Güncelleme Tarihi:
Geçiş ve bağlantı ifadeleri ''yönlendirici ifadeler'' adıyla da bilinir. Bir önceki cümleyi açıklama ve destekleme amacıyla kullanılabilir. Bunun dışında özetleme, sonuç bildirme ve farklı bir düşünceye yönlendiren çeşitleri de mevcuttur. ''Lakin'', ''ama'' ''bununla birlikte'' ''yine de'' en sık kullanılan geçiş ve bağlantı ifadeleridir.
Geçiş ve Bağlantı İfadeleri
1- Sonuç Bildiren İfadeler:
Bu ifadeler, konuşmanın sona erdiğini bildirmek için kullanılır. Öykü, deneme gibi düz yazı türlerinde de bu ifadelere rastlamak mümkündür. Yazar ''kısacası'' - ''özetle'' gibi kelimeleri kullanarak kitabın ya da bölümün bitmek üzere olduğunu okura bildirir.
1.A. Konuşma Dilinde Sonuç Bildiren İfadeler
Sonuç bildiren ifadelerin büyük çoğunluğu cümlenin başında kullanılır.
- Kısacası bu evden taşınmanı istiyorum.
- Sonuç itibariyle, Platon, Yunan felsefesinin gelişmesinde büyük rol oynamıştır.
- Sonuç olarak bir daha görüşmeyeceğiz.
- Görüldüğü üzere, 0 çarpma işleminde yutan elemandır.
Not: ''Yani'' ve ''Artık'' gibi kelimeler sonuç bildiren ifadeler ile bir arada kullanılmamalıdır. Bu kelimeler sonuç bildirmese de geçiş ifadeleriyle yakın anlamdadır.
Yani, sonuç olarak televizyonu bugün de tamir ettiremedim.
Bu cümlede ''yani'' ve ''sonuç olarak'' ifadeleri aynı anlama gelmektedir. Anlatım bozukluğu yapmamak için iki kelimeden biri yazılmalıdır.
- Görüldüğü üzere yavaş yavaş hikayenin sonuna geliyoruz. (Öykü)
- Böylelikle annesi ile kızı yıllar sonra buluşmuş. (Masal)
2- Özetleyen İfadeler:
''Özetle'' ve ''Böylece'' gibi kelimeler anlatılan konunun özetlenmesi için kullanılır.
- Özetle, Leonardo Da Vinci hem ressam hem de bir bilim insanıdır.
- Böylece, oraya bir daha gitmemeye karar verdik.
3- Yönlendirme İfadeleri:
Bir cümlede iki zıt duygu ya da düşünce yer alıyorsa yönlendirme ifadesi kullanılır. Bu ifadeler özetleyen ve sonuç bildiren ifadelerden farklı olarak cümlenin ortasında yer alır. ''Ama'' ''fakat'' ''yine de'' ''lakin'' ''buna rağmen'' ''oysaki'' bağlı cümlelerde sıklıkla kullanılan yönlendirme ifadeleridir.
- Bana birçok söz verdi yine de bildiğini okuyor.
- Artık geleceğe bakmak istiyorum ama bir yanım hep geçmişte.
- Tatile gitmek istiyorum yalnız nereye gideceğime bir türlü karar veremiyorum.
- Beni görünce gözlerini kaçırdı halbuki benimle konuşacak sanıyordum.
- Değişeceğim demişti ne var ki huylu huyundan vazgeçmiyor.
- Çok çalışmasına rağmen hala istediği notları alamıyor.
- Yeni kitaplar alacağım fakat önce elimdeki romanı bitirmeliyim.
- Beni artık aramayacağını biliyorum yine de insan bekliyor.
-Ablam iştahlı biridir ancak son günlerde çok az yemek yiyor.
Not: ''de'' ''da'' bağlacı da yönlendirme ifadesi olarak kullanılabilir.
- Haftaya mutlaka görüşelim dedi ''de'' bakalım ben müsait olacak mıyım?
- Eve dönerken markete uğrayacaktım ''da'' cüzdanı evde unutmuşum.
4- Açıklayıcı ve Destekleyici İfadeler
Cümlelerin yeteri kadar açık olmadığını düşündüğümüz açıklayıcı ve destekleyici ifadelerden faydalanırız. Bu ifadeler konuşmanın ve metnin çok daha anlaşılır olmasını sağlar.
- Balkan ülkelerini çok merak ediyorum özellikle de Romanya ve Makedonya'yı.
- Benden habersiz sinemaya gitmişler hem de en çok izlemek istediğim filme!
- Ablam bahçeyi düzenlemiş üstelik çiçekleri de sulamış.
- Ameliyattan sonra değiştiğimi hissediyorum başka bir deyişle yeniden doğdum.
- Haftaya İzmir'e gidebiliriz hatta oradan Aydın'a geçme ihtimalimiz de var.