Güncelleme Tarihi:
Arke, öncesinde bakteri olarak düşünüldüğünden arkebakteri ismi ile anılmıştır. Sonra DNA analizleri ile farklı bir grup oldukları tespit edilmiştir.
Arke Nedir?
Arke, yakın zamana kadar bakteriler arasında sayılsa da sonrasında yapılan çeşitli DNA çalışmaları sonrasında tek hücreli farklı canlılar oldukları tespit edilmiştir. Bu canlılarda herhangi bir hücre çekirdeği ya da zarlı organel de bulunmaz. Yaşam alanları, hücresel yapıları ve metabolik özellikleri bakterilerden farklı olduğu için incelemeler sonucu arkelerin bakteri olmadığı tespit edilmiştir. Arkeler morfolojik bakımdan bakıldığında her ne kadar bakteriler ile benzese de transkripsiyon ve translasyon enzimleri nedeniyle ökaryot hücrelere de fazlaca benzemektedir.
Biyokimyalarında farklılık olduğu için arkelerin herhangi bir gruba dahil edilmesi doğru olmamıştır. Ökaryotlardan daha fazla enerji kaynakları vardır. Arkeler dünya üzerinde en geniş alana yayılmış olan canlılar olarak kabul edilmiştir. Günümüze kadar keşfedilmiş olan hiçbir arke türünde de spor ile üremeye rastlanmamıştır. İlk keşfedilmiş olan arkelerde yaşam alanı ekstrem yapıda idi. Sonrasında okyanusun, gayzerlerin ve petrol kuyularının da arkelerin yaşam alanları arasında olduğu tespit edilmiştir.
Nasıl Ürer?
Arkeler aynı bakteriler gibi sayısız yöntem ile yer değiştirmesi mümkün olan canlılar arasındadır. İletişim kurmaları ve eşeysiz bir şekilde üredikleri de bilinmektedir. Arkeler eşeysiz yani aseksüel biçimde üreyen canlılar arasındadır. Aynı zamanda bakteriler ile benzer olarak çeşitli birçok üretme yolları da mevcuttur.
Nasıl Beslenir?
Arkeler yeni yeni keşfedilen canlılar olmalarından dolayı birçok kişi tarafından merak edilirler. Yapılan yeni çalışmalar ile arkeler hakkında farklı tespitlerde bulunmuştur. Bu nedenle arke'nin nasıl beslendiği de merak edilmektedir. Arkelerin metabolizmaları çok çeşitlidir. Bazı arkeler enerjilerini sülfürden ya da amonyak sayılan inorganik maddeler ile sağlar ve bunlara da litotrof adı verilir.
Diğer bazı arkeler ise ihtiyaçları olan enerjileri güneş ışığından alırlar ve bunlara da fototrof adı verilir. Yalnız hiçbir arkede oksijen üreten fotosentez olayının yaşanmadığı da bilinmektedir. Arkeler kirli sularda, çöplerde, otçul tüm canlıların sindirim sistemlerinde ya da çiftlik gübrelerinde yaşarlar. Arkeler fotosentez yapmaz fakat buna karşılık fotofosforilasyon yaparlar. Her ne kadar bu durum gerçekleşse de yine de arkelerde besin üretilmesi mümkün değildir.
Arke Tek Hücreli midir?
Arke prokaryot hücreli canlılar arasındadır. Öncesinde bakteriler içinde sayılan arke günümüzde hücre duvarının olması ve hücre zarındaki yağları sebebi ile ayrı bir grup olarak sınıflandırılmıştır. Arkelerin hücre duvarlarında peptidoglikan yerine bol proteinden oluşan sahte peptidoglikanlar vardır. Depo karbonhidratları glikojen olarak arkelerin çoğu kemosentetiktir. Bu nedenle saprofit veya parazit olanları da yoktur. Arkelerin sitoplazmik zarları diğer canlılardan farklıdır. Bu temel olarak zarlarındaki yağ moleküllerinin yapılarından kaynaklanmaktadır.
Yağ moleküllerinin yapısı sayesinde arkeler yüksek sıcaklığa, basınca ya da asitlere dayanıklıdır ve bu arkeler için oldukça önemli özelliklerdendir. Aynı zamanda arke ılımlı koşullarda başka gruptan canlılarla da rahat bir şekilde yaşayabilen canlılar arasında olduklarını ispatlamış canlılardandır. Arkeler metanojenik arkeler, aşırı tuzcullar ve aşırı termofiller olarak üç grupta incelenmektedir. Arkeler çekirdekleri olmadığı için tek hücreli canlılar arasında sayılmakta ve kabul edilmektedir. Tek hücreli olmaları arkelerin prokaryot canlılar olduğunu gösteren bir durumdur. Erke prokaryotlar altı sınıflandırmalarda da Monera olarak adlandıran canlılardır.