Aksiyoloji nedir? Aksiyoloji anlamı ve tanımı hakkında kısaca bilgiler

 Aksiyoloji kelimesi Yunanca kökenli olan bir kelimedir. Bu sebeple dilimize Yunancadan geçtiğini söyleyebiliriz. Bu kelime veterinerlik alanında da kullanılan bir kelimedir.

 Aksiyoloji Nedir?

 Bu kelime etik ve estetik olarak ikiye ayrılır. Etik dediğimiz kavram tüm insanların ahlaki değerlerini sorgulayan bir kavramdır. Estetik ise güzellik ile ilgilidir. Nelerin estetik, nelerin etik olduğunu bulmak ise oldukça zordur. Bu sebeple Aksiyoloji birey davranışlarının temellerinin araştırmasını yapmaktadır.

 Aksiyoloji terimi Paul Lepie tarafından 1902 yılında, Eduard von Hartmann tarafından ise 1908 yılında kullanılmıştır.

 Aksiyoloji aslında iki temel üzerinde çalışmalarını yapar. Bunlar ise estetik ve etik kavramlarıdır. Etik insanların toplumsal ve bireysel davranışların da iyi ile doğrunun incelenmesini yapmaktadır. Estetik kavramı ise güzel ve uyumun incelenmesini yapmaktadır.

 Aksiyoloji Anlamı ve Tanımı Hakkında Kısaca Bilgiler

 M.Ö. 5 ve 6. yüzyıllarda yaşamış olan filozoflar tüm yasaların toplumun ahlakı ve yasaları ile doğru orantılı olduğunu görmüşlerdir. Sokrates'e göre bilgi ahlak ve demokrasinin iç içe geçmesine sebep olmuştur. Sokrates'in öğrencilerinde biri olan Plato; herkesin takip etmesi gereken erdemlerinin geliştirilmesini gerçekleştirmiştir.

 Hükümet düştükten sonra ise değerler artık daha bireysel bir hal almaya başlamıştır. Bunun yanında artık şüpheci düşünen okullarda açılmaya başlandı. Bu durum Hristiyanlığı derinden etkileyerek putperest bir düşüncenin yaygınlaşmasına zemin hazırlamıştır.

 Ortaçağ'a gelindiğinde Thomas Aquinas dini ve doğal erdemler arasında seçim yapılması gerektiğini savunmuştur. Bu kavram ile filozoflar gerçekler ile değerler arasında bölünmeye bilim ya da felsefeyi seçmeye başladı.

 İletişim Çalışmaları İle İlgili Konular

 İletişim teorisyenleri ile birlikte insan iletişimlerinin iç yapısı ve işleyişi ile ilgili katkıda bulunmaya çalışmışlardır. İletişim teorisinin gelişmesine fayda sağlayacak olan aksiyolojik olaylar araştırmanın değerleri ve araştırmalardan elde edilen bilgilerin tasarlanıp tasarlanmadığı ile alakalıdır.

 İletişim kuramcılarının öncelikli bilgisi ise araştırma yaklaşımlarının felsefik bir şekilde oluşturulması ile ilgilidir. Konvansiyonel bilimsel yaklaşımı benimseyenler ise iletişim geliştirmek adına tercübist yaklaşımdakiler arasında geçmişten gelen değer tartışmaları yaratmaktadır.

 Geleneksel bilimsel yaklaşımı savunanlar ise araştırmanın geçerli olabilmesi adına değerlerinden arınması gerektiğini düşünmektedir. Bu sebeple de bilim insanları araştırmalarına objektif bir şekilde yaklaşmalıdır. Fakat yorumcular ise araştırmaların kişisel değerlerden tamamen arınmasının imkansız olduğunu düşünmektedir. Bunun sebebi de araştırmaların her zaman araştırmacılara karşı önyargılı olmasından kaynaklanmaktadır.

 Yorumcular bu önyargıların bazı zamanlarda araştırmacı kültürüne yerleşmesi sebebi ile araştırma sırasında fark edilemediklerini söylemektedirler. Tek tarafsız olan kişi hiç kimsedir.

 Aksiyoloji değerler felsefesi olarak, insanın içindeki ortamların hep geldiği nokta olan değerler sistemi üzerinde çalışmalarını sürdürmektedir. İnsanlar davranışları ayırt etmek amacı ile eylem veya özelliklerine göre isimlendirmişlerdir. Bu isimlendirmelere; iyi, kötü, güzel, ayıp vb. örnek olarak gösterilmektedir.

 Felsefe ise bu eylemlerin içerisinde bulunan şeyleri açığa çıkarmaya çalışmaktadır. Bunu adlandırmak amacı ile de aksiyoloji kullanılmaktadır. Bu sanat felsefesi ve ahlak felsefesi olarak ayrılmaktadır.

 Ahlak Felsefesi

 İnsanların ahlaki hareketlerinde özgürler mi yoksa değiller mi bunun araştırmasını yaparlar.

 Ahlak felsefelerinin soruları ise şu şekilde olmaktadır:

1. İnsanlar yapmış oldukları ahlaki eylemlerde özgürler midir?
2. İyi, kötü, erdem ve vicdan kavramlarının içeriği hangi şekillerdedir?

 Sanat Felsefesi

 Bu felsefe güzel kavramı ile birlikte sanatla ilgili kavramların incelemesini yapmaktadır.

 Sanat felsefesinde şu sorular sorulur:

1. Güzel nedir?
2. Sanat eseri ne şekilde ortaya çıkmıştır?
3. Sanat eserlerinin toplumsal mesaj verme kaygısı bulunur mu?
4. Sanat eserlerinin toplumsal mesaj verme kaygısı bulunmalı mıdır?