Güncelleme Tarihi:
Bir kelimenin cümle içinde adlaşmış sıfat fiil olarak kullanılabilmesi için o kelimenin fiil soylu olması gerekir.
Örnekler:
1- Tüketmek - Tükenen
2- Bilmek - Bildiren
3- Öğretmek - Öğreten
4- Sormak - Soran
Adlaşmış Sıfat Fiil Nedir ve Fiilimsi midir?
Tamlamalarda sıfat olarak kullanılan kelimenin nitelediği sözcüğü yutmasına adlaşmış sıfat fiil denir. Örneğin ''geçmiş günlerim'' bir sıfat tamlamasıdır. Bu tamlaman ''geçmişim'' şeklinde kullanılırsa adlaşmış sıfat fiil olur.
Her adlaşmış fiil bir fiilimsidir çünkü cümle içerisinde yüklem olarak kullanılmaz.
Örnek Cümleler:
1- Geçmişimi unutup ileriye bakmak istiyorum.
Yukarıdaki cümlenin yüklemi ''istiyorum'' kelimesidir. Geçmişim ise ''geçmek'' eyleminden türetildiği için fiilimsidir.
2- Öğretmen konuşan öğrencileri ikaz etti.
Konuşan - Sıfat
Öğretmen konuşanları ikaz etti.
Konuşanlar - Fiilimsi
3 - Gururuna yenik düşen kişiler, karşısındaki insanları hakir görürle.
Yenik Düşen - Sıfat
Gururuna yenik düşenler - Fiilimsi
Adlaşmış Sıfat Fiil Örnekleri ile Konu Anlatımı
Örnek Cümleler
1- Sabreden derviş muradına ermiş:
Sabreden kelimesi dervişin niteliklerinden biri olduğu için sıfattır.
2- Sabredenler er ya da geç muradına erer.
Sabreden kelimesi çoğul eki -ler getirilmiş ve kelime adlaşmış sıfat fiil olarak kullanılmıştır.
Diğer Örnekler:
1- Bence gelecekten haber verdiğini iddia eden herkes birer şarlatandır.
Gelecekten - Adlaşmış fiil sıfat
İddia eden - Sıfat
2- Sana yalan ''söylediğini'' nereden anladın.
Anladın- Fiil
Söylediğini - Fiilimsi
3- ''Anlattığın'' şeylere çocuklar bile inanmaz.
Anlattığın - Sıfat
Anlattıklarına kimse inanmaz.
Anlattıklarına - Adlaşmış fiil- sıfat
4- Ben kendisine gerekli her şeyi söyledim.
Gerekli - Sıfat
Ben kendisine gerekenleri söyledim.
Gerekenler - Adlaşmış Fiil - Sıfat
5- Öğrendiğim şeyleri seninle paylaşmaya hazırım.
Öğrendiğim - Sıfat
Öğrendiklerimi seninle paylaşabilirim.
Öğrendiklerimi - Adlaşmış Fiil Sıfat
6- Sana yaşatılan acıları kalbimin derinliklerinde hissediyorum.
Yaşatılan - Sıfat
Sana yaşatılanları hayatım boyunca unutmayacağım.
Yaşatılanlar - Adlaşmış Fiil Sıfat
7- Sana aktarılan bilgiler eksik ve yanlış.
Aktarılan - Sıfat
Sana aktarılanlar gerçeği yansıtmıyor.
Aktarılanlar- Adlaşmış Fiil Sıfat
8- Bu zamana kadar bildiğin her şeyi unut.
Bildiğin - Sıfat
Bildiklerini unut - Adlaşmış Fiil Sıfat
Olumlu Cümlelerde Adlaşmış - Sıfat Fiiller
1- Bu roman ''geçmişimden'' izler taşıyor.
2- Tam olarak ne yapmaya ''çalıştığını'' hiçbir zaman anlamadım.
3- Sen elinden ''gelen'' her şeyi yaptın.
4- Zamanı gelince arkamdan ''konuşanlarla'' tek tek hesaplaşacağım.
5- ''Görünmez'' kaza diye buna derler.
6- Zamanın değerini ''bilmeyenler'' yaşlandıklarında büyük pişmanlık yaşarlar.
7- ''Sevdiğim'' kim bilir şimdi nerelerdesin?
8- Bu dünyada kötülük yapmaktan zevk ''alan'' çok insan var.
Not: Bir cümlede birden fazla adlaşmış fiil-sıfat yer alabilir.
Örnek Cümleler:
1- Kitabımı ''tenkit edenlere'' de ''beğenenlere'' de teşekkür ederim.
2- Bence zulme ses ''çıkarmayanlar'' da en az ''zulmedenler'' kadar suçlu.
3- Sana bu iftirayı ''atanlar'', umarım bir gün ''yaptıklarından'' utanırlar.
Olumsuz Cümlelerde Adlaşmış Sıfat Fiiller
1- Kaza ''geliyorum'' demez.
2- Sana ''acımayanlara'' sen de merhamet etmemelisin.
3- Bu ''yaşananlardan'' sonra onunla tekrar görüşebileceğimi zannetmiyorum.
4- Bundan sonra başına ''gelenleri'' her önüne gelene anlatmamalısın.