden ne kadar C vitamini aldığını azaltır,
Diyetinizi etkileyen uyuşturucu veya alkole uzun süreli bağımlılık C vitamini eksikliğine neden olur.
Diyetle C vitamini tüketimi yetersiz olduğunda, kolajen üretimi kesintiye uğrar ve ihtiyaç duyulan kolajenin yerini alamaz, bu da dokuların parçalanmasına neden olur.