Güncelleme Tarihi:
Edebiyat dışında alegorinin kullanıldığı diğer sanat türleri şunlardır: 1- Sinema
2- Resim 3- Heykel
Alegorik Anlatım Ne Demek?
Bir metnin içerisinde verilmek istenen mesajın doğrudan değil, çeşitli simgeler aracılığıyla anlatılmasına alegorik anlatım denir. Her alegori aynı zamanda bir eğretilemedir. Çünkü eğretilemede, dolaylı anlatım söz konusudur. Alegori roman, hikaye, masal ve fabl gibi olay yazılarında sıklıkla kullanılır.
Fabllarda Alegorik Anlatım Örnekleri
İlk örnekleri Fransız yazar La Fontainne tarafından yazılmış olan fabllarda, alegorik anlatım vardır. Bu kısa masallarda her hayvan, insana ait bir özelliği ya da duyguyu simgeler:
Örnekler:
1- Tilki - Kurnazlık (Diğer hayvanları sürekli kandırır)
2- Köpek - Sadakat (Hem diğer hayvanlara hem de insanlara her zaman sadıktır.)
3- Karga - Kibir ( Sesi çirkin olmasına rağmen şarkı söyler)
4- Domuz - Açgözlülük (Hiçbir zaman azla yetinmesini bilmez, her zaman daha fazlasını ister)
5- Karınca - Çalışkanlık (Kış mevsimi geldiğinde rahat etmek için yazın çalışır)
6- Ağustos Böceği - Tembellik (Yazın karıncayla alay eder, kış gelip çattığında ona muhtaç kalır)
Hikaye ve Romanlarda Alegorik Anlatım Örnekleri
Hikaye ve romanlarda, ana karakterin içinde bulunduğu, duyguları ve düşünceleri sembolik bir şekilde anlatılabilir.
Örnek:
''Yaşadığı kötü şeylerden sonra Akif'in kalbi adeta taşlaşmıştı. Bu taşı, hiçbir ayrılık acısı, hiçbir yalan ve mahrumiyet kırıp parçalayamazdı artık. Belki bu taş parçası bir daha kimseyi sevemeyecek, kimseye özlem duymayacaktı ama, en azından insanların yalanları ve ihanetleriyle de dağılıp un ufak olmayacaktı.''
Yukarıdaki paragrafta Akif karakterinin kalbi, ''taş'' alegorisi ile birlikte anlatılmıştı. Bu metinde taş, duygusuzluğu simgelemektedir.
Şiirde Alegorik Anlatım Örnekleri
1- Dünya bahçesinden koparıldı güllerim, menekşelerim
Giden gitti madem
Ben hala kimi beklerim?
Dünya, bahçe alegorisi ile anlatılırken, şairin umutları da koparılan çiçeklere benzetilmiştir.
2- Benim aşkım bir yağmur duasıdır
Kalbim yanar gökler kararır
Yükselir dumanlar gövdemden göğe doğru
Bahar gelse de yapraklar yine sararır
Bu şiirde ise birden fazla alegorik anlatım örneği mevcuttur. Şair yaşadığı aşk acısını bir yangına benzetirken, hala bir umudu olduğunu ''yağmur duası'' alegorisiyle anlatılır. İlkbaharda bile yaprakların sararması ise umutların boşa çıkması anlamına gelir.
Masallarda Alegorik Anlatım Örnekleri
Masallarda hem karakterler üzerinden hem de olay örgüsüyle alegorik anlatıma başvurulabilir.
Örnekler:
1- Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler masalında, yedi cücenin insana mahsus yedi özelliğin simgesi olması. Örneğin bir cücenin tembel bir cücenin bilgin olması.
2- Pinokyo'nun yalan söyledikçe burnunun uzaması - Suçluluk ve utanç duygusunun alegorisi
Alegorik Anlatım Biçimi Özellikleri Hakkında Bilgi
1- Alegorik anlatım biçimleri sadece yazılı eserlerde değil, resim, heykel ve sinema gibi görsel sanatlarda da kullanılır.
2- Alegorinin kullanıldığı bir diğer alan ise felsefedir. Albert Camus, Sisifos Söylencesi adlı ederinde, varoluşu, sürekli aynı yere taş taşımakla cezalandırılan Sisifos üzerinden anlatmıştır. Platon'un ünlü mağara alegorisi ise duyular aleminin simgesidir.
3- Dolaylı ve mecazlı anlatım yöntemlerinden biri olan alegoride, simgelerin çağrıştırdığı anlamlar kişiden kişiye göre değişebilir.
4- Alegorik anlatımın diğer adı metafordur.
5- Alegoriler, verilmek istenen mesajın çok daha net anlaşılmasını sağlar.