‘Aileler kızları öğretmenliğe, erkekleri mühendisliğe özendiriyor’

ODTÜ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi) Kuzey Kıbrıs Kampüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aslı Bugay Sökmez tarafından 680 öğrenci üzerine yürütülen araştırmanın sonuçları, toplumsal cinsiyet rollerinin öğrencilerin meslek tercihindeki etkisini ortaya koydu. Sökmez, üniversitelerin mühendislik fakültelerinde kız öğrencilerin hala azınlıkta olduğuna, öğretmenlerin yetiştirildiği eğitim fakültelerini seçen kız oranlarının yüksekliğini söyledi.

Doç. Dr. Aslı Bugay Sökmez, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla öğrenciler üzerine yürüttüğü araştırmanın sonuçlarını açıkladı. Meslek tercihinde bulunacak 355 kız ve 325 erkek öğrenciyle yürüttüğü proje bulgularına göre, toplumsal cinsiyet rollerinin öğrencilerin meslek tercihini etkilediğini belirten Sökmez şunları anlattı.

"Buna göre kız öğrencilerin yüzde 28'i, erkek öğrencilerin ise yüzde 16'sı toplumsal cinsiyet rollerinin meslek tercihlerini etkilediğini belirtti. Geleneksel toplumlarda, erkekler sert, rasyonel, duygulardan azade, matematikte iyi olarak düşünülürken; kadınların duygusal, irrasyonel ve kırılgan görülmeleri, çocukluk çağından itibaren onların meslek tercihlerini şekillendiriyor. Erkek çocuklar, daha küçük yaşlardan itibaren 'mühendislik' için uygun bir aday olarak görülürken kız çocuklarına hep 'öğretmen ol' gibi mesajlar veriliyor ve yönlendirmeler yapılıyor. Örneğin, 'Kızlardan iyi mühendis olmaz', 'Kız öğrencilere mühendislik yerine öğretmenlik daha uygun, hem çalışıp hem anne olabilirler' ya da 'erkek kadından daha çok para kazanmalı, o yüzden kazanç getirecek doktorluk okuman ileride senin faydana olur' ve 'Erkek adam hemşire /hostes mi olur?' gibi söylemler, gençler üzerinde baskı oluşturuyor. Geleneksel cinsiyet rolleri, öğrencilerin meslek tercihlerine yanlış yön verebiliyor. Artık her meslek herkes için uygun.”

MÜHENDİSLİK FAKÜLTELERİNDE KIZ ÖĞRENCİLER HALA AZINLIKTA
Sökmez, 2018 YKS sonuçlarına göre, Boğaziçi Üniversitesi’ne yerleşen öğrencilerin cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde bilgisayar mühendisliği öğrencilerinin yüzde 24'ünün kadın, yüzde 76'sı erkek; elektrik-elektronik mühendisliği öğrencilerinin yüzde 11'inin kadın, yüzde 89'unun erkek; diğer mühendislik bölümlerinde ise benzer bir durum olduğunu söyledi.

İstanbul Teknik Üniversitesi’nde (İTÜ) ise elektrik-elektronik mühendisliği öğrencilerinin yüzde 9'unun kadın, yüzde 91'inin erkek; diğer mühendislik bölümlerinde de benzer oranların görüldüğünü anlatan Sökmez, ODTÜ'de de oranın benzer olduğunu belirtti.

Sökmez, "Üniversitelerin mühendislik fakültelerinde kız öğrenciler hala azınlıkta. Öte yandan kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha yüksek oranda öğretmenlerin yetiştirildiği eğitim fakültelerini seçtiğini görüyoruz. Aileler, kızları öğretmenliğe, erkekleri mühendisliğe özendiriyor diyebiliriz" diye konuştu.

2018 YKS sonuçlarına göre Boğaziçi Üniversitesinde okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin yüzde 61'inin kız, yüzde 39'unun erkeklerden oluştuğunu söyleyen Sökmez, ODTÜ'de de ilköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin yüzde 80'inin kız, yüzde 20'sinin erkek olduğunu belirtti.

‘HER İŞİ YAPABİLİRSİN, MÜHENDİSLİK HARİÇ’
Kadınların öğretmenlik, hemşirelik ya da sekreterlik gibi kadınlara uygun görülen mesleklerle birlikte aslında mühendisliğin birçok alanında da başarılı olduklarını söyleyen Sökmez, "Başarının önündeki en önemli engel olan, 'kadından mühendis olmaz' algısını yine kadınlar başarıları ve mücadeleleriyle değiştirecekler. Bunun için sadece zor ya da erkek işi diye düşünüp işin en başından hiç denemeden hayallerinden vazgeçmemeleri gerekiyor. Bu noktada, ailelerin, öğretmenlerin ve toplumun tutumu ve cesaretlendirmeleri de çok önemli bir yere sahip" dedi.