Güncelleme Tarihi:
Açık deniz hem günlük hayatta hem de coğrafya da sürekli olarak karşılaşılan bir terim olma özelliğine sahiptir. Açık deniz denildiği zaman yakınında kara parçası bulunmayan deniz ifade edilmek istenmektedir. Karasularının sınırının dışında kalan deniz açık deniz olarak adlandırılmaktadır.
Açık Deniz Nedir?
Açık deniz, bir ülkenin karasularının dışında kalan deniz kısmı olarak ifade edilebilir. Açık deniz denildiği zaman yakınında karalarla kaplı ve çevrili bir alanın olmadığı anlaşılmaktadır. Açık denizler olarak ifade edilen yer, hiç bir devletin karasularına ve de sularına dahil olmayan bir bölgeyi ifade etmektedir. Açık denizler üzerinde hiç bir devlet hak iddiasında bulunamaz.
Açık denizler hiç bir devletin kıta sahanlığına dahil değildir. Tüm devletlerin barışçıl olmaları durumunda kullanımına açık olan açık denizler, bilimsel amaçlı olduğu gibi ekonomik amaçlı olarak da kullanılabilirler.
Coğrafyada Açık Denizler ve Özellikler
Coğrafya da açık denizler, hiç bir ülkenin deniz ülkesine ait olmayan denizleri ifade etmek için kullanılmaktadır. Uluslararası hukuk sistemine göre ise açık deniz tüm ülkelerin denize kıyısı olsun ya da olmasın yararlanabileceği bir özelliğe sahiptir. Açık denizlerden faydalanmak için ülkelerin denize kıyısı olmasına gerek yoktur. Açık denizler tüm ülkelerin ortak bir şekilde kullanım sağlayabileceği bir alandır.
Açık denizler üzerinde tüm devletler, balıkçılık ve canlı kaynakların avlanmasına yönelik faaliyet gerçekleştirebilir.
Tüm devletlerin açık denizlerde, denizaltın boru ve kablo döşeme hakkı bulunmaktadır.
İsteyen devletin açık denizlerde suni ada veya herhangi başka bir tesis inşa etme hakkı vardır.
Belirlenen hükümler dahilinde bilimsel araştırma yapmak da tüm devletlerin sahip olduğu bir hak olarak ifade edilebilir.
Barış zamanında tüm ülkelerin açık denizler üzerinde eşit bir şekilde hak sahibi bulunduğunu söylemek mümkündür. Devletlerin açık denizlerde istedikleri şekilde deniz araçlarını veya açık deniz üzerinde hava araçlarını kullanma hakları bulunmaktadır. Açık denizlerin serbestliği ilkesine dayanarak tüm ülkelerin açık denizleri kullanabilme yetkisi bulunmaktadır.
Açık Denizler Hakkında
Açık denizler denildiği zaman tüm ülkelerin bu sınırlarda hak sahibi olduğunu söylemek mümkündür. Ancak belirli durumlarda suçların denetlenmesi ve cezalandırılması unsuruna bağlı olarak bir takım uygulamaların bulunduğu söylenebilir. Açık denizler de bayrak devleti kuralının istisnalarının da olduğunu söylemek mümkündür.
1958 yılında Cenevre de deniz hukuku sözleşmesi imzalanmıştır. Ancak bu sözleşmede Türkiye taraf ülkelerin içerisinde bulunmamaktadır. Suç işlenmesini önlemek amacıyla açık denizlerde uygulanan bir takım bayrak devleti kuralının istisnaları yer almaktadır.
Bayrak Devleti Kuralının İstisnaları
Bayrak devleti kuralının istisnalarından birisi de kesintisiz takip hakkı olarak bilinmektedir. Bir diğeri ise yabancı ticaret gemisini ziyaret hakkı olarak ifade edilebilir. Aynı zamanda deniz haydutluğu veya korsanlığının da açık denizler de suç kabul edildiğini söylemek mümkündür. Köle ticareti veya uyuşturucu madde kaçakçılığı yapmak için de açık denizlerin kullanılması yasal değildir. Son olarak açık denizden izinsiz olarak yayın yapılması da sayılabilir.
Bu belirtilen ifadelere dikkat edilmesi ve özen gösterilmesi oldukça önemlidir. Bir devletin açık denizlerden faydalanması için denize kıyısının olmasına da gerek yoktur. Her türlü açık denizlerden faydalanma imkanı da bulunmaktadır. Belirtilen istisnai durumlara ise dikkat edilmesi gerektiğini söylemek mümkün olmaktadır.