Amiloidoz nedir, belirtileri nelerdir? Amiloidoz neden olur? teşhisi ve tanısı

Amiloidoz hastalığı son yıllarda sıklıkla araştırılmaktadır. Bu hastalık pek çok organı etkilemektedir. Özellikle kalp, böbrek, akciğer, dalak ve sindirim sistemini etkileyen bu hastalık dikkat edilmesi gereken ve mutlaka tedavisi olunması gereken bir hastalıktır.

 Amiloidoz Nedir?

 Amiloidoz, organlarda amiloid proteini birikmeye başladığı zaman ortaya çıkmaktadır. Bu hastalık ender görülen ölümcül bir hastalıktır. Kemik iliğindeki hücrelerin ürettiği ve bedenin herhangi bir organında veya dokusunda biriken anormal protein olarak adlandırılmaktadır. Organlardan herhangi birinde organın bozulmasına neden olabilecek kadar amiloid proteini birikmesi sonucunda amiloidoz hastalığı ortaya çıkmaktadır.

 Amiloidoz hastalığı etkilediği organa büyük zarar vermekte olan ölümcül bir hastalıktır. İnsanlarda kalbi, karaciğeri, dalağı, sinir sistemini, böbrekleri ve mide sistemini büyük ölçüde etkilemektedir. Bu sebeple belirtilerin görülmesi halinde mutlaka sağlık kuruluşuna gidilmeli ve tedavisi başlamalıdır. Tedavi edilmediği zaman ise genellikle böbrekleri etkileyerek kronik böbrek yetmezliğine yol açmaktadır.

 Belirtileri Nelerdir?

 Amiloidoz hastalığı tedavisi yapılması gereken önemli bir hastalıktır. Bu sebeple hastalığın belirtilerinin bilinmesi oldukça önemlidir. Amiloidoz hastalığının belirtileri vücutta etkilenen bölgeye göre değişebilmektedir. Bununla birlikte belirtiler ayırt edici değildir ve birçok hastalık ile karşılaştırılmaktadır. Amiloidoz hastalığının bazı belirtileri şunlardan oluşmaktadır:

 - Ten renginde oluşabilen bazı değişimler

 - Göz çevresinde morarmalar oluşması

 - Kişilerin kendilerini çok yorgun hissetmeleri

 - Eklem ağrılarının görülmesi

 - Nefes darlığı yaşanması

 - Dilde şişmeler görülmesi

 - Zayıflama

 - Bacaklarda uyuşmalar

 - Aritmi

 - Yutma güçlüklerinin yaşanması bu hastalığının belirtileri arasında bulunmaktadır.

 Amiloidoz Neden Olur?

 Amiloidoz bazı kanser tipleri ve bağırsak hastalığı olan Akdeniz ateşi ile ilişkili olabilmektedir. Bununla birlikte uzun dönem diyaliz tedavisi görmüş böbrek hastalarında da görülebilmektedir. Bu hastalığın kesin nedeni bilinmemektedir. Genellikle 50 yaş üzeri kişilerde görülen amiloidoz hastalığına neden olabilecek pek çok çeşit amiloid proteini bulunmaktadır. Bu proteinler şunlardır:

 - AL Amiloidoz

 - AA Amiloidoz

 - Diyaliz İlişkili Amiloidoz

 - Ailevi Amiloidoz

 - ATTR

 - Non - TTR

 - Primer Kutanöz Amiloidoz

 Amiloidoz Teşhisi ve Tanısı

 Amiloidoz hastalığının belirtileri bazı hastalıklar ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Bu sebeple de çoğu zaman tanı gecikebilmektedir. Teşhisin yapılması için kan testi, idrar testi, aspirasyon biyopsisi ve görüntüleme teknikleri kullanılmaktadır. Amiloidoz tanı işlemlerinde laboratuvar testleri şunlardır:

 - Kan Testi: Kanda rutin tahliller yapılmaktadır. Ayrıca hastalığa özgü olarak hafif zincir, amiloid A düzeyi ve M proteinine bakılmaktadır. Böbrek tutulumuna bakmak için ise GFR adı verilen filtrasyon hızı, kreatinin, üre, asit gibi parametreler de değerlendirilmektedir. Hastaların belirtilerine göre ise troid ve karaciğer fonksiyon testlerin de yapılmaktadır.

 - İdrar Testi: Amiloidoz ile ilişkili olan protein düzeyine bakılmaktadır. Amiloidoz hastalığında çoğunlukla böbrek tutulumu olmaktadır. Bu sebeple böbrek fonksiyonlarını göstermesi amacı ile idrar testi yapılmaktadır.

 - Biyopsi: Bu hastalıkta kesin tanı amiloid proteinlerinin dokuda gösterilmesi ile konulmaktadır. Bu nedenle hastalardan biyopsi örneği alınmaktadır. Fakat biyopsinin nereden alınacağı hastanın semptomlarına göre değişmektedir.

 Amiloidoz hastalığının teşhisi ve tanısı için görüntüleme testleri de uygulanmaktadır. Hastaların teşhisi için uygulanan görüntüleme testleri şunlardan oluşmaktadır:

 - EKG: Amiloidozun kalp tutulumunda ritim bozukluklarını görüntülemek amacı ile çekilmektedir.

 - Eko: Kalp görüntüsü elde edilmektedir. Oldukça kolay uygulanmaktadır. Kalbin büyüklüğü, sınırları, şekli ve duvar kalınlığı gibi anatomik değişiklikleri göstermektedir.

 - Sintigrafi: Damar içine enjeksiyon ile radyoaktif madde verilmektedir. Bu maddenin kat ettiği yol cihazlar ile incelenir. Kalp tutulumu, hastalığın gidişatı ve tedavi planlaması açısından çok önemlidir.