Akademik teşvik almak zorlaştı

2016’dan beri her yıl devlet üniversitesindeki öğretim elemanlarına, akademik çalışmalarına göre maddi teşvik veriliyor. Bu kapsamda bilim insanlarının; makale, proje, ödül ve konferans gibi çalışmaları belli katsayılarla değerlendirilerek, 100 üzerinden puanlanıyor. 30 puanı geride bırakan akademisyenlere aylık 300 ile 800 TL arasında akademik teşvik sağlanıyor. 27 Haziran’da resmi gazetede yayınlanan yeni ‘Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği’ ile değerlendirme kriterleri değişti. Ancak bilim insanları, düzenlemenin paydaşların görüşü alınmadan hayata geçmesi ve hemen uygulanacak olması nedeniyle tepki gösteriyor. Yıl başından bu yana çalışmalarının boşa gittiğini belirtiyorlar. Yönetmelikte öne çıkan bazı değişiklikler şöyle:

AKADEMİK UNVANLARDA FARK ORTADAN KALKTI
- Değişiklikten önce unvana göre akademisyenlerin teşvik puanları farklı katsayılarla çarpılarak hesaplanıyordu. Profesör ve doçentler ‘1’, doktora öğretim üyeleri ‘1.5’ ve araştırma görevlileriyse ‘2’ katsayısına sahipti. Yeni düzenlemeyle katsayılar kaldırıldı.

TAVAN PUANLAR DÜŞTÜ
-Değerlendirmede birçok farklı akademik faaliyet dikkate alınıyor. Bunlardan elde edilebilecek tavan puanlarda da düzenlemeler yapıldı. Proje, tebliğ ve ödülde 30 olan tavan puan 20’ye; araştırma, tasarım ve sergide ise 15’e düştü. Patent, yayın ve atıf ise 30 puanda kaldı.

YAYINLARA 5 YIL AYARI
-Yeni kritelere göre yayın başlığında bir derginin uluslararası hakemli bir dergi olarak değerlendirilmesi için en az 5 yıldır yayımlanması gerekecek. Bu, 3 seneydi.

ULAKBİM KRİTERİ GELDİ
-Puanlama için ULAKBİM kriteri eklendi. Burada ulusal hakemli dergilerde yayımlanan makaleler de artık dikkate alınacak.

TEBLİĞDE DE DEĞİŞİKLİK
-‘Uluslararası tebliğlerin puanlanabilmesi için bilim kurulunda en az 5 yabancı uyruklu akademisyenin bulunması’ şartının ‘Tebliğlerin sunulduğu etkinliğin uluslararası olarak nitelendirilebilmesi için en az beş farklı ülkeden konuşmacının katılım sağlaması’ olarak değiştirildi.

MAÇ OYNANIRKEN KURAL DEĞİŞTİRİLMEZ
Dr. Vahdet Özkoçak (ÖGESEN Genel Başkanı): Yeni düzenleme ile akademik teşvik puanları çok düşecek. Daha önce 70 puan elde eden bir araştırma görevlisi 20-30 puana gerileyebilir. Yeni düzenleme ile birlikte artık yüksek puan elde etmek daha zor bir hale geldi. Bunu desteklemiyoruz. Yükseköğretimde niteliğin artırılması doğru bir adım. Fakat maç oynanırken kural değiştirilmez. Teşvikler için üniversitelerde oluşturulan komisyonlarda her yıl aralıkta akademisyenlerin başvuruları değerlendirilir. Ocakta puanlar yayınlanıyor. Şubatta ise buna göre maaşlara yansır. Akademik çalışmalarımızı geçen 6 ay boyunca eski kriterlere göre yapıyoruz. Şimdi bu çabaların hepsi boşa gitti. Böyle değişikliklerde paydaşların görüşleri de alınarak harekete geçilmeydi. Değişikliklerin 2020’den itibaren tam anlamıyla uygulanmasını öneriyoruz.

KARİYERİNİN BAŞINDAKİLER DAHA ÇOK DESTEKLENMELİ
Prof. Dr. Tahsin Yeşildere (Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği Başkanı): Düzenlemenin hemen uygulanmaya başlaması doğru değil. Bir geçiş dönemi olmalı. Bir ya da iki yıl kadar akademisyenlerin buna uyum sağlaması ve hazırlıklarının buna göre yapılmasına izin verilmeli. Akademik unvana göre katsayıların kalkması, özellikle araştırma görevlilerin daha yüksek puanlar elde etmesini oldukça güç bir duruma getirecek. Akademik kariyerinin başındakiler daha çok desteklenmeli. Paydaşların görüşleri alınmadan yapılan bu düzenlemeler bizi rahatsız ediyor.