Güncelleme Tarihi:
Nüfus geçmişten günümüze birçok farklı yerde yoğunlaşmıştır. Ancak insanlık tarihinin gelişimi ile nüfusun yerleşim yerleri de farklılık göstermektedir. İlk insanların yaşadığı yerler ve modern insanın yaşadığı yerler arasında çok büyük farklar vardır. Bu sebeple yerleşim yerleri konusu oldukça değişkenlik göstermektedir.
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Yerleşmeyi Etkileyen Faktörler
Nüfusu etkileyen faktörler; iklim, bitki örtüsü, yer şekilleri, su kaynakları, sanayi, tarım, ulaşım, yeraltı kaynakları, sosyal kültürel etkinlikler gibi durumlar nüfus yoğunluğunu etkileyen durumlardır.
İklim; iklimin yaşanabilir seviyelerde olması nüfus yoğunluğunu doğrudan etkileyen durumlardan bir tanesidir. Dünya üzerinde kutuplar ve çöller iklim durumunun olumsuz olmasından dolayı nüfusun en az olduğu yerlerdir.
Yer şekilleri: yer şekilleri ve nüfusu doğrudan etkileyen diğer bir faktördür. Özellikle dağlık bölgelerin yerleşmenin az olması yer şekillerinden kaynaklanmaktadır
Bitki örtüsü: bitki örtüsü bölgedeki ekonomik faaliyeti doğrudan etkiler. Bitki örtüsünün zayıf olduğu yerlerde yerleşim azdır.
Su kaynakları: insanlık tarihinin en önemli yerleşim yerleri su kaynaklarının çevresinde kurulmuştur. Günümüzde de su kaynaklarına yakınlık yerleşmeyi etkileyen faktörler arasındadır.
Sanayi: sanayi kuruluşlarının yoğun olduğu bölgelerde yerleşimde yoğundur.
Tarım: tarım faaliyetleri insanlık tarihi kadar eskidir. Tarım faaliyetlerinin uygulanabilmesi yerleşim yerlerinin de belirlenmesini sağlar.
Ulaşım: özellikle modern insanın gelişen dünyaya ayak uydurabilmesi için ulaşım etkinliklerinin gelişmiş olması gerekmektedir. Bu sebeple ulaşım ağlarının gelişmiş olduğu yerler yerleşim için uygun olan yerlerdir.
Yeraltı kaynakları: bazı bölgelerde tarım faaliyetlerinin yapılamaması, sanayi kuruluşlarının bölgede çok aktif olmaması gibi durumlar söz konusu olabilir. Böyle durumlarda yer altı kaynaklarının bulunması bölgede nüfus yerleşmesini etkileyen bir faktör olarak karşımıza çıkar.
Sosyal kültürel etkinlikler: gelişen dünyada insanlar sosyal kültürel etkinliklere önem verir hale gelmiştir. Sosyal kültürel etkinliklere katılabilecekleri büyükşehirler insanların yerleşiminin yapıldığı yerler arasında karşımıza çıkmaktadır.
Ülkemizde Nüfusun Seyrek Olduğu Yerler;
Yıldız dağları, Karadeniz Bölgesi'nin dağlık alanları, Menteşe Yöresi, Taşeli Platosu, Teke Yarımadası, Tuz Gölü ve çevresi, Hakkari dağlık bölgeleri genel olarak nüfus yoğunluğu düşük alanlardır.
Nüfus yoğunluğu ve nüfus miktarı Türkiye'de en fazla olan bölge Marmara bölgesidir. Özellikle İstanbul'un bu bölgede olması bölgenin nüfus yoğunluğunu artırmaktadır. Nüfus yoğunluğu ve nüfus miktarının en az olduğu bölge Doğu Anadolu bölgesidir. Doğu Anadolu Bölgesi'nin nüfus yoğunluğunun ve nüfus miktarının az olmasının sebebi bölgenin dağlık, soğuk, bitki örtüsünün cılız ve iş olanaklarının az olmasıdır.
Göç
Birey ya da toplumun bir yerleşim yerinden başka bir yere gitmesini göç adı verilir. Göç iki şekilde karşımıza çıkar iç göç ve dış göç.
İç göç: ülke içinde genel olarak mevsimlik ya da turistik olarak yapılan göçlere verilen isimdir.
Dış göç: genel olarak eğitimli insanların yurtdışının çalışma olanaklarını kullanarak ülkeden göç etmesidir. Dış göçün en önemli durumlarından bir tanesi beyin göçüdür.
Göçlerin Sonuçları
Göçler Nüfus dağılışını etkileyen bir etkidir.
Plansız göçün yapılması nüfus dağılışında dengesizlik meydana getirir.
Bir bölgeye hızlı nüfus alınması ulaşım, işsizlik, eğitim gibi sorunları ortaya çıkarır.
Köyden Kente Göç
Köyden kente göç son yıllarda ülkemizde de en sık görülen göçlerdendir.
Köyden kente göçün nedenleri;
Tarımda makineleşme
Toprakların mirasla bölünmesi
Köylerde iş imkanının olması olmaması
Köyden kente göçün sonuçları;
Çarpık kentleşme meydana gelir.
Çevre kirliliği artar.
İşsizlik oranı artar ve imkanlar yetersizleşir.