Anabolizma Nedir? Katabolizma Arasındaki Farklar Nelerdir? Anabolizma Ve Katabolizma Örnekleri..
Güncelleme Tarihi:
Tüm canlılarda ortak olarak görülen özelliklerden bir tanesi de metabolizmadır. Canlılarda gerçekleşen yıkım, dönüşüm ve yapım reaksiyonlarının tümüne metabolizma adı verilmektedir. Metabolizma olayı, canlıların vücutlarını korumak amacı ile gerçekleşen bazı tepkimeleri içermektedir. Peki, Anabolizma nedir? Katabolizma arasındaki farklar nelerdir? Anabolizma ve Katabolizma örnekleri nelerdir? İşte detaylar.
Canlı vücudunda gerçekleşen kimyasal değişimlerin hepsi metabolizmayı meydana getirir. Vücut içerisinde gerçekleşen metabolizma tepkimeleri anabolizma ve katabolizma olarak ikiye ayrılmaktadır. Bu iki olay vücudun güçlü bir şekilde çalışması için enerjiyi yakalayarak ve serbest bırakarak moleküllerin düzenlenmesini sağlar. Aynı zamanda vücutta gerçekleşen metabolik olaylar aynı anda gerçekleşmektedir. Metabolik olaylar; siklik, spiral, lineer şeklindedir.
Anabolizma Nedir?
Canlıların vücudunda gerçekleşen yapım olaylarına anabolizma adı verilmektedir. Anabolik tepkimelere aynı zamanda asimilasyon ve özümleme isimleri de verilmektedir. Anabolizma, büyüme ile vücut çevresinde merkezlenmiş olan moleküllerin bir organizasyonudur. Anabolik tepkimeler sırasında basit yapılı olan moleküller daha kompleks yapılarla birleştirilir. Bu sayede büyük yapılı organik moleküller oluşur. Anabolizma şu hormonları içerir:
Testosteron: Cinsel özelliklerin geliştirilmesini sağlayan erkeklik hormonudur. Ergenlik döneminde (12 - 21 yaş) salgılanmaya başlanır.
Östrojen: Cinsel özelliklerin geliştirilmesini sağlayan kadınlık hormonudur. Ergenlik döneminde (12 - 21 yaş) salgılanmaya başlanır.
Büyüme Hormonu: Canlının büyümesini sağlayan somatomedin hormonu salgılanmasını sağlar.
İnsülin: Kan içerisinde bulunan glikoz seviyesinin düzenlenmesini sağlamaktadır.
Katabolizma Nedir?
Canlıların vücutları içerisinde meydana gelen tüm yıkım olaylarına katabolizma adı verilmektedir. Canlıda gerçekleşen katabolik olaylara yadımlama ve disimilasyon adı da verilmektedir. Oksijensiz ve oksijenli solunumlar, ATP hidrolizi, sindirim olayları canlıda gerçekleşen en önemli katabolik olaylar içerisindedir. Katabolizma, canlı vücudunda bulunan kompleks yapılı bileşiklerin daha basit yapılı bileşiklere yıkılması olaylarıdır. Katabolizma hormonları ise şunlardır:
Kortizol: Kan basıncının ve kan şekerinin yükseltilmesini sağlayarak bağışıklık tepkisinin azaltılmasını sağlar. "stres hormonu"
Glukagon: Karaciğerde depo edilen glikojenin uyarılmasının sağlar ve bu sayede kan şekerini yükseltir.
Adrenalin: Akciğer bronşiollerini açar ve aynı zamanda kalp atış hızını artırır.
Sitokinler: Bağışıklık sisteminin tepkisi olarak üretimleri sağlanır. Hücreler arasında gerçekleştirilen iletişimden sorumludur.
Anabolizma ve Katabolizma Arasındaki Farklar Nelerdir?
Vücutta gerçekleşen katabolizma reaksiyonları anabolizma tepkimelerine göre oldukça farklı ve anabolizma reaksiyonlarının tam tersidir. Bu işlemlerin ana amacı vücutta yıkım işlemlerinin gerçekleştirilmesidir. Anabolizma tepkimelerinin görevi ise yapım reaksiyonlarıdır. Çoğu kişi anabolizma ve katabolizmanın aynı ortam içerisinde çalışmayacağını savunmaktadır. Fakat tek hücre içerisinde anabolizma ve katabolizmanın çalışması mümkün olabilmektedir.
Katabolizma olayının en fazla olduğu bölge karaciğer organıdır. Bir saat içerisinde binlerce yıkım faaliyetleri karaciğer organı içerisinde gerçekleştirilebilmektedir. Hücrelerde gerçekleşen yıkım olaylarının sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için hafif gıdalarla beslenmekte fayda vardır. Ağır gıdalarla beslenen kişilerde karaciğer organı fazla yorulur ve bu nedenle zamanla tükenmesine sebep olur.
Anabolik reaksiyonlar gerçekleştirilirken enerji harcanır, fakat katabolik reaksiyonlar gerçekleştirilirken enerji harcanmaz.
Anabolizma ve katabolizma hormonların, şekerlerin, enzimlerin, üreme, hücrelerin büyümesi ve doku onarımı gibi birçok maddenin üretilmesi için ihtiyaç duyulan enerjinin oluşturulmasından sorumludur.
Anabolizma ve Katabolizma Örnekleri
Protein sentezi reaksiyonları - Anabolizma
Yağ sentezi reaksiyonları - Anabolizma
Dehidrasyon - Anabolizma
Fotosentez - Anabolizma
Karbonhidrat sentezi - Anabolizma
Mitoz - Anabolizma
Kas oluşturmak amaçlı fiziksel egzersiz - Anabolizma
Kemosentez - Anabolizma
Kalvin döngüsü - Anabolizma
Hidroliz - Katabolizma
Sindirim - Katabolizma
Hücresel solunum - Katabolizma
Fermantasyon - Katabolizma
Aerobik fiziksel egzersiz - Katabolizma
Krebs döngüsü - Katabolizma
Nükleik Asitlerin Parçalanması - Katabolizma
Glikoz - Katabolizma