Güncelleme Tarihi:
Akvaryum tekniği öğretim yöntem ve teknikleri içinde en fazla kullanılan ve öğrencilere belli becerileri kazandıran bir teknik olarak belirtilmektedir.
Akvaryum Tekniği Nedir ve Özellikleri Nelerdir?
Akvaryum tekniğinde temel amaç öğrencilerin üzerinde anlaşmaya varamadıkları konuları etkili bir şekilde tartışarak sonuca varmalarını sağlamaktır. Öğrencilere tartışma ve grupla çalışma becerilerini kazandıran bu teknikte bir çember çizilerek bu çemberin tam orta kısmına bir sandalye konur.
Sınıfta yer alan öğrencilerin hepsi bu çemberin dışında kalmaktadır. Konu hakkında konuşmak ya da fikrini söylemek isteyen kişi çemberin ortasındaki sandalyeye oturarak görüşlerini arkadaşları ile paylaşır. Görüşlerini söyleyen öğrenciler kalkarak yerlerini diğer arkadaşlarına bırakmaktadırlar. Çemberin dışında yer alan ve gözlemci olarak nitelenen sınıftaki diğer öğrenciler sandalyeye oturarak görüşlerini dile getiren öğrenciye dönüt vermektedir.
Tartışma esnasında çemberin dışında yer alan öğrencilerin sessiz bir şekilde çemberin içinde yer alan öğrenciyi dinlemeleri gerekmektedir. Akvaryum tekniği uygulanarak yapılan tartışma sırasında öğrencilerin çeşitli notlar alarak sınıfa tartışmanın özeti sunması gerekmektedir. Akvaryum tekniğini uygulamanın başka bir yolu da birden fazla tartışma grupları oluşturarak öğrencilerin kendi fikirlerini açıklaması olmaktadır. Her grup kendi içinde bir temsilci seçerek grubun fikrinin ne olduğunu diğer grupta bulunan arkadaşlarına aktarması gerekmektedir. Tartışma sonrasında öğrenciler bilgi ve dönüt almak için gruplarına gidebilmektedir.
Akvaryum Tekniği Nasıl Uygulanır?
Akvaryum tekniğinin etkin bir şekilde uygulanması için şunlara dikkat edilmesi gerekmektedir:
- Öncelikle tartışmanın amacı belirtilmeli ve tekniğin nasıl devam edeceği konusunda öğrencilere bilgi verilmesi gerekmektedir.
- Öğrencilerin ön bilgileri kontrol edildikten sonra tekniğin uygulanmasına geçilmesi gerekmektedir.
- Öğrencilerin rahat edeceği bir sınıf ortamının oluşturulması gerekmektedir.
- Öğrencilerin görüşleri eleştirilmemelidir. Her öğrencinin görüşünü rahatça ifade etmesi sağlanmalıdır.
Akvaryum tekniği öğretim yöntem ve teknikleri için de sıklıkla tercih edilen bir teknik olmaktadır.
Tercih edilmesinin nedenlerini şu şekilde belirtmek mümkün olmaktadır:
- Sınıf içi tartışmanın daha canlı olmasını sağlamaktadır.
- Öğrencilerin kendilerine güvenerek fikirlerini kolaylıkla ifade etmesini sağlamaktadır.
- Öğrenciler, diğer arkadaşları görüşlerini dile getirirken sessiz ve saygılı olarak onları dinledikleri için dinleme becerileri gelişmektedir.
- Öğrencilerde akıl yürütme, soru oluşturma becerilerinin gelişmesine katkı sağlamaktadır.
Akvaryum yöntemi fazla olan yararlarının yanında birtakım sınırlılıklara da sahip bulunmaktadır. Bu sınırlılıkların başında şunlar gelmektedir: Tartışma ortamı oluşsa da zaman yeterli gelmeyerek birtakım sıkıntılar yaşanabilmektedir. Tüm öğrencileri dinlemek yada hepsine söz vermek mümkün olmayabilir. Kalabalık sınıflarda öğrencilerin hepsine söz hakkı vermek zor olduğu için uygulanması tercih edilmemektedir.
Akvaryum yöntemi aktif öğrenme yaklaşımına sahip olan ve analiz, sentez ve değerlendirme yapmaya olanak sağlayan bir yaklaşım olmaktadır. Bu yöntemin iki farklı uygulama yolu bulunmaktadır. Bu yollardan biri; Öğrenciler iç içe iki çember olacak şekilde oturtulması gerekmektedir. İç çemberde yer alanlar tartışırken dış çemberde bulunan öğrenciler onları dinler. İkinci uygulama yolu ise sınıfa uygun bir çember çizilerek çemberin ortasına boş bir sandalye konarak konu hakkında yorum yapmak isteyen sandalyeye oturarak düşüncelerini paylaşır ve çemberin dışına çıkmaktadır. Çemberin dışında kalan öğrenciler tartışma konusu hakkında düşünerek dönütler vermektedir.