Aleksitimi nedir? Neden olur? Tedavi yöntemleri ve belirtileri nelerdir? Aleksitimi nasıl yenir?

Aleksitimi, bir kişinin duygularını tanımlamada ve ifade etmede güçlük çekmesidir. Bir ruh sağlığı bozukluğu değildir.

 Aleksitimi Nedir?

 İnsanlar olarak yaşamlarımız, duyguları nasıl deneyimlediğimiz, ele aldığımız ve ifade ettiğimizden derinden etkilenir. Hayatımızın bir noktasında hepimiz aşırı üzüntü, korku, stres, neşe ve sevgi yaşarız. Başımıza güzel bir şey geldiğinde kalbimizde bir hafiflik ve neşe hissederiz. Ama bunu yapamayacağınızı hayal edin. Ya üzgün mü yoksa mutlu mu olduğunuzu asla belirleyemezseniz?

 Yunancadan türetilen aleksitimi, "kelimeler için duygu yok" anlamına gelir. Bu psikolojik yapı, duyguları hissetmek ve ifade etmekle mücadele eden insanları tanımlamak için kullanılır. Vücudunuzun size gönderdiği içsel duygusal sinyallerle bağlantı kurmak için azaltılmış bir yeteneği veya bazen tam bir yetersizliği temsil eder.

 Aleksitimi Neden Olur?

 Aleksitimi olan kişiler, ilişkileri sürdürmekte ve sosyal ortamlarda yer almakta sorun yaşayabilirler. Depresyon gibi birlikte ortaya çıkan bir zihinsel sağlık durumu olabilir veya teşhis edilebilir zihinsel sağlık koşulları olmayabilir. Aleksitimi de otizmle bağlantılıdır. Uzmanlar, aleksitimi'nin kesin nedenini anlamıyorlar. Bazı çalışmalar, aşağıdakilerden bir veya daha fazlasından kaynaklanabileceğini düşündürmektedir. Bunlar;

Genetik,

Çevresel faktörler,

Beyin hasarlarıdır. 

 Aleksitimi için risk faktörleri şunları içerir;

Erkek olmak, erkeklerin kadınlardan neredeyse iki kat daha sık aleksitimi yaşadığını bildiren bir çalışma ile kanıtlanmıştır.

İlerleyen yaş,

Düşük eğitim seviyesi,

Düşük sosyoekonomik durum,

Düşük duygusal zekadır. 

 Aleksitimi bir ruh sağlığı bozukluğu değildir, bu nedenle doktorlar ve ruh sağlığı uzmanları bu fenomeni resmi olarak teşhis edemezler. Ancak, profesyonellerin aleksitimi belirtilerini kontrol etmek için kullanabilecekleri anketler ve ölçekler vardır.

 Aleksitimi Belirtileri Nelerdir?

 Aleksitimi, insanların başkalarındaki duyguları tanımlamasını ve bunlara tepki vermesini de zorlaştırır. Bu sorunlar sosyal ortamlarda ve kişilerarası ilişkilerde zorluklara yol açabilir. Belirtileri;

Duyguları ve duyguları tanımlamada zorluklar,

Duygular ve bu duygularla ilgili bedensel duyumlar arasında ayrım yapan problemler,

Duygularını başkalarına iletme konusunda sınırlı yetenek,

Ses tonu ve yüz ifadeleri de dahil olmak üzere başkalarındaki duyguları tanıma ve bunlara yanıt verme güçlükleri,

Duyguları hesaba katmayan mantıklı ve katı bir düşünme stili,

Stresle başa çıkmak söz konusu olduğunda zayıf başa çıkma becerileri,

Diğerlerinden daha az özgecil davranmak,

Uzak, katı ve mizahsız görünmek,

Kötü yaşam memnuniyetidir. 

 Aleksitimi Teşhis ve Tedavisi Nasıl Yapılır?

 Aleksitimi, otizm spektrum bozukluğu (ASD) ile güçlü bir bağlantıya sahiptir.2018 çalışmasıGüvenilir Kaynakotistik insanların yaklaşık yarısının muhtemelen aleksitimi olduğunu gösterir. Özellikle karmaşık ASD'li kişilerde yaygındır. Diğer araştırmalar, OSB’li kişilerin yaşadığı sosyal ve duygusal zorlukların otizmin bir özelliği değil, birlikte ortaya çıkan aleksitimi özelliği olabileceğini öne sürüyor.

 Aleksitimi genellikle depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) dahil olmak üzere belirli zihinsel sağlık koşullarıyla birlikte ortaya çıkar. Bazı sonuçlar, depresyonun klinik özelliklerinin en azından biraz aleksitimi varlığına bağlı olduğunu göstermektedir. Birlikte ortaya çıkan depresif bozukluklar ve aleksitimi olanların daha şiddetli depresyon, psikoz ve fobi semptomları göstermesi muhtemeldir.

 Aleksitimi başlı başına bir durum değil, duyguları tanımlayamama ve tanımlayamama durumudur. Aleksitimi olan kişiler kendi duygularını tanımakta ve iletmekte güçlük çekerler ve ayrıca başkalarındaki duyguları tanımak ve bunlara tepki vermekte zorlanırlar. Aleksitimi için resmi bir tanı yoktur, ancak birkaç ölçek belirtilerini tanımlamaya yardımcı olabilir.

 Bir bozukluk olmadığı için, sağlık uzmanları şu anda aleksitimi için tedavi önermemekte veya reçete etmemektedir. Bununla birlikte, depresyon veya TSSB gibi başka bir durumla birlikte ortaya çıkarsa, insanlar kötüleşen semptomlar veya komplikasyonlardan kaçınmak için bu sorunlar için tedavi arayabilir.