Antarktika ekibi yola çıktı

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Kutup Araştırmaları Merkezi (PolReC) ve beraberinde merkez danışma kuruluna dahil, Türkiye’den 14 kişilik araştırma ekibi bugün Antarktika’ya gidiyor. İstanbul Teknik, İstanbul, Erciyes, Çanakkale Onsekiz Mart, Marmara, Kocaeli, Çukurova üniversiteleri akademisyenleri ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’ndan (TÜBİTAK) oluşan ekibin beyaz kıtadaki araştırmaları üç hafta sürecek. Türkiye’de bir ilk olacak bu bilimsel seferle bilim insanları Antarktika kıtasının 50 millik alanında araştırma yapacaklar. Tıp doktorları, botanikçi, harita ve jeoloji mühendisleri ve deniz bilimleri uzmanlarından oluşan ve içinde iki kadın araştırmacının da bulunduğu ekip Ukrayna’nın bilimsel araştırma üssünde misafir edilecek. İklim değişikliği, buzullar, yabancı türler, kirlenme, denizel biyoçeşitlilik, koruma alanları, deniz memelileri ve botanik konularında araştırmalar yapacak. Ukrayna Ulusal Antarktik Bilim Merkezi (NASC) ile İTÜ Kutup Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (PolReC) ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) arasında geçen yıl imzalanan anlaşmayla, beyaz kıtada uzun süreli işbirliğinin ilk adımları bu seferle başlayacak.

HEDEF BİR BİLİMSEL ÜS KURMAK

Yolculuk öncesi ekip İTÜ’de düzenlenen toplantıyla basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Hürriyet’e konuşan İTÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karaca, hedeflerinin Antarktika’da bir üs kurmak olduğunu söyledi. Karaca şöyle konuştu:

“Yaklaşık 40 yıldır Türkiye’den birçok kişi Antarktika’ya gitmiş. Fakat İTÜ’nün öncülüğünde Türk üniversitelerinin ilk kez böyle bir girişimi oluyor. Antarktika’da bir bilimsel üs kurma hedefindeyiz. Bu birkaç haftalık deneyim ama derdimiz uzun süreli kalmak. Gelecek ocak ayının başından itibaren kalıcı bir üs kurma derdindeyiz. Bu sadece botanik ya da oradaki memeliler ile ilgili bir araştırma değil. Uzay araştırması da içinde. Uzayın gözlemlenebileceği en ender yerlerden bir tanesi Antarktika. Kutuplardaki değişimi gözlemlemeye çalışacağız. Sadece bu alanda çalışmış kişileri biz seçtik. Kutup Araştırmaları Merkezi’nde danışma kurulumuz vardı. Diğer üniversiteler de gönüllü oldular. Oralardan araştırmacıları da ekibe dahil ettik.”

Prof. Dr. Bayram Öztürk (Bilim Seferi Lideri, İstanbul Üniversitesi)

Üçüncü defa Antarktika’ya gidiyorum. 2014-2015’te Birleşmiş Milletler Antarktika madalyasını aldım. Üç hafta orada kalacağız. Ocak 2017’de tekrar gideceğiz. Daha uzun süreli araştırmaya ihtiyaç var. Kamuoyundan destek bekliyoruz. Antarktika Türkiye için önemli bir konu. Uzun süre ilgilenmedik. Deniz kirliliği, iklim değişikliği, buzul, jeoloji gibi birçok konuda çalışma yapacağız. Arjantin’den gemiyle geçeceğiz. 20 Nisan’da geri döneceğiz.

Doç. Dr. Burcu Özsoy Çiçek (İTÜ, PolReC müdürü)

Daha önce 2006’da Amerikan üssüne gitmiştim. Bu sefer de Ukrayna üssüne gideceğiz. Bizim gözlemlerimiz gemi üzerinden olacak deniz buzlarının değişimlerini çalışacağız. Bu değişimler çerçevesinde iklimsel değişimlerle bağdaştıracağız. Kıtanın o bölgelerinde iklim değişikliğinin sonuçları gözlemleniyor mu diye çalışacağız. Bu üzerimizdeki montlarımız özel yapıldı. Bu kıyafetlerin devamı da var. Tulumlarımız, botlarımız, içliklerimiz, şapkalarımız eldivenlerimiz her şeyimiz mevcut. Sağlık kontrollerinden geçtik. Ekip olarak hazırız.

Prof. Dr. Hasan Birol Çotuk (Marmara Üniversitesi)

Spor Sağlık Bilimleri Anabilim dalında çalışıyorum. Aslında hekimim. Fakat daha çok insanın performansı ile ilgili araştırmalar yapıyorum. Özellikle, insanların zorlu çevre şartlarına hem bedenen, hem psikolojik, hem de sosyal uyumunu araştırıyoruz. Antarktika bunun için çok önemli bir laboratuvar. Giden ekibin oradaki uyumunu, doğa şartlarındaki değişime nasıl adapte olduğunu araştıracağız. Bu tür çalışmalar uzay yaşam bilimleri çalışmalarının da bir öncüsüdür. Onun temel bir hazırlayıcısıdır. Türkiye uzay çalışmalarına astronot yetiştirmek istiyorsa bu tür çalışmaları da önceden yapmış olmalı ki bazı tecrübeleri de edinmiş olsun. Antarktika uzay alanına Dünya’daki en benzer ortamdır. Birçok ülke uzay çalışmalarının bazılarını Antarktika’da yapar.

Doç. Dr. Mehmet Akif Sarıkaya (İstanbul Teknik Üniversitesi)

Benim uzmanlık alanım jeoloji. Yerbilimleri ile ilgileniyorum. Özellikle kutup bölgelerindeki buzulların iklim değişiklikleri nedeniyle küçülmesi, ortadan kalkması çalışma konularım bunlar. Karadan kaya örneği alıp buzullaşmanın geçmişi hakkında fikir elde etmeye çalışacağım.

Özgür Oktar (Kaptan, İstanbul Teknik Üniversitesi)

Ekipteki tek kaptanım. Çalışacağım alan deniz buzulları. Aynı zamanda oradaki gemileri ve bizim katılacağımız gemiyi yapısal olarak inceleyeceğim. Gelecekte Türkiye’nin de sahip olması gereken gemiyle ilgili çalışmalar yapacağım.

Melike İdil Öz (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi)

Çok büyük bir organizasyonun içinde olduğum için çok heyecanlıyım. Bayram Öztürk hocamızın başını çektiği çok önemli bir bilimsel gelişme bu Türkiye açısından. Buradaki kadın araştırmacılardan biri olmaktan da gurur duyuyorum. Benim uzmanlık alanım balık biyolojisi. Oradaki balık türlerinde biyoekolojik gelişmeler ve bazı ağır metal birikimlerine bakmayı düşünüyorum. Hava şartları, imkânlar el verdiğinde balık örneklemeye çalışacağım. Gemiyle gideceğiz, Ukrayna’nın bilimsel araştırma üssü bizi misafir edecek.