Güncelleme Tarihi:
Kurum ve kuruluşlar devlet dışında görev yapan mercilerdir ve sivil toplum kuruluşlar tarafından devletin yetemediği yerde kişi, kurum, hayvan ve birçok farklı durum için oluşturulmakta ve yardımlar sağlamaktadır. Özellikle Osmanlı Devleti'nde vakıf ve sivil toplum kuruluşları oldukça büyük önem arz etmektedir.
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Kurumlar Ve Sivil Toplum Kuruluşları Konu Anlatımı
Vakıf
İnsanların belirli bir hizmeti yerine getirmek amacıyla maddi olarak bağış yaptığı kuruluşlara verilen isimdir. Vakıflara yapılan bağış; bina, para, mal bağışı olabilmektedir. Yardımlaşma geleneği vakıflar vasıtasıyla oldukça iyi sürdürülmektedir. Bakışların ortaya çıkmasında dayanışma yardımlaşma ve paylaşma duyguları ön plandadır. Vakıflarda çalışmak için gönüllülük esası aranmaktadır. Türk tarihinde Vakıflar çok eskilere dayanmaktadır. Uygurlara kadar varan sosyal yardımlaşma kurumları günümüzde de halen etkinliklerini sürdürmektedir.
Anadolu'da Vakıf Çalışmaları
Anadolu topraklarında ise bakır çalışmaları 1048 yılında Selçuklular ile başlamıştır. Osmanlı Devleti'nde Vakıf kültürü ise Orhan Bey döneminde başlamıştır. 11. Yüzyılda Anadolu'da başlayan vakıf etkinliklerinden bazıları günümüzde dahi hizmetlerini devam ettirmektedir. Osmanlı Devleti'nde vakıflara oldukça fazla önem verilmekteydi.
Osmanlı Devletinde medrese, darüşşifa, bimarhane, imarethane, cami, köprü, kervansaray, suyolu, hamam gibi kurumlar ve kuruluşlar vakıflar yoluyla giderleri karşılamaktaydı. Özünde dayanışma ve yardımlaşma bulunan vakıf kültürü ülkenin sosyal devlet anlayışına sahip olduğunun bir göstergesidir. Günümüzde vakıf faaliyetleri Vakıflar Genel Müdürlüğü bünyesinde devam ettirmektedir. Günümüzde vakıfların gerçekleştirdiği etkinlikler ise; cami yapımı, sağlık hizmetleri, kültürel hizmet gibi birçok hizmet de vakıflar aracılığıyla gerçekleşir.
Vakıfların Yararları
Vakıflar Uygurlardan bu zamana kadar Türklerin oldukça etkili olduğu alanlardan biridir. Vakıflar topluma faydası saymakla bitmeyecek kadar fazladır. Genel olarak maddelendirildiğinde ise;
- Vakıflar devletten maddi yük olmaktan olmadan bazı hizmetleri gerçekleştirir.
- İşsizlere iş imkanı sağlar.
- Sosyal adalet sağlamayı amaçlar.
- Birlik ve beraberlik duygusunu geliştirerek yardımlaşmayı sağlar.
- Cami, köprü, hastane, okul gibi sosyal alanların yapımında etkilidir.
Günümüzde 5- 11 Mayıs tarihleri arası Vakıflar Haftası olarak her yıl kutlanmaktadır.
Sadaka Taşı
Genellikle camilerde bulunan sadaka taşı camilerin özel bir alanda, para bırakılması için yapılarak varlıklı olanların para bırakılması amaçlanmıştır. Osmanlı Devleti'nde paraya ihtiyacı olan kişi burada ihtiyacı olan kadar parayı gelip alır. İhtiyacını giderirmiş. Özellikle Osmanlı Devleti'nde oldukça yaygın olan bu sistemde parayı veren ve parayı alan birbirinden habersiz olarak yardımlaşmasını sağlar.
Ülkemizde Bazı Vakıf Ve Dernekler
Kızılay çok zayıfım 1868 yanında ‘yaralı hastada askerlere yardım cemiyeti’ adıyla kurulmuştur. 1877 yılında Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti adı ile anılmaya başlanmış, 1935 yılında ise Atatürk tarafından Türk Kızılay Cemiyeti olarak ismi tekrar değiştirilmiştir. Türk Kızılayı'nın görevi zor durumda kalan yaralı olan ya da felaketzedelere yardım etmektir. Ayrıca Türk Kızılay’ı günümüzde toplum yararına kan bağışı ve kök hücre bağışı kampanyaları düzenler.
Yeşilay 5 Mart 1920'de Hilal-i Ahdar adıyla kurulmuştur. Yeşilay'ın amacı sigara, alkol, uyuşturucu gibi zararlı alışkanlıklardan kişileri korumak ve bu zararlı alışkanlıklara sahip olan kişileri bu alışkanlıktan kurtarmaktır.
Tema; TEMA Vakfı Türkiye'de en çok bilinen vakıflardan bir tanesi olarak karşımıza çıkar. Türkiye'nin erozyonla mücadele etmesi ve ağaçlandırması amacıyla doğal varlıkları koruma vakfı olarak adlandırılır. TEMA Vakfı 1992 yılında kurulmuştur.