Amerika kıtasının tek Türk rektörü Prof. Dr. Hamdullahpur: Hayallerinize göre bölüm seçin

Kanada, uluslararası öğrenci pazarının yüzde 6’sını elinde tutuyor. Toronto, McGill ve McMaster gibi sıralamalarda ilk 100’de yer bulan lider üniversiteleriyle de dikkatleri çekiyor. ABD’li Uluslararası Eğitimin Gücü (IIE) platformunun 2017 verilerine göre, 315 bin uluslararası öğrenci ülkede eğitim alıyor. Kanada’yı, Amerika kıtasının tek Türk rektörü Prof. Dr. Feridun Hamdullahpur’la, Kanada Başkonsolosluğu’nun İstanbul’daki yükseköğretim buluşmasında konuştuk.

Waterloo Üniversitesi’nde sekiz yıldır rektör koltuğunda oturan tecrübeli bilim insanı, yurtdışında eğitim almak isteyen gençlere önemli tavsiyelerde bulunuyor:
Türkiye’de gençler, genellikle aileleriyle yaşadığı için sorumluluk alırken zorlanıyor. Sizin için yemek hazırlayan, elbisenizi ütüleyen biri var. Ama evden uzaklaşıp konfor alanınızın çok dışında kalan, hiç tanımadığınız bir ülkede yaşamaya başladığınızda, sizden başka kimsenin sorumluluklarınızı almayacağını anlıyorsunuz. Tembellik şansınız kalmıyor. Hayatınızı sürdürmek için harekete geçiyorsunuz. Bu tecrübeyi parayla alamazsınız. Değişik kültür ve insanları tanımanın yanı sıra dünya çapında bir ağınız oluşuyor. Bazen Harvard İşletme Fakültesi’nden öğrencilerle bir araya geliyorum. Onlar, genellikle üniversitede ne öğreneceklerinden ziyade, kuracakları bağlantıları önemsediklerini söylüyor. Günümüzde ‘network’, kariyer açısından en az eğitim kadar önemli. Ayrıca Türkiye’de üniversiteye girme sisteminin dışında hareket edebilmek de öğrenciye katkı sağlıyor. Türkiye’de sınavları geçmek için çalışıyoruz, öğrenmek için değil.

EĞİTİM BİRKAÇ ÜLKENİN TEKELİNDE DEĞİL
1981’den beri Kanada’dayım. Hayatımın çoğu bu ülkede geçti. Öğrenciler yurtdışında eğitim almayı düşünüyorlarsa, önce o üniversitelere neden gitmek istediklerini bilmeliler. İnanın, bu üniversitenin adından çok daha önemli. Kendinize şunu sorun: “Hangi alanda çalışarak, nereye varmak istiyorum?”

Şu devirde etiketin albenisi kesinlikle var, inkar etmek mümkün değil. Ama “Geleceğim için adım atmak istiyorum” dediğiniz anda bunun etkisi azalıyor. Harvard’ın bir etiketi var, ancak dünyada bazı alanlarda ondan daha iyi eğitim alabileceğiniz birçok yer bulunuyor. Bilgi ve eğitim artık sadece birkaç ülkenin elinde değil. Örneğin, Endonezya veya Singapur’da çok iyi üniversiteler var. Öğrencilerin artık ‘markalı takım elbiseler’ yerine, kumaş seçip, kalıplarına göre terzide yaptırmaları gerekiyor.

BURSLAR İÇİN DANIŞIN
Burslar için genel bir tarif vermek zor. Üniversiteye göre değişiyor. Kurumlar, akademik mükemmelliğe bakıyor. Lise ortalamanız 85-100 arasındaysa bir yıllık burs verebiliyor. Özel durum bursları da olabiliyor. Ama bunlarda bir düzen yok. Örneğin, öğrenci ailesinden bir kayıp yaşamış ve artık öğrenim ücretini ödeyemeyecekse, ona destek sağlanabiliyor.

Türk üniversitelerinin Kanada’da tanınırlığı artmalı. Bunun yolu da akademisyenlerin ses getiren araştırmalarından geçiyor. Türkiye ile Kanada üniversiteleri arasında işbirliği daha da geliştirilmeli.

NOT, DİL VE BİR HEDEFE İHTİYACINIZ VAR
Kanada’da üniversitelerin yapısı ABD’den farklı. Üniversiteler ne devlet ne de özel. Bir miktar kaynak eyaletten, bir kısımsa öğrenciden geliyor. Kanada’da okuyabilmek için öncelikle akademik not ortalamanız çok iyi olmalı. Ne yazık ki Türkiye’deki öğrencilerin en büyük dezavantajı, lise notlarına az önem vermesi. Çünkü üniversiteye giriş sınavına odaklanılıyor. ABD’deki gibi SAT ya da ACT yeterlilik sınavları yok. Diyelim ki, notlarınız çok yüksek ve iyi bir üniversiteye mühendislik için başvurdunuz. İkinci adımda, “Neden bu alanda eğitim almak istiyorsun?”, “Hayattaki vizyonun nedir?”, “Neden mühendis olmak istiyorsun?” gibi sorular yöneltilecek. Yazılı ve sözlü iletişim becerisi çok önemli. Üçüncüsü ise İngilizceniz iyi olmalı. TOEFL ve IELTS’te Kanada’da aranan puanlar daha yüksek. Son olarak maddi açıdan bunu karşılamalısınız. Kanadalı bir öğrenci için yıllık ortalama ücret 7 bin Kanada Doları. Ancak dışarıdan gelince, üçle çarpmalısınız.