Anglosakson nedir? Nereden gelir? Anglosakson hukuk sistemi özellikleri

Anglo-Sakson hukuku, İngiltere’de 6. yüzyıldan Norman Fethine (1066) kadar hüküm süren yasal ilkeler bütünü olarak tanımlanır.

 Anglo-Sakson Nedir?

 Anglo-Sakson hukuku, Norman fethinden önce İngiltere'de elde edilen ve İskandinav yasalarıyla birlikte Cermen hukuk düşüncesinin en hakiki ifadesini oluşturan hukuk kuralları ve gelenekleri bütünüdür. Kıtanın sözde "barbar yasaları" (leges barbarorum) olarak adlandırılan, şimdi Almanya olarak adlandırılan bölgede derlenenler hariç, büyük ölçüde Roma etkisinin ürünüyken, adada Roma yaşamının sürekliliği neredeyse tamamen bozuldu.

 Roma geleneğinin doğrudan varisi olan Kilise bile sürekli bir varoluş sürdürmedi: Canterbury, Tours veya Reims ile aynı anlamda bir Roma eyaletinde kurulmuş bir saray değildi. Bu Tötonizmin çarpıcı ifadelerinden biri, Anglo-Sakson yasalarının yazıldığı dildir. Kıtasal yasalar, İngilizce olarak tek tip olarak ifade edilirken, İskandinav dışında hepsi Latincedir. Anglo-Sakson yasalarının aktarıldığı İngiliz lehçesi, çoğu durumda Batı Sakson'dan türetilen ortak bir konuşmadır.

 Anglo-Sakson Nereden Gelir?

 1066'daki Norman Conquest'ten sonra Normanlar, İngiltere'de devralacak yeni bir hukuk sistemi yarattı. Hukuki sorunları gittikleri bölgenin örf ve adetlerine göre çözmeleri için ülkenin dört bir yanına hakimler gönderdiler. Bu yeni hukuk sisteminin amacı, hakimler tarafından oluşturulan ve ülke genelinde geçerli olacak bir ortak hukuka sahip olmaktı. Bu nedenle bu hukuk sistemine “Common Law” adı verilmiştir.

 Medeni Kanun ile adaleti bulamayacaklarını düşünenler, “Allah rızası için ve hayır yolunda!” mottosuyla Krala başvurmaya başladılar. Ortak Hukukun eksik resmi kurallarını telafi etmek için bazı adalet kuralları geliştirildi. 1474'ten itibaren, bu adalet kuralları daha belirgin hale geldi ve Eşitlik Yasası adı verilen yeni sistemi yarattı. İlerleyen dönemde Pay Hukuku, Ortak Hukuk ile çelişmeye başlamıştır. Nihayet 1873-1875 yılları arasında çıkarılan kanunlarla mahkemeler istedikleri sistemi uygulama yetkisine kavuşmuştur.

 Medeni Kanun ve Menkul Kıymetler Hukuku zamanın değişen koşullarına uyum sağlayamadığı için Kanun Hükmünde Kararname bir çözüm haline geldi. Bu sistem sorunların yasama faaliyetleriyle çözülmesine dayanıyordu, dolayısıyla bu yeni sistemin kaynağı da parlamentonun kendisiydi.

 Anglo-Sakson Hukuk Sistemi Özellikleri

 Günümüzün Anglo-Sakson Hukuku (Ortak Hukuk olarak da bilinir), üç hukuk sistemini de içerir. Bu üç hukuk sisteminin kümülatif gelişiminin bir sonucu olarak oluşmuştur. Anglo-Sakson Hukuku, yazılı kurallara değil, gümrük kurallarına dayanır. Bunun nedeni Marcus Tullius Cicero'nun şu sözleriyle açıklanabilir: "Ne kadar çok yasa, o kadar az adalet."

 Hâkimler önceki davalara bağlı oldukları için bu sistem aynı olaylar için aynı kararları vererek “ortak hukuku” sağlamaya devam edebilir. Mahkemelerin farklı adları olabilir, ancak tüm mahkemeler tek bir mahkemeye bağlıdır. Burada Anglo-Sakson Hukukunda yargı birliği ilkesi vardır.

 Anglo-Sakson Hukuku şu anda ABD, İngiltere, İrlanda, Galler, Avustralya, Yeni Zelanda, Bangladeş, Hindistan, Pakistan, Güney Afrika ve Kanada gibi ülkelerde uygulanmaktadır. Anglo-Sakson Hukukunun uygulandığı ülkelerin nüfusları dikkate alındığında dünyadaki en yaygın hukuk sistemidir.

 Hukuk bilgisinin genel bir incelemesi sırasında bile, hukuk konularının dağılımındaki tuhaflıklardan etkilenmemek mümkün değil. Bize birincil derecede önemli görünen ve hukuk kitaplarımızda geniş bir yer işgal eden hususlar, Anglo-Sakson yasalarında neredeyse tamamen yoktur veya arka plana atılmıştır.

 Bahsedilen hususlar çok fazla değildir, ancak herhangi bir hukuk sistemindeki içsel önemlerinden ayrı olarak, bunlar, sürekli olarak atıfta bulunuldukları için, adeta belgelerin kendileri tarafından öne çıkarılmıştır.