Anakronizm nedir? Anakronik ne demek? Tarihte Anarkronizm örnekleri
Güncelleme Tarihi:
Anakronizm genelde sinema ve edebiyat gibi sanat türlerinde görülür. ''Zamanlar arası uyuşmazlık'' ve ''kronolojik hata'' anlamına gelir. Genelde tarihi bir konunun araştırılmasından ya da bilgi hatasından kaynaklanır. Anakronik ve anakronizm nedir? Tarihten örneklerle açıkladık.
Anakronizm, günümüzde en sık yapılan hatalardan biridir. Tarihi romanlarda ve makale gibi düşünce yazılarında görülme ihtimali daha yüksektir. Bunun dışında tarihi konularda kaleme alınmış eserlerde ve dönem filmlerinde de anakronizm örnekleri mevcuttur.
Anakronizm Nedir?
Anakronizm anlatılan / gösterilen dönem ile okura / izleyiciye aktarılan bilgilerin / görsellerin çatışması demektir. Tarihi bir saptama yaparken ya da önermede bulunurken, başka bir tarihten örnek vermek de bir tür anakronizmdir.
Bununla birlikte başka bir tarihe atıfta bulunmak ya da o dönemde yaşamış bir kişiye göndermek yapmak için kasıtlı olarak anakronizm yapılabilir. Ancak bunu okura ya da izleyici sezdirmek çok zor olduğu için tercih edilen bir yöntem değildir. Aynı zamanda yapılan göndermelerin hata olarak algılanma ihtimali de vardır. Bu nedenle sanat eserlerindeki göndermeler zaman üzerinden değil karakterler ve olgular üzerinden yapılır.
Anakronik Ne Demek?
Anakronizm sözcüğü Latince kökenli bir kelimedir. ''Ana'' ve ''Kronizm'' sözcüklerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Kronis kelimesi Zaman anlamına gelirken, ''Ana'' kelimesinin manası geri, geçmiştir.
Anakronik ise, anakronizm ile ilgili olan demektir. Aynı zamanda geçmişle ilgili olan, tarihi anlamlarında da kullanılır. Örneğin ''anakronik bir yapı'' dendiğinde söz konusu yapının eski ya da tarihi bir yapı olduğu belirtilir. Bazı kaynaklarda ''antik'' ve ''primitif'' kelimelerinin yerine kullanılsa da bu hatalı bir kullanımdır. Çünkü Antik kelimesi, sadece tarihteki belli bir dönemi anlatmak için kullanılır. Antik Yunan - Antik Roma gibi. Anakronik sözcüğü ise 19. ya da 18. yüzyıldaki bir eseri ya da binayı tanımlamak için kullanılabilir.
Primitif sözcüğü ise ilkel anlamına gelir ve genelde milattan önceki zamanları tanımlar. Anakronik ise daha çok yakın zamanlardaki dönemleri tanımlayan bir ifadedir.
Tarihte Anakronizm Örnekler
Kara Murat filmlerinde gökyüzünden uçak geçmesi ya da ana karakterin kolunda saatin olması anakronizme örnek olarak gösterilebilir. Bizans döneminde uçak ya da kol saati icat edilmemişti.
Bir romanda Yunanlıların Kolezyum'a gidip gladyatör dövüşlerini izlediğini anlatan bir pasaj yer almaktadır. Kolezyum Roma'dadır ve gladyatör dövüşleri de Antik Roma'ya ait bir gelenektir. Bu da nedenle romandaki bu pasaj da anakronizme örnek olarak gösterilebilir. Kronolojik hatalar yapmamak için anlatılan döneme dair bilgiler tüm detaylarıyla araştırılmalıdır.