Güncelleme Tarihi:
Alyuvarlar diğer bir adıyla kırmızı kan hücreleri vücutta oksijenin dolaşmasını sağlayarak hayati bir öneme sahip olmaktadırlar. Alyuvarlar görevlerini kana kırmızı rengini de veren hemoglobin adı verilen madde ile gerçekleştirmektedirler.
Alyuvar Nedir, Ne İşe Yarar?
Alyuvar kırmızı renkli kan hücresi ya da eritrosit olarak adlandırılan ve kanda fazla miktarda bulunan bir hücreye denilmektedir. Alyuvarlar omurgası olan hayvanlarda akciğerden vücudun dokularına oksijen taşınmasını sağlayan bir araç olarak da ifade edilmektedir. Alyuvarları bulunan çoğu canlı için oksijeni taşıyan molekül hemoglobin olurken başka canlı çeşitlerinde bu görevi üstlenen hemosiyanin adlı bir molekül olmaktadır. Alyuvarlar bulunduğu canlıda yeterli düzeyde değil ise görevlerini yerine getirmekte birtakım sıkıntılar meydana gelir ve bu durum sonucunda da kansızlık durumu gelişebilmektedir. Alyuvarların vücuda yeterli oranda oksijen taşımaları durumunda kansızlık gelişmez. Kırmızı kan hücreleri yeterli seviyede olan kişiler daha enerjik daha dinamik ve dinç olmaktadırlar. Alyuvar eksikliği olan kişilerde ise yorgunluk, halsizlik, bitkinlik, sırt ve baş ağrıları görülebilmektedir.
Alyuvar Hücresi Nerelerde Bulunur, Özellikleri Nelerdir?
Alyuvar hücreleri ya da kırmızı kan hücreleri kanda yer alan ve en çok sayıda bulunan bir hücre türü olmaktadır. Alyuvarlar en çok omurgası olan hayvanlarda, memelilerde ve insanlarda bulunmaktadır. Alyuvarların tıp biliminde kullanılan ismi ''eritrosit'' olarak belirtilmektedir. Gelişen teknoloji sayesinde bilim adamları laboratuvar ortamında da alyuvar geliştirmeyi başararak bilime önemli bir katkıda bulunmuşlardır.
Omurgalı hayvanlarda bulunan alyuvar özelliklerinden biri de yüksek oranda hemoglobin içermeleri olmaktadır. Hemoglobin molekülleri sayesinde akciğerlere oksijen iletimi sağlanmaktadır. Bu durum sayesinde içinde hemoglobin taşıyan alyuvar hücreleri vücudun çeşitli yerlerine oksijeni ulaştırabilmektedir. Alyuvarların rengi hemoglobin molekülünde bulunan hem grubundan gelmektedir. Sadece bir tane alyuvar sarı renktedir ancak bir arada iken eğer hemoglobin oksijen taşıyor ise parlak kırmızı renkte olmaktadır. Hemoglobinin oksijen taşımadığı durumlarda ise mor mavi arası bir renge sahip olmaktadır. Omurgalı hayvanlarda yer alan alyuvarların en belirgin özelliği çekirdeksiz olmaları şeklinde belirtilmektedir.
Memelilerde bulunan alyuvarlar ise iki yanından da basık olacak şekilde ilikte yapılmaktadır. İlikte olgunlaşmamış bir halde bulunan alyuvarlar hemoglobin moleküllerine sahip olmamaktadırlar. Ancak gelişme aşamasında olan alyuvarlar ise çekirdeklerini bulundukları ortamın dışına atarak hemoglobin molekülü içermektedirler. Bir çekirdeğe sahip olmayan alyuvarlar DNA içermedikleri için bölünememektedirler.
İnsanlarda bulunan alyuvarların ortalama büyüklükleri fazla olmamaktadır. Tek bir insanda bulunan alyuvar sayısı yaklaşık olarak 270 milyon hemoglobin molekülü olarak ifade edilmektedir. Bu hemoglobin moleküllerinin hem grubu oksijeni bağlamakla ve hemoglobine kırmızı rengi vermekle sorumlu olmaktadır. Oksihemoglobin parlak ve kırmızı bir renge sahip olan oksijen molekülü olmaktadır. Hemoglobin molekülü kırmızı rengini buradan almaktadır. Ayrıca Deoksihemoglobin adı verilen bir molekül daha bulunmaktadır ve bu molekül koyu kırmızı bir renge sahiptir. İnsan vücudunda bulunan toplardamarlardaki kanın rengi, atardamarda bulunan kandan daha koyu renkte olmaktadır. Alyuvarların taşıdığı özellikler her insanda farklı olmaktadır. Bu farklılıklardan biri de alyuvarlarda yer alan proteinler olarak belirtilmektedir. Bu özellikler insanların farklı kan gruplarına sahip olmalarına neden olmaktadır.