8. Sınıf Fen Bilimleri Periyodik Sistem konu anlatımı

Boşluklu bir hacmi bulunan yani belirli bir yer kaplayan, kütlesi ve eylemsizliği olan tüm varlıklara madde denmektedir. Görüldüğü üzere kütlesi ve eylemsizlik ile beraber hacmi ve tanecikleri maddelerin ortak özellikleri olarak öne çıkmaktadır. Şimdi maddeler için özel olarak ele alınmış periyodik tabloyu inceleyelim ve özelliklerine bakalım.

 Periyodik Sistem

 Element bir saf maddedir ve elementler üzerinden bir periyodik tablo bulunmaktadır. Bu tablo içerisinde doğada bulunan farklı elementler belirli bir sıralama ve dilim üzerinden ele alınmıştır.

 Element: Aynı cins atomlardan meydana gelmiş olan saf maddelere element denmektedir. Bu elementlerin belli başlı bazı özellikleri bulunur.

 - Saf ve homojen maddelerdir.

 - En küçük yapı taşları atom olarak bilinir.

 - Kimyasal ya da fiziksel yollar üzerinden daha basit maddelere ayrılamazlar.

 - Belli bir erime ve kaynama noktaları bulunmaz.

 - Doğada katı ya da sıvı ve gaz halinde bulunabilirler.

 - Semboller (simge) şeklinde görülebilirler.

 Doğada 80 tane element bulunmaktadır. Bunun üzerine ayrıca yapay olarak insanlar tarafından farklı elementlerin bir araya getirilmesi ile oluşmuş olan elementler katıldığında, bu sayı 110’dan fazla hale gelmektedir. Hatta yapılan bilimsel araştırmalara göre zaman içerisinde bu element ayısının daha fazla artacağı düşünülüyor.

 Genelde periyodik tablo içerisinde elementler ilk 1 ya da 2 ve 3 harfi ile tanımlanır. Genel olarak bu elementlerin İngilizce olarak ilk harfi öne çıkar.

 C (Kabon - Carbon)

 Ca (Kalsiyum - Calcium)

 He (Helyum - Helium)

 Bu şekilde daha birçok farklı örnek vermek mümkün. Eğer elementlerin ilk iki harfi birbirine benzer ise o zaman üç harf kullanılır; ilk büyük harf kullandıktan sonra ikinci harf olarak sessiz harf de değerlendirilir.

 Periyodik tablo: Elementlerin benzer fiziksel ve kimyasal özellikleri ile beraber, artan atom sayılarına bağlı olarak gruplandırıldıkları çizelgeye periyodik tablo denir. Aynı zamanda periyodik sistem ya da periyodik cetvel de denmektedir.

 Periyodik tablonun belli bir sıralaması ve dizilimi bulunmaktadır. Bu özellikleri ile beraber bilimsel açıdan çalışmalar yapılırken kolaylıkla periyodik tabloda elementler değerlendirilir. İşte periyodik tablonun belli başlı bazı özellikleri;

 - 7 tane periyot bulunur.

 - Periyotlarda soldan sağa tarafa doğru gidildikçe elementin proton sayısı artış gösterir.

 - Aynı periyotta bulunan elementlerin yörünge sayıları birbiriyle eşittir.

 - Ayrıca gruplarda yukarıdan aşağı gidildikçe proton sayıları artar.

 - Benzer olarak aynı şekilde gruplarda yukarıdan aşağı gidildikçe yörünge sayıları da artış gösterir.

 - Aynı grupta yer alan elementler kimyasal açıdan benzer özellikler gösterir.

 - Periyodik sistem içerisinde toplamda 18 tane grup bulunmaktadır.

 - Bunlardan 8 tanesi A grubu, 10 tanesi ise B grubu olarak ele alınır.

 Not: Periyodik sistem içerisinde aynı periyotta soldan sağa gidildikçe bazı değişiklikler yaşanır. Diğer yandan periyodik sistem içerisinde kaynı grupta yukarıdan aşağı gidildikçe bazı değişiklikler olur. Bu değişiklikler şunlar ile ilgilidir.

 - Atom numarası

 - Kütle numarası

 - Metalik ve ametalik özellikleri

 - Elektron verme isteği ve elektron alma istekleri

 - Atom çapı

 Bu özellikler aynı periyotta ya da aynı gruptaki elementler için azalır ya da artış gösterirken, aynı zamanda küçülür veya büyür. Bu özelliklere bakılarak bilim insanları periyodik tablo üzerindeki istedikleri elementi kolay şekilde bulma şansı elde edebilmektedir. Siz de bir periyot bularak elementleri inceleyebilir ve nasıl sıralandığına bakabilirsiniz.