8. Sınıf Sosyal Bilgiler 20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti konu anlatımı
Güncelleme Tarihi:
Osmanlı Devletinin yükselme dönemi 1453 yılında İstanbul'un fethiyle başlayıp 16. yüzyılın sonuna kadar devam etti. Duraklama devri 1699 yılına kadar sürdü. 20. yüzyıl ise Osmanlı İmparatorluğunun ''dağılma dönemi'' olarak tanımlanmaktadır. 8. sınıflar için ''20.Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti'' konusunu detaylarıyla anlattık.
1900'lü yılların başında Osmanlı Devleti, topraklarının büyük bir kısmını kaybetti. Bu yıllarda Rusya, Avusturya - Macaristan İmparatorluğu ve İran geniş sınırlara ulaştı. Kurtuluş Savaşından sonra 14 Ekim 1922 tarihinde Mudanya Mütarekesi imzalandı. 1 Kasım 1922 tarihinde saltanat kaldırıldı ve Osmanlı Devleti resmi olarak sona erdi.
20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti
1- II. Meşrutiyetin İlan Edilmesi - 1908
- Meşrutiyet 24 Temmuz 1908 tarihinde ilan edildi. 2. Meşrutiyet Döneminin İç İşleri Bakanı Hilmi Ziya Paşa olmuştur. Ahmed Rıza'nın başkanlık yaptığı meclisin ilk toplantısı 24 Aralık 1908 tarihinde gerçekleşti. Bu dönemde İttihat ve Terakki Cemiyeti güç kazandı. Bu cemiyet tarafından desteklenen birçok milletvekili Mebusan Meclisine seçildi.
2- 31 Mart Vakası - 1909
Meşrutiyetin ilan edilmesinden sonra, İttihat ve Terakki'ye muhalif olan askerler ayaklanma başlattı. 13 Nisanda, İstanbul'da çıkan isyan 24 Nisanda Hareket Ordusu tarafından bastırıldı. Hareket Ordusunun komutanları arasında Mustafa Kemal Atatürk, İsmail Enver ve Mahmut Şevket Paşa yer alıyordu.
İsyandan sonra II. Abdülhamid' tahttan indirildi ve yerine V. Mehmed Reşad getirildi. Kurulan mahkemelerde isyancı askerler ve destekçileri yargılandı. İçlerinden 70 kişi idam edildi.
Not -1- İsyan, Rumi Takvime göre 31 Mart 1325 tarihinde gerçekleştiği için bu ismi almıştır.
Not -2- 31 Mart Vakası, İrtica-i Hadise olarak da bilinir.
3- Bab-ı Ali Baskını - 1913
Hürriyet ve İtilaf Fırkası, 21 Kasım 1911 tarihinde Damat Ferit Paşa tarafından kuruldu. İttihat ve Terakki Fırkasına muhalif olan partinin içinde Rıza Tevfik Bölükbaşı ve Ali Kemal gibi dönemin önemli isimleri de yer alıyordu. Hürriyet ve İtilaf Fırkası ara seçimleri kazandı ve Osmanlı Hükümetinin başına Kamil Paşa getirildi. 1913 yılına gelindiğinde Bulgaristan, Kamil Paşa'dan Edirne'nin boşaltılmasını talep etti. Bunun üzerine Talat Bey ve Enver Bey'in başında olduğu İttihat ve Terakki hükümet binasını basarak askeri darbe gerçekleştirdi. Darbenin sonunda Kamil Paşa istifa etti. Yerine Mahmut Şevket Paşa getirildi.
4- Balkan Savaşları 1912 - 1913
8 Ekim 1012 tarihinde başlayan Balkan Savaşları, 10 Ağustos 1913 tarihinde sona erdi. Savaş Osmanlı İmparatorluğu ile Balkan Birliği (Sırbistan, Bulgaristan, Karadağ ve Yunanistan Krallığı) arasında gerçekleşti. I. Balkan Savaşının sonunda Makedonya tamamen işgal edildi. Girit Adası Yunanistan'a verildi. Balkanlardaki Türk - Müslüman nüfusun büyük bir kısmı İstanbul'a ve Trakya'ya göç etti. Savaşın sonunda Londra Antlaşması imzalandı ve Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti.
Iı. Balkan Savaşında Romanya, Bulgaristan'a savaş açtı. Bunu fırsat bilen Osmanlı Ordusu Edirne ve Kırklareli'ni geri aldı. Savaşın sonunda İstanbul Antlaşması imzalandı.
5 - I. Dünya Savaşı - 28 Temmuz 1914- / 11 Kasım 1918
4 yıl süren savaş İtilaf (Rusya, Britanya İmparatorluğu ve Fransa) ve İttifak Devletleri (Avusturya - Macaristan, Almanya, Bulgaristan ve Osmanlı İmparatorluğu) arasında yapıldı. İtalya, savaşın başında İtilaf Devletleri arasında yer alsa da daha sonra İttifak Devletlerine katıldı. 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren savaş yaklaşık 17 milyon kişi hayatını kaybetti. Avrupa'da birçok yeni devlet kuruldu. Türk toprakları Fransa, Rusya, Yunanistan tarafından işgal edildi. İşgal kuvvetleri ülkeden çıkarıldı ve 29 Ekim 1923 tarihinde cumhuriyet ilan edildi.