Akademisyenlerden çarpıcı rapor...Öğrenciler eleştirel düşünemiyor

Üstün zekâlı ve yetenekliler ile diğer öğrenciler arasındaki düşünce farklılıklarını ortaya koymak için bir araştırma yapıldı. İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esra Aslan, Ayten Keçeli ve Fatma Can tarafından yapılan araştırmaya göre öğrenciler neden-sonuç ilişkisi kurmakta, karşılaştırma veya kıyaslama yapmakta yetersiz. Araştırmayı yapan akademisyenlere göre, öğrenciler bu yüzden eleştirel düşünemiyor. ‘Üstün ve normal zekâlı öğrencilerin başarılı zekâ teorisine dayalı görevlerde performans değerlendirmesi: Pilot çalışma’ başlıklı araştırmanın temel amacı beşinci sınıf düzeyindeki üstün zekâlı ve yetenekliler ile normal yetenekli öğrencilerin farklı zekâ türlerine dayanan bilişsel görevlere karşı tepkileri ve düşünme biçimlerinin farklılıklarının incelenmesi. Çalışma aynı özel okula devam eden 16 üstün ve 16 normal yetenekli olmak üzere toplam 32 öğrenciyle gerçekleştirildi.

İFADE ETMEDE YETERSİZLER
Sonuçlara göre ölçülen analitik, pratik ve yaratıcı zekâ etkinliklerinin hepsinin birden toplam puanında üstün yetenekli çocukların normal yeteneklilere kıyasla daha başarılı olduğu gözlemlendi. Ancak etkinliklerin detaylarına bakıldığında çocukların herhangi bir testi cevaplarken, “ne yanlış ve neden yanlış” gibi sorularda yanlışlığın nerede olduğunu ayırt edebildiğini ancak bunun neden yanlış olduğunu sözel olarak ifade etmede yetersiz kaldıkları belirlendi. Bu durum hem normal hem de üstün yetenekli çocuklar için geçerli.

Yine bir başka sonuç olarak, araştırma sırasında benzerlik ve farklılıkların bulunmasına yönelik görevlerde karşılaştırma veya kıyaslama yaparken sözel, yazılı olarak durumu gerekçelendirmede yetersiz kaldıkları gözlemlendi. Bu sonuçlar üstün ve normal yetenekli öğrenci grubunun her ikisi için de aynı çıktı.Prof. Dr. Aslan, bunun nedeniyle ilgili şunları söyledi:

“Bu sonuçlar teknoloji çağının olumsuz etkilerini ve eğitim sisteminin yetersizliklerinin olduğu alanları bize gösteriyor. Neden sonuç ilişkileri, benzerlikler gibi testler eleştirel düşünme becerilerinin bileşenleri. Eleştirel düşünmede kıyaslama yapma, karşılaştırma, analiz etme gibi yöntemlerle bir metni veya fikri inceleme, sorgulama ve onun hakkında olumlu ya da olumsuz yargıya varabilmeyi gerektiriyor. Bu hayati bilgiyi her iki grupta da bulamamak düşündürücü.”