Amnezi nedir, türleri nelerdir? Amnezi hastalığının tedavisi ve tanısı

Beyin travması veya bir beyin hastalığı, amnezi adı verilen ciddi bir unutkanlığa yol açabilir. Tipik hastalar ya geçmişlerinden gelen bilgileri unuturlar, yeni anılar oluşturamazlar ya da her iki türü de deneyimleyemezler.

 Amnezi Nedir, Türleri Nelerdir?

 Amnezi dramatik bir hafıza kaybı şeklidir. Amneziniz varsa, geçmiş bilgileri hatırlayamayabilirsiniz veya yeni bilgileri tutamayabilirsiniz. Yunancada amnezi, "unutkanlık" anlamına gelir. Bununla birlikte, amnezi, günlük unutkanlıktan çok daha karmaşık ve şiddetlidir. Eşinizin bakkaldan almanızı istediği şeyi unutmak "normal" bir durumdur. Evli olduğunuzu unutmak, hafıza kaybı belirtisi olabilir. Bellek, geçmişten gelen bilgileri tutma e geri çağırma yeteneğidir. Hafızanın üç aşaması vardır. Bunlar;

Kodlama: Beyin yeni bilgiler alır ve bu bilgiyi temsil etmek için bir dizi bağlantı oluşturur. Bu bağlantılar, hafızanızda önceden depolanan diğer bilgilere bağlanabilir.

Depolama: Daha önce oluşturulmuş bağlantılar, kullanmıyor olsanız bile beyninizde tutulur.

Geri Alma: Beyin, önceden kodlanmış bilgileri temsil eden bağlantıları yeniden oluşturur veya etkinleştirir. Bu bilgileri geçmişten hatırlayabilir veya tanıyabilirsiniz. 

 Hafızaya dahil olan beyin alanları, oluşturduğunuz hafıza türüne ve ne kadar süreyle saklanabileceğine bağlı olarak farklılık gösterir.

 Kısa süreli hafıza: Kısa süreli hafızanız, bilgileri 'aklınızda bulundurduğunuz sürece' sürer. süre boyunca ortalama yedi parça bilgiyle oynayabilirsiniz. Frontal ve parietal loblar bu tür bellek için önemlidir.

 Uzun süreli hafıza: Uzun süreli hafızanız bir dakika ile bir ömür arasında sürer. Teorik olarak, uzun süreli hafızanızın sınırı yoktur. Ancak, bu bilgileri hatırlama yeteneğinizin bir sınırı vardır. Hipokampus ve beynin çevresindeki temporal loblar, bilginin uzun süreli depolanması ve geri alınması için önemli alanlardır. Bununla birlikte, uzun süreli hafıza beynin birçok bölgesini içerir ve beynin birçok farklı kısmına verilen hasar, hafıza kaybına neden olabilir.

 Amnezi ve amnezi sendromlarının birçok farklı adı vardır. Bunlar;

 Retrograd Amnezi: Amneziye neden olan olaydan önce oluşan anıları hatırlayamadığınız amneziyi tanımlar. Genellikle yıllar önceki hatıraları değil, yakın zamanda saklanan geçmiş hatıraları etkiler.

 Anterograd Amnezi: Amneziye neden olan olaydan sonra yeni anılar oluşturamadığınız amneziyi tanımlar. İleriye dönük amnezi, retrograddan çok daha yaygındır.

 Travma Sonrası Amnezi: Bu, önemli bir kafa travmasından hemen sonra ortaya çıkan amnezidir. Retrograd amnezi, anterograd amnezi veya her ikisini birden içerebilir.

 Geçici Küresel Amnezi: Hem retrograd hem de anterograd amnezi deneyimlediğiniz geçici bir sendromdur. Hafıza kaybı anidir ve yalnızca 24 saate kadar sürer.

 Çocukluk Amnezi: Bu, insanların erken çocukluk dönemindeki olayların anılarını hatırlayamadıkları gerçeğini tanımlamak için kullanılan terimdir. Hafızayı destekleyen beyin bölgeleri hala gelişmekte olduğundan, çok az insanın üç ila beş yaşından önceki anıları vardır.

 Dissosiyatif Amnezi / Psikojenik Amnezi: Önemli bir travmadan sonra amnezi yaşadığınız bir akıl sağlığı bozukluğudur. Hafızanızdan hem kişisel bilgileri hem de travmatik olayı gizlersiniz.

 Amnezi Hastalığının Tedavisi ve Tanısı

 Sağlık uzmanınız, sizinle konuşarak ve size verdikleri bilgileri ne kadar iyi kodladığınızı veya geçmiş bilgileri ne kadar iyi hatırlayabildiğinizi gözlemleyerek hafızanızı değerlendirebilir. Hafızanızın günlük hayatta nasıl çalıştığını öğrenmek için sizi tanıyan insanlara danışabilirler. Ayrıca Nöropsikolojik değerlendirme adı verilen resmi hafıza testi için sizi yönlendirebilirler.

 Amnezinin nedenini belirlemek için, sağlayıcınız B1 vitamini seviyelerini, B12 seviyelerini ve tiroid hormonlarını kontrol etmek için kan testleri isteyebilir. Beyin tümörleri veya felç gibi beyin hasarı belirtilerini aramak için MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme) veya bilgisayarlı tomografi (CT) taraması gibi görüntüleme testleri isteyebilirler. Bilişsel rehabilitasyon, anterograd amnezi olan hastalara yeni beceriler öğretmeyi içerir. Bunlar, organizasyon stratejilerini veya telafi edici teknolojiyi içerebilir.

 Mesleki terapistler genellikle bilişsel rehabilitasyon uygular. Mesleki terapistler ayrıca ailenizin ve arkadaşlarınızın bakıcılar olarak rolleriyle başa çıkmalarına yardımcı olur. Henüz hafıza kaybı için ilaç tedavisi yoktur. Bazı araştırmacılar tipik olarak Alzheimer hastalarına verilen ilaçları denemektedir. Bu ilaçları hafıza kaybı için henüz onaylanmamıştır.