8. Sınıf Fen Bilimleri Mevsimlerin Oluşumu konu anlatımı
Güncelleme Tarihi:
Dünya, Güneş etrafındaki turunu 365 gün 6 saatte tamamlar. Bir yılda tamamlanan bu yörüngesel hareket sonucu 4 mevsim (kış, ilkbahar, yaz, sonbahar) oluşur. Dünyanın geoid şeklinde olması dönme eksenin eğik olmasına neden olur. Bu da mevsimlerin meydana gelmesinde etkilidir. 8. sınıflar için mevsimlerin oluşumu konusunu detaylı bir şekilde anlattık.
Eksen eğikliği aynı zamanda kuzey ve güney yarım kürelerinde farklı mevsimlerin yaşanmasına neden olmaktadır. Kuzey Yarım Kürede en uzun gün 21 Haziran'dır. 21 Aralık ise, Güney Yarım Kürede yaz mevsiminin başlangıcıdır.
Mevsimlerin Oluşumu
Dünya'nın güneşin etrafında dönmesi hem mevsimlerin hem de ekinoksların oluşmasına neden olur. Diğer adı ''Güntün Eşitliği'' olan ekinoks, yılda iki kez gerçekleşir.
1- 21 Mart Ekinoksu -İlkbahar Ekinoksu
İlkbahar ekinoksunda, gece ve gündüz eşitlenir. Eksen eğikliği ortadan kalktığı için Günel hem güney hem de kuzey kutbundan görünür. Türkiye'nin de bulunduğu Kuzey yarım kürede ilkbaharın başlangıcıdır. Bu tarihten itibaren 21 Hazirana kadar günler uzamaya başlar.
2- 23 Eylül Ekinoksu - Sonbahar Ekinoksu
Güneş ışınları ekvatora dik bir açıyla düşer. Bu kez güney yarım kürede geceler kısalırken Kuzey Yarım Kürede sonbahar mevsimi başlar.
3- Mevsimlerin Özellikleri
1.A. Yaz Mevsimi: (Haziran, Temmuz, Ağustos)
Sıcaklık farklarının en az olduğu mevsimdir.
Tropikal iklimin yaşandığı bölgelerde yağmur yağışı görülür.
Gündüzler, gecelere göre daha uzundur.
Hafif şiddette meltem rüzgarları eser.
Yaz mevsiminde açan ağaçlar ve bitkiler: Angel Oak Ağacı, Flamboyant Ağacı, Kiraz Çiçeği Ağacı, Cam Güzeli, Lavanta Çiçeği, Hercai Menekşe ve Kadife Çiçeği
Bu mevsimde yetişen sebze ve meyveler: Domates, kabak, karpuz, kavun, semizotu, incir.
1.B. Sonbahar Mevsimi: (Eylül, Ekim, Kasım)
Geçiş mevsimidir.
Kuzey Yarım Kürede hava sıcaklıkları düşer.
Ağaçlar yapraklarını dökmeye başlar.
Geceler uzamaya başlar.
Sonbaharda açan çiçekler: Zambak, orkide, lale
Bu mevsimde yetişen sebze ve meyveler: Mantar, mürdüm eriği, ıspanak, fındık, karnabahar, havuç, barbunya
1.C. Kış Mevsimi (Aralık, Ocak, Şubat)
Kuzey yarım kürede hava sıcaklıkları düşer, günler kısalır.
Güney yarım kürede yaz mevsimi başlar.
Kar, yağmur ve dolu gibi hava olayları görülür.
Bazı bölgelerde lodos ve poyraz gibi sert rüzgarlar eser.
Göçmen kuşlar, kuzeyden güneye doğru göçmeye başlar.
Kış mevsiminde açan çiçekler: Kardelen, Siklamen çiçeği, Açelya ve Kasımpatı
Bu mevsimde yetişen sebze ve meyveler: Elma, portakal, mandalina, pancar, Brüksel lahanası, kereviz ve greyfurt.
1.D. İlkbahar Mevsimi (Mart, Nisan, Mayıs)
Sonbahar gibi İlkbahar da bir geçiş mevsimidir.
Kuzey yarım kürede hava sıcakları yükselir.
21 Mart ekinoksundan sonra günler uzamaya başlar.
İlkbahar mevsiminde açan çiçek ve bitkiler: Nilüfer, şakayık, kamelya, Leman gülü, süsen ve hardal bitkisi.
Bu mevsimde yetişen sebze ve meyveler: Bakla, brokoli, erik, kiraz, pırasa, çilek, kayısı ve kuşkonmaz.
4- Mevsimler ve Hava Olayları:
Mevsimlere ve iklim şartlarına bağlı olarak meydana gelen yağış biçimlerine hava olayları denir. Hava olaylarının arasında sis ve rüzgar gibi meteorolojik olaylar da yer alır.
Karasal iklimin hakim olduğu bölgelerde yağmur en çok sonbahar ve kış mevsiminde yağar. Tropikal ve muson iklimlerin görüldüğü ülkelerde ise Nisan, Mayıs, Eylül ve Ekim aylarında yağış oranı artar. Kırağı, sulu sepken ve çiy gibi çeşitleri vardır.
Kuzey Yarım Kürede kar en fazla, kış mevsiminde yağar. Rüzgarların oluşmasında mevsimler ve basınç alanları etkili olmaktadır. Dünyada sürekli ve yerel rüzgarlar dışında, mevsimlik rüzgarlar da görülür. Bu hava olaylarına devirli ve muson rüzgarları da denir.