7. Sınıf Türkçe Deyimler, Atasözleri Ve Özdeyişler konu anlatımı

Özdeyişlerin atasözlerinden tek farkı söyleyen kişinin belli olmasıdır. Yakın tarihte söylenen ya da yazılan özdeyişler, motto ve vecize olarak da bilinir. Deyim ise belli başlı kavramların mecaz yoluyla tanımlanmasıdır. Deyimin diğer adı tabirdir.

 Deyimler, Atasözleri ve Özdeyişler

 1- Deyimler:

 Deyimlerde sıklıkla mecaz-ı mürsel sanatı kullanılır. Kalıp halinde kullanıldıkları için deyimlere kelime eklenemez. Eylemleri tanımlayan deyimler -mek - mak mastarıyla biter. Kişileri tanımlayan deyimlerde herhangi bir kalıp yoktur.

 Açığa Vurmak: Bir süredir saklanan bir bilginin bir kişi ya da topluluk tarafından açıklanması, ortaya çıkarılması.

 Adam Etmek: 1-Kişi İçin: Eğitmek, terbiye vermek, ahlakını geliştirmek. 2-Mekan İçin: Düzenlemek, değiştirmek, daha nitelikli hale getirmek

 Çam Devirmek: Pot kırmak, söylenmesi gereken bir şeyi söylemek, gaf yapmak.

 Ayran Gönüllü: Sürekli başka birine aşık olan, duyguları kalıcı olmayan, flört etmeyi seven.

 Dirsek Çürütmek / Mürekkep Yalamak: Eğitim görmek

 Sabahı Zor Etmek: Kaygılanmak, endişelenmek, düşünceli olmak

 Saman Altından Su Yürütmek: Etrafındaki insanlardan bir şeyler saklamak, gizli işler yapmak.

 Tadı Tuzu Kalmamak: Mutsuz olmak, insanın eski neşesini kaybetmesi

 İçli Dışlı Olmak: İçten olmak, samimi davranışlarda bulunmak

 Hayra Yormak: Akıbeti belirsiz olan bir şey hakkında iyi düşünmek, iyi dileklerde bulunmak

 Kafasına Koymak: Bir konu hakkında karar almak, plan yapmak

 Har Vurup Harman Savurmak: Müsrif olmak, geleceği düşünmeden aşırı harcamalar yapmak

 Dereyi Görmeden Paçayı Sıvamak: Henüz hiçbir şey belli olmamasına rağmen hazırlık yapmak. Kendi Kendine Gelin Güvey Olmak deyimi de aynı anlama gelir.

 2- Atasözleri:

 Sözlü kültüre ait olan atasözleri nesilden nesle aktarılarak gelmiştir. Tıpkı deyimler gibi kalıptır. Atasözlerinin içindeki kelimelerden biri çıkarılamaz ya da değiştirilemez.

 Yalancının Mumu Yatsıya Kadar Yanar: Dürüst olmayan kişilerin söylediği yalanlar er ya da geç ortaya çıkar.

 Akıl Akıldan Üstündür: Kişi bir konu hakkında karar almadan ya da plan yapmadan önce başkalarının görüş ve düşüncelerinden faydalanmalıdır. Kimseye danışmadan iş yapmak, kötü sonuçlara yol açabilir.

 Ak Akça Kara Gün İçindir: İnsanlar, gelecek günleri düşünüp tutumlu olmalıdır. Türkçede tutumlu olmanın önemini vurgulayan birçok atasözü vardır. Diğerleri: Sakla Samanı Gelir Zamanı, Damlaya Damlaya Göl Olur.

 Bakarsan Bağ Bakmazsan Dağ Olur: Hayatta ortaya konan eser, elde edilen başarılar insan emeğinin ürünüdür. Kişi çalışkansa başarıyı yakalar. Tembel ise elindeki fırsatları değerlendiremez ve başarısız olur.

 Keskin Sirke Küpüne Zarar Verip: İnsanlara karşı öfkeli davranışlar sergileyenler, en büyük zararı kendisine verir.

 Neye Niyet Neye Kısmet: İstediğimiz şeyler ile elde ettiklerimiz her zaman aynı olmaz.

 Zorla Güzellik Olmaz: 1) Kimse kimseye ısrar ederek, zorla bir şey yaptıramaz. 2) Güzellik, zor kullanılarak değil tatlı dille elde edilir.

 3- Özdeyişler:

 Ünlü yazarların, düşünce adamlarının ve kanaat önderlerinin söylediği ya da kaleme aldığı veciz sözlerdir. 'Batı edebiyatında ''Aforizma'' adıyla da bilinir.

 Mustafa Kemal Atatürk - Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.

 Sokrates - Kötülük, bilgisizliktir. Hiç kimse bile bile kötülük yapamaz.

 Francis Bacon - Doğaya hükmetmek istiyorsanız ona boyun eğeceksiniz.

 Blaise Pascal - Adalet, adil değil geçerli olandır.

 Platon - İnsan kendisini yönetebilirse, dünyayı yönetecek güce sahip olur. .

 Voltaire - Kendi nefsine hakim olan tüm dünyaya hakim olabilir.