Güncelleme Tarihi:
Amortisörler, bir aracın tüm süspansiyon sisteminin önemli bir parçasıdır ve bunlar olmadan iyi bir sürüşe sahip olunamaz.
Amortisör Nedir?
Adından da anlaşılacağı gibi, bu hareketin ürettiği şok ve enerjiyi emmeye yardımcı olurlar ve tüm süspansiyon sisteminin gerçek üretimini koruyarak hareket ederler. Ayrıca bu amortisörler sayesinde, aracınızın tekerlekleri yolda kalırken, aynı zamanda yolda ilerlerken karşılaştığınız çeşitli tümsekleri ve hatta titreşimleri de gidermeye yardımcı olurlar. Bunlar olmadan, direksiyonunuz üzerindeki kontrol azalır ve hatta kırılma ve hızlanma yeteneğiniz de etkilenir.
Amortisör Ne İşe Yarar?
Amortisörler, arabanızın yolda kalmasının mutlak anahtarıdır. Herhangi bir zamanda her bir tekerleğin yalnızca küçük bir kısmının yolda olduğunu ve bir tümseğin üzerinden geçerseniz ve amortisörünüz yoksa o zaman tekerleklerin artık yolla temas halinde olmayacağını hatırlamanız gerekir. Tekerlekler bu tümseklerin üzerinden geçerken, amortisörler arabayı olabildiğince aşağıya itmeye yardımcı olur.
Başka bir deyişle, amortisörler otomobilin mekaniğinin ayrılmaz bir parçasıdır ve bunlar olmadan arabanızı hem sürmenin hem de kontrol etmenin neredeyse imkansız olduğunu bilmelisiniz. Bu nedenle potansiyel bir sorun olduğunun ilk belirtisinde değiştirilmeleri gerekir.
Amortisörler Nasıl Çalışır?
Bir araba yolda bir tümseğe çarptığında, çarpma tekerleği yukarı iter. Süspansiyon sistemi olmayan sert bir arabada, bu, çarpma kuvvetinin doğrudan sürücüye iletildiği anlamına gelir. Bu son derece sarsıcı olabilir. Sadece bu değil, çarpma aynı zamanda lastiklerin yolla temasını kaybettiği bir zıplama hareketine de neden olabilir. Bu da sürücü için daha az kontrol anlamına gelir. Bir tümseğe çarptıktan sonra tekerlekler yukarı doğru hareket ederken yaylar sıkışarak tümsek şokunu etkili bir şekilde emer. Ancak yaylar sıkıştıkça, serbest bırakılması gereken potansiyel enerjiyi depolarlar veya aksi takdirde geri sıçrar ve aracın gövdesini, çarpmanın ilk başta neden olabileceğinden daha fazla yukarı doğru iter.
Amortisörler, kinetik enerjiyi emici düzeneğin içerdiği hidrolik sıvı yoluyla dağıtılabilen ısı enerjisine dönüştürerek sıçrayan hareketin büyüklüğünü yavaşlatmak ve azaltmak için çalışır. Bu enerji dönüşümü, aracın gövdesinin aşırı şekilde zıplamasını önleyerek daha dengeli bir sürüş sağlar ve lastiklerin yolla temas halinde kalmasına yardımcı olur.
Yüzdüğünüzde su direnir ve hareketinizi kısıtlar, bu yüzden suda dışarıda yaptığınızdan çok daha yavaş hareket edersiniz. Amortisörlerin çalışma şeklinin arkasındaki prensip budur. Amortisörün içinde hidrolik sıvıyla dolu bir tüpün içinde hareket eden bir piston vardır. Piston tüpün içine iterken, sıvıyı küçük deliklerden ve valflerden dışarı iter ve böylece harekete karşı direnç miktarını kontrol eder.
Tüm modern amortisörler hıza duyarlıdır, bu da sürüş ne kadar engebeli olursa amortisörlerin sağladığı direnç anlamına gelir. Bu, düzensiz veya engebeli arazide seyahat ederken meydana gelen tüm istenmeyen hareketler üzerinde daha iyi kontrol sağlar.
Amortisör Çeşitleri
Amortisörler pek çok farklı tasarımda sunulmasına rağmen genel olarak araca bağlı farklı amaçlara hizmet eden üç farklı tipte araçlara yerleştirilir. Bunlar;
Geleneksel teleskopik tip: Bu, en yaygın kullanılan amortisör türüdür. Büyük ölçüde ucuzdur. Bu tip amortisörler genellikle yıprandıklarında ya da bozulduğunda tamir edilenden farklısıdır. Genellikle ekonomik, kalitesiz ve giriş seviyesi araçlarda bulunurlar.
Dikme tipi: Bu tip amortisör, dikme tipi süspansiyon sistemlerini desteklemek için kullanılır. Dikme tipi amortisötler, geleneksel teleskopikten daha güçlüdür. Ayrıca daha büyük yükleri ve daha güçlü darbeleri kaldırabilirler. Bunların her ikisi de birimlerde mühürlenmiş olarak gelir ve tamir edilebilir.
Yaylı koltuk tipi: Yaylı koltuk amortisörleri, teleskopik amortisörlerin basitliğini, dikme tiplerinin dayanıklılığı ile harmanlanmıştır. Yaylı koltuk amortisörleri aynı anda hem süspansiyon ünitesi hem de sönümleme cihazı olarak işlev görmektedir. Fakat teleskopik şoklar gibi, hasar gördükten sonra tamir edilmeleri mümkün değildir.