Güncelleme Tarihi:
Laiklik, 1937 yılında anayasaya girmiştir. Demokratik ülkelerin en temel özelliklerinden biri laik olması, yani din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasıdır. Bugün demokratik ve laik bir ülkede yaşıyorsa bunu Mustafa Kemal Atatürk'e borçluyuz.
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Atatürk ve Türk Demokrasisi - Konu Anlatımı
1- Türk Demokrasisinin Genel Özellikleri
1.A. Seçme ve Seçilme Hakkı: ''Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir'' sözü Türk demokrasisinin en temel özellikleri arasında yer alır. 18 yaşını doldurmuş her birey genel seçimlerde istedikleri partilere oy vererek ülkeyi kimin yöneteceğine karar verirler. Çoğunluğun seçtiği kişi ve partiler 5 yıllık süre içerisinde ülke yönetiminde görev alır.
Demokraside seçimler genel ve yerel olarak ikiye ayrılır. Yerel seçimlerde il ve ilçe belediye başkanları köy ve mahalle muhtarları seçilir. Yerel ve genel seçimler 5 yılda bir yenilenir.
Seçimler gizli oylama ile yapılır. Ancak oylarım sayımı halka açık ve şeffaf bir şekilde gerçekleştirilir. Türk demokrasisi yurttaşlarına hem seçme hem de seçilme hakkı tanımıştır. Aday olma şartlarını yerine getiren her birey muhtarlığa, belediye başkanlığına ve milletvekilliğine aday olabilir ve seçimlere katılabilir. En az 20 yaşında olmak aday olmanın temel şartları arasında yer alır. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak da istenen şartlar arasındadır.
Mustafa Kemal Atatürk, tüm Avrupa ülkeleri arasında kadınlara en erken seçme ve seçilme hakkı tanıyan devlet adamıydı. 5 Aralık 1934 tarihinde verilen bu hak ile birlikte kadınlar demokraside söz sahibi oldu. Atatürk yaptığı devrimler ile kadınların iş yaşamında ve sosyal hayatta aktif olarak yer almasını da sağlamıştır.
1.B. Demokratik Hak ve Özgürlükler
Her birey ücretsiz olarak eğitim görme hakkına sahiptir. Atatürk'ün ülkemizde cumhuriyeti ilan etmesi ile birlikte demokratik haklar her bireye eşit olarak sunulmuştur. Düşünce, haberleşme, seyahat ve yerleşme özgürlüğü de bu haklardan diğeridir. Özel hayatın gizliliği de kanunlarla koruma altına alınmıştır.
1.C. Laiklik
Mustafa Kemal Atatürk'ün getirdiği yenilikler ile birlikte Türkiye, hem demokratik hem de laik bir ülke olmuştur. Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması sonucu her bireye ibadet ve inanç özgürlüğü verilmiştir. 18 yaşını doldurmuş her birey istediği dini inanca sahip olabilir ve istediği ibadethanede ibadetlerini gerçekleştirebilir.
1.D. Sosyal Devlet
Atatürk sosyal devlet anlayışını ve ilkelerini de Türk milletini armağan etmiştir. Sosyal devlet, milletin çıkarına uygun yasalar ve kurallar getirir. Fırsat eşitliği sağlayarak, kişilerin hak ve özgürlüklerini güvence altına alarak gerçekleşir. Birçok farklı alanda istihdam yaratarak insanların iş sahibi olmasını sağlar. Çeşitli ödenekler ve fonlar ayırarak ihtiyaç sahibi kişilere ekonomik yardımlarda bulunur.
1.E. Hukuk Devleti
Türkiye Cumhuriyeti demokrasi ile birlikte bir hukuk devleti haline gelmiştir. Irk, dil, din, cinsiyet farkı olmaksızın herkes yasalar önünde eşittir. Kişilerin avukat tutarak kendilerini savunma hakkı vardır. Maddi gücü avukat tutmaya yetmeyen kişilere devlet ücretsiz olarak avukat tayin eder.
2- Atatürk İlkeleri ve Türk Demokrasisi
Türk demokrasisi Atatürk ilke ve inkılaplarının bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Halkçılık ilkesi ile halka özgürlük ve haklar verilmiştir. Devletçilik ilkesi ile temel haklar ve özgürlükler güvence altına almıştır. Bugün bu ilkelere ve Türk demokrasisine sahip çıkmalı, Atatürk'ün mirasını korumaya devam etmeliyiz.