8. Sınıf Sosyal Bilgiler Büyük Millet Meclisine Karşı Ayaklanmalar konu anlatımı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Ankara'da açılmıştır. Çünkü o dönem itilaf devletlerinin ulaşamadığı en önemli şehirlerden biri Ankara idi. O yüzden ülkenin birçok farklı şehrinden milletvekilleri Ankara'ya geldi ve TBMM çatısı altında birleşti. Böylece farklı şehirlerden temsil eden Milletvekilleri ülkenin kurtuluşu için meclis bünyesinde ortak karar vermeye başladı.

 Büyük Millet Meclisine Karşı Ayaklanmalar

 Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldığı günden itibaren pek çok farklı İsyan ortaya çıktı. Bu isyanların bazıları olumlu bazıları ise olumsuz durumlar ortaya çıkardı. Olumsuz açıdan yaşanan İsyan sebebiyle Kurtuluş Savaşı daha geç başladı. Ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin otoritesi arttı ve daha güçlü hale geldi.

 TBMM'nin Aldığı Önlemler Nelerdir?

 Türkiye Büyük Millet Meclisi yaşanacak bazı isyanlara karşı o dönem önlemler aldı. Çünkü zaten bazı isyanların çıkacağı biliniyordu ve bu yüzden bir takım önlemler öne çıkarıldı.

 - Hıyanet-i Vataniye kanunu

 - İstiklal Mahkemeleri

 - Vatan hainleri için fetva

 - İstanbul hükümeti ile irtibatların kesilmesi

 TBMM'ye Karşı Ayaklanmalar Nelerdir?

 Türkiye Büyük Millet Meclisine karşı farklı ayaklanmalar yaşanmıştır. Bu ayaklanmaların başında ise farklı insanlar bulunur. Özellikle bazı ayaklanmalar TBMM'nin oldukça zorlanmasına sebep olmuştur. Şimdi bu ayaklanmaların neler olduğuna bakalım.

 - İstanbul Hükümeti'nin gerçekleştirdiği ayaklanmalar

 - Azınlıkların ayaklanmaları

 - İstanbul ve İtilaf devletleri ile yapılan ayaklanmalar

 Şimdi bu ayaklanmaları sırasıyla bakalım ve neler olduğunu öğrenmeye çalışalım.

 İstanbul Hükümeti'nin gerçekleştirdiği ayaklanmalar: İstanbul Hükümeti'nin gerçekleştirdiği 2 ayaklanma bulunmaktadır. Bunlar Anzavur Ayaklanması ve Kuvayi inzibatiye Ayaklanması olarak bilinmektedir. Bu ayaklanmalar İstanbul Hükümeti'nin TBMM’nin görevini yerine getirmemesi için ortaya çıkarılan ayaklanmalardır. Özellikle Batı Cephesi'nde Kuvayi Milliye ile ordularımızın mücadelesini bozmak amaçlı çıkan ayaklanmalardır.

 Azınlık ayaklanmaları: Osmanlı Devleti'nde yaşayan ve azınlık olarak bilinen yani yabancı vatandaşların çıkardığı ayaklanmalardır. Bu ayaklanmalar ülkenin İtilaf Devletlerinin eline geçmesi için gerçekleştiren ayaklanmalardır. Bunlar ermeni ayaklanmaları ve pontus rum ayaklanmaları olarak bilinir. Ermeni ayaklanmaları genelde Doğu şehirlerimizde gerçekleşirken, Pontus ayaklanması ise Karadeniz bölgesinde yaşamıştır.

 İstanbul ve İtilaf devletleri ile birlikte yapılan ayaklanmalar: Bu ayaklanmalar Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni en çok zorlayan ayaklanmalardır. Özellikle İtilaf Devletleri bu ayaklanmaları destek verdiği için çok daha güçlüydüler. O yüzden bu ayaklanmalar oldukça fazladır.

 - Yozgat şehrinde ayaklanma

 - Afyon şehrinde ayaklanma

 - Konya şehrinde ayaklanma

 - Bolu-Hendek ayaklanması

 - Düzce-Sakarya bölgesinde ayaklanma

 - Bayburt bölgesinde ayaklanma

 - Milli aşireti Ayaklanması

 Bütün bu ayaklanmalar Türkiye Büyük Meclisini dağıtmak ve ülkenin Kurtuluş Savaşı'na girmesi için, itilaf devletlerinin desteklediği İstanbul hükümeti tarafından yapılmıştır. Ancak TBMM büyük bir başarı ve cesaret örneği göstermiş, bütün bu ayaklanmaları kısa süre içerisinde ortadan kaldırmıştır.

 Not: Daha önceden Kuvayi milliyeci olup sonradan İsyan ederek İtilaf Devletlerine katılan kişiler de bulunmaktadır. O yüzden bunların çıkardığı bazı ayaklanmalar bulunur. Bu ayaklanmalar Çerkez Ethem ayaklanması ve Demirci Mehmet Efe ayaklanması olarak bilinir.

 Her ne kadar bütün bu ayaklanmalar TBMM için zorlu bir dönem yaşatsa dahi, her biri büyük bir başarıyla ortadan kaldırıldı. Daha sonra ülkenin farklı bölgelerinde açılan cepheler ile beraber, ülkemizi itilaf Devletlerinden tamamen kurtardık.