Güncelleme Tarihi:
Altın Orda devleti Kıpçak Türkçesi, Çağatay Türkçesi ve Moğolcanın yaygın olduğu bir devlettir. Bu devlet geç orta çağ döneminde kurulmuştur. Tarihi kaynaklarda Altınordu devleti de denilmektedir. Altınordu devletinin başkenti Saray Berke'dir.
Altın Orda Devleti 1242 yılında kurulmuş bir Türk Moğol birliğidir. Altın Orda Devleti Moğol imparatorluğundan sonra kurulmuştur. Devlet mutlak monarşi ile yönetilmekteydi. Moğolcada Orda kelimesi otağ demektir. Bu yüzden bu devlete Altın Orda Devleti denilmiştir. Altın Orda Devleti'nin siyasi yapısı Cengiz Han'ın koyduğu yasalarla yapılmaktaydı. Altın Orda Devleti Türk Moğol karışımı bir ordudan oluşmaktaydı. Devlet kurulduktan sonra Türk Moğol karışımı olan bu ordu Rusların bazı bölgelerine istila etmiştir. Bundan dolayı da Rus yurtları pek çok kez bölünmek zorunda kaldı.
Altın Orda Devleti'nde bulunan köyler de köylerin ihtiyaçlarına yönelik olan bir teşkilat kurulmuştu.
Altın Orda Devleti Kuruluşu
Cengiz Han ölümünden önce topraklarını oğulları arasında paylaştırmıştır. Seyhun Irmağı ve Baykal gölü de oğullarından biri olan Cuci'ye verilmişti. Cuci'nin küçük oğlu Batu Han Altın Orda Devleti topraklarını iyice genişletmiş ve Batı'ya seferler düzenlemişti. Daha sonra ise bu toprakları Orda Han ile paylaştı. Böylece topraklarını iyice genişleten Altın Orda Devleti 1242 yılında tamamen egemenliğini ilan etmiş oldu.
Altın Orda Devleti Kurucusu
Altın Orda Devleti Cengiz Han'ın oğlu olan Cuci Han tarafından kurulmuştur.
Altın Orda Devleti Hükümdarları
- Cuci Han
- Batu
- Sertak
- Ulakçı
- Berke
- Nogay
- Mengü Temür
- Tuda Mengü
- Tula Buka
- Tohta
- Gıyaseddin Muhammed
- Tinibeg
- Canibeg
- Berdibeg
- Kulpa
- Muhammed
- Kildibek
- Hızır
Altın Orda Devleti Sınırları
Rusya'nın Avrupa topraklarından, Karadeniz'in Kuzey bölgesinden Gürcistan'a kadar, Ukrayna ve Kazakistan'ın Avrupa topraklarının hepsi Altın Orda Devletine aitti.
Altın Orda Devleti Yıkılışı
Altın Orda Devleti'nin yıkılışı belirli aşamalara bağlı olarak gerçeklemiştir. En önemli olay ise Emir Timur ve Altın Orda Devleti hükümdarı olan Toktamış Han'ın mücadelesinden geçmektedir. Emir Timur, Timur İmparatorluğu başında iken düzenlemiş olduğu seferler Altın Orda Devleti için bir tehdit olarak görülmüştür. 1260 ve 1280 yılları arasında ise Altın Orda Devleti fetret devri dönemine girmiştir. Geçen 20 yıl boyunca Altın Orda Devleti bazı iç karışıklıklar ile uğraşmıştır. Kardeşler arasında çıkan hükümdarlık ve taht kavgası devletin karışıklığına sebep olan en büyük etmenlerden olarak gösterilmiştir.
Altın Orda Devleti hükümdarı Berdibeg iç karışıklıkları önleyememiş ve devlet iyice zayıflamış duruma gelmiştir. Geçen bu fetret devrinde 25 tane hanlık birbirleri ile mücadele etmiş ve bu dönemde devlet sürekli olarak iç işleri ile uğraşmaya koyulmuştur. Bundan dolayı bu dönemde hiç sefer de düzenlenmemiştir. Urus Han'da bu karışıklıklardan korkarak Timur'a sığınmak zorunda kalmıştır. Bu durumda ise Timur ve Toktamış arasında ki ilk tanışma gerçekleşmiştir. Bu şekilde devlet zamanla parçalanmış ve yıkılmak zorunda kalmıştır.