Arap Baharı Nedir, Nasıl Başladı? Arap Baharının Nedenleri Ve Etkileti Nelerdir?
Güncelleme Tarihi:
On yıl önce isyanlar orman yangını gibi Arap dünyasına yayıldı ve bölgeyi değiştiren olayları tetikledi. Eski, otoriter liderlerin düşüşünden isyanların bastırılmasına kadar, işte Arap Baharı olarak bilinen şeyi oluşturan bazı önemli tarihler ve olaylar.
17 Aralık 2010'da, bir el arabasından sebze satan genç bir Tunuslu, polisin tacizini protesto etmek için kendini ateşe verdi.
Arap Baharı Nedir, Nasıl Başladı?
2011 Arap Baharının nedenleri ve hızla yayılmasıyla ilgili birçok analiz yapıldı. Genel fikir birliği, kritik olarak siyasi, ekonomik ve sosyal faktörlerin bir kombinasyonu olarak ortaya çıktı. 2011 Arap ayaklanmaları Orta Doğu ve Kuzey Afrika'yı salladı ve bölgeyi çeşitli şekillerde yeniden şekillendirdi. Birkaç ülkedeki protestocular daha fazla özgürlük talep ederken, uzun süredir devam eden diktatörlüklerin düşüşü iç savaşa, huzursuzluğa ve çoğu durumda daha fazla baskıya yol açtı. Fakat insanlar demokrasi istiyor ve bunun için meydanlarda protestolar yapıyor.
Arap Baharının Nedenleri ve Etkileti Nelerdir?
Mohamed Bouazizi 4 Ocak 2011'de öldü, ancak jesti viral hale gelmeden önce yaşama maliyeti ve ülkenin otoriter Cumhurbaşkanı Zine El Abidine Ben Ali'ye karşı protestoları ateşledi. Bin Ali'nin 23 yıllık kuralı, 10 gün sonra Suudi Arabistan'a kaçtığında sona erdi ve bir Arap ulusunun popüler protestolarla itilen ilk lideri oldu. Protestolar, insanların otoriterliği, yolsuzluğu ve yoksulluğu protesto etmek için ayağa kalkmasıyla Arap dünyasında bir isyan dalgasına ilham verdi.
25 Ocak 2011'de Kahire, İskenderiye ve diğer şehirlerde binlerce Mısırlı yürüdü ve 30 yıldır iktidarda olan Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in ayrılmasını talep etti. 11 Şubat'ta bir milyondan fazla kişinin sokaklara dökülmesi üzerine Mübarek istifa etti ve kontrolü orduya verdi. Muhammed Mursi'nin Müslüman Kardeşler bağlantılı hükümeti 2012'de seçildi, ancak ertesi yıl şimdiki cumhurbaşkanı olan Abdül Fettah el-Sisi'nin liderliğindeki ordu tarafından devrildi.
15 Şubat'ta protestocular, “Tahrir Meydanı” olarak yeniden adlandırdıkları başkentteki İnci Meydanı döner kavşağını devraldılar ve diğer reformların yanı sıra anayasal bir monarşi talep ettiler. Ancak kampları üç gün sonra çevik kuvvet polisi tarafından basıldı, üç kişi öldü ve çok sayıda kişi yaralandı. Bahreyn protestolarının başladığı gün, Libya polisi ikinci şehir olan Bingazi'de hükümete karşı oturma eylemini dağıtmak için güç kullandı. Ülke lideri Muammer Kaddafi, kendisine karşı çıkan "fareleri" avlayacağını söyledi. Ayaklanma, Kaddafi'ye müdahale eden Fransız, İngiliz ve Amerikan hava kuvvetleri ile iç savaşa dönüştü.
20 Ekim 2011'de Kaddafi, onu bir fırtına kanalında saklanırken bulan isyancılar tarafından kendi memleketi Sirte'de yakalandı ve öldürüldü. Ülke artık rakip doğu ve batı merkezli yönetimler arasında bölünmüş durumdadır. 23 Ekim 2011'de Tunuslular, Ennahdha hareketinin üyelerinin zafer kazandığı ilk özgür seçimleri için sandık başına gittiler.
6 Mart'ta, bir düzine genç, eğitimli bir göz doktoru olan Başkan Beşar Esad'a atıfta bulunarak, Güney Suriye'deki okullarının duvarını "Sıra sende doktor" olarak etiketledi. Gençlere yönelik işkence ilk başta barışçıl protestoları ateşledi ve demokratik reform çağrısında bulundu. Ancak hükümetin şiddetli baskısıyla isyan iç savaşa dönüştü. Suriye savaşı aynı zamanda IŞİD (IŞİD) grubunun yükselişine ve komşu Irak'ta çatışmanın yeniden başlamasına katkıda bulundu ve ülkenin kuzeyindeki azınlıklara yönelik bir soykırım saldırısıyla sonuçlandı.
27 Şubat 2012'de 33 yıldır Yemen'de hüküm süren Ali Abdullah Salih, bir yıl süren protestoların ardından iktidarı yardımcısı Abdrabuh Mansur Hadi'ye devretti. Arap dünyasının en fakir ülkesi Yemen de ilk protestoların ardından şiddete sürüklendi. İran ile Esad'ın en büyük müttefiki olan Rusya, 30 Eylül 2015'te Suriyeli isyancılara hava saldırıları başlatarak savaşın gidişatını değiştirdi.