Güncelleme Tarihi:
Göz rengi, ten rengi, saç rengi ya da daha pek çok etken gen çeşitliliği konusuna örnek verilebilir. Bunlar ise, anne ve babadan gelen genler ile birlikte şekillenir. Bu durumu belirleyen biyolojik yapı ise, alel gen olarak bilinir.
Alel Gen Nedir Sayısı Nasıl Bulunur?
Bazı genler bir kromozom içinde aynı pozisyon üzerinden ya da genetik lokus bakımından çeşitli formlar ortaya çıkarır. Bu bakımdan insanlar ile birlikte pek çok farklı canlı diploit olur. Yani kişiye her bir ebeveyn üzerinden bir gen çifti gelmiş olur. Ortaya çıkan alel gen ile birlikte büyük oranda çeşitlilik yaşanır ve farklı bir kişi anne ile babanın fiziksel yapısının dışında kalan başka bir genotip ortaya çıkarır. Bu genlerin sayısı da rahatlıkla bulunabilir.
Alel Gen Nerede Bulunur?
Homolog kromozomları, alel gen olarak bilinir. Diğer bir tanımla ise, biri anneden ve biri babadan gelen ve kişinin gen çiftini meydana getirmiş olan genlere alel gen ismi verilir. Bu durum bireyler üzerinde çeşitlilik yaratır ve anne ile babadan gelen genler arasındaki en çok görülen etki fiziksel açıdan ortaya çıkar. Alel gen, karakteri belirleyecek özelliklerdeki genleri barındırır. Bu özelliği sayesinde de dış görünüşte farklılık yaratır. Özellikle de saç ve göz gibi belirleyici unsurları etkiler.
Alel Gen Özellikleri
Genlerde aynı karakteristik özelliği kodlayan ama farklı kodlar taşıdığı için de farklı özelliklerin meydana çıkmasını sağlayan genlerin hepsi aleldir. Örnek vermek gerekirse, göz rengini belirleyen genin ela rengini ortaya çıkaran versiyonu da kahverengi şeklinde ortaya çıkmasını sağlayan versiyonundan her biri alel gendir.
A kan grubu aleli ile B kan grubu aleli taşıyan bir kişi "AB" kan grubuna sahip olur. Her iki ayrı kişide ortaya çıkan ve yeni bireyin farklı bir çeşitlilik yaratması ile alel geni tarif edebiliriz. Bu durumda dünya üzerinde sürekli olarak alel gen ile birlikte çeşitlilik düzenli olarak artıyor. Eğer kişinin atalarından biri zıt özelliklerinden birine, diğeri ise öbürüne sahip ise, bu duruma "Alelmorfik özellikler" ismi verilir. Göz renginde olduğu gibi, kahverengi ve ela renk, gözdeki alelmorfik bir renk özelliğidir. Her hücrede göz rengini belirleyen bir çift gen yer alır.
Alel Genin Vücuttaki Yeri
Kromozomlarda yer alan genler, "alel" ismi verilen genlerden oluşur ve çiftler halinde vücutta bulunur. Her homolog kromozomda her karakter için genin kapsadığı belli bir bölüm vardır. Buna ise, lokus ismi verilir. Homolog (eş) kromozomların aynı lokuslarında yer alan, bazen de iki ya da daha çok sayıda alternatif karakterin genleri alel genler olarak bulunur. Alel sözcüğü, özellikle bir kromozomun bir lokusunda bulunan iki ya da daha çok seçenekli gen çeşidini anlatmak için kullanılan bir terimdir.
Örneğin bir bezelyenin yuvarlak ya da kırışık taneli olmasında en etkili olan gen, yuvarlaklık aleli ve kırışıklık aleli ile ortaya çıkar. Alel genler, insanların saç şekli, göz rengi gibi pek çok belirleyici özelliğini belirler. Alel genler, kalıtsal özelliklerin en önemli belirleyicileri arasında yer alır. Her özelliğin belirlenmesi için hücrelerde çift gen bulunur. Bu genler ise, karakteristik özellikleri ortaya çıkarır.