Güncelleme Tarihi:
Bu cümleler hem yapı hem de anlam bakımından amaç cümlelerine benzer. Ancak amaç cümlelerinde ''neden'' değil ''maksat - niyet'' ön plandadır. Neden cümleleri ise eylemlerin ve olayların sebebini açıklar.
Neden - Sonuç Cümleleri
1- ''için'' Edatı ile Kurulan Neden - Sonuç Cümleleri:
Örnekler:
1.A. - Kar yağışı aralıksız devam ettiği için okullar bir gün tatil edildi.
Neden - Kar yağışının aralıksız devam etmesi.
Sonuç - Okulların bir gün tatil edilmesi.
1.B. - Bu kadar sorumsuz davrandığın için ödevi zamanında teslim edemedik.
Neden - Cümledeki gizli öznenin sorumsuz davranması.
Sonuç - Ödevin zamanında teslim edilememesi.
1.C. - Küçük kardeşim Barış'a bağırdığım için pişman oldum.
Neden - Öznenin kardeşine bağırması:
Sonuç - Pişman olmak.
1.D - Notlar çok iyi olduğu için babası Hakan'a bisiklet aldı.
Neden - Hakan'ın notlarının çok iyi olması.
Sonuç - Babasının Hakan'a bisiklet alması.
1.E - Vazoyu kırdığım için yenisi aldım.
Neden - Vazonun kırılması.
Sonuç - Yenisinin alınması.
Not: ''İçin'' edatı amaç cümlelerinde de sıklıkla kullanılır. Anlamına bakılarak cümlenin amaç mı yoksa neden mi bildirdiği anlaşılabilir.
Örnek Cümleler:
1.A. - Hastaneye gideceğim için erken kalktım.
Bu cümlede hastaneye gitmek, neden olarak belirtilmiş
1.B - Hastaneye gitmek için erken kalktım.
Bu cümlede ise ''hastaneye gitmek'' neden değil amaç olarak belirtilmiş.
2- ''Çünkü'' Bağlacı ile Kurulan Neden Sonuç Cümleleri:
Çünkü bağlacının yer aldığı neden - sonuç cümleleri diğerlerinden yapı olarak farklıdır. Çünkü bağlacı ile kurulan cümlelerde önce sonuç sonra neden bildirilir. Bu cümlelere ''açıklama cümlesi'' de denir.
Örnek Cümleler:
1.A. - Evin tüm odalarını temizledim çünkü akşama misafirler gelecek.
Sonuç - Evin tüm odalarının temizlenmesi.
Neden - Misafirlerin gelecek olması.
1.B. - Pencereleri kapattım çünkü dışarıdan gelen gürültü ders çalışmamı engelliyor.
Sonuç - Pencerelerin kapatılması
Neden - Gürültünün ders çalışmayı engellemesi.
1.C. - Pansumanı çıkardım çünkü yaram tamamen geçti.
Sonuç - Pansumanın çıkarılması
Neden - Yaranın tamamen geçmesi
1.D. - Yarışmacı ilk soruda elendi çünkü çok heyecanlıydı.
Sonuç - Yarışmacının ilk soruda elenmesi.
Neden - Yarışmacının heyecanlı olması.
3- ''Diye'' Edatı ile Kurulan Neden - Sonuç Cümleleri
1.A. - Bahar geldi diye kışlık giysileri kaldırdık.
Neden - Baharın gelmesi.
Sonuç - Kışlık giysilerin kaldırılması
1.B. - Ayça doğum günümü kutladı diye çok mutlu oldum.
Neden - Ayça'nın doğum gününü kutlaması.
Sonuç - Mutlu olmak
Neden - Unutulmak
Sonuç - Endişelenmek
Neden - Odanın toplanmaması
Sonuç - Annenin kızması.
Not: ''Diye'' edatı da amaç cümlelerinde kullanılabilir.
Örnek Cümleler:
1.A. - Buluşmaya geç kalmayalım diye taksiye bindik.
Amaç - Buluşmaya geç kalmamak.
Sonuç - Taksiye binmek.
1.B. - Sınavdan iyi not alalım diye gece gündüz çalıştık.
Amaç - Sınavdan iyi not almak
Sonuç - Gece gündüz çalışmak.
Not: ''Diye'' sözcüğünün yerine ''İçin'' geldiğinde anlam bozulmuyorsa, o cümle amaç cümlesidir.