7. Sınıf Matematik Açıortay konu anlatımı

Geometrik şekiller üzerinden işlem çözerken açıortay üzerinden çok fazla faydalanırız. Bize hem açıyı bulmamıza yardımcı olur hem de bir geometrik şeklin kenarını bulmamıza fırsat sağlar. Şimdi açıortaylar hakkında bilgi alalım ve neler olduklarını öğrenelim.

 Açıortay

 Öncelikle açıortayın ne olduğunu öğrenelim ve tanımını yapalım.

 Açıortay: Bir açıyı iki eş parçaya ayıran ışına açıortay denmektedir. Böylece bir açı ikiye bölünür ve birçok problemin çözümünde yardımcı olur.

 Eğer elimizde bir açıölçer var ise açıortayı daha kolay anlayabiliriz. Mesela açıölçer içerisinde sıfır noktasından 120 noktasına ellerinizi getirin. Daha sonra 0 ila 120 derece açı arasındaki 60 dereceye bakın. Elimizle kurduğumuz açıdan tam ortası olan 60 derece açı ortay olur.

 Bunu açıölçer üzerinde farklı dereceler üzerinden yapabilir ve açıortayı kolay bir şekilde bulabilirsiniz. Aynı zamanda açıölçer kullanarak kolayca defterinize bir açıortay çizebilirsiniz. Şimdi bunu ister kareli defterinize ister çizgili defterinize yapmaya çalışın.

 Not: Bir açıortay bulurken 2 ışının arasındaki sayıyı ikiye böleriz. Böylece açıortay derecesini kolayca bulabiliriz. Şimdi bu konuda bir örnek yapalım ve nasıl gerçekleştiğini öğrenelim.

 Örnek: Bir ABC üçgenindeki AB açısı 100 derecedir. Bu açının açıortayı kaçtır?

 Gördüğümüz gibi yukarıda bizi ABC üçgeni içerisindeki AB açısının 100 derecesini istiyor. Bunu bulmak için biz de AB açısının 100 derecesini ikiye böleceğiz.

 AB açıortayı = 100/2 = 50

 Gördüğümüz gibi AB açıortayının açısı 50 derecedir. Bu açıortayı gösterebilmek için ise mutlaka AB açısının ortasından bir doğru çizmeliyiz. Ancak çizeceğimiz bu doğru abi AB açısını tam olarak ikiye bölmelidir. Böylece açıortayın bir tarafı 50 derece diğer tarafı da 50 derece olur. Bu şekilde açıortay oluşturmuş oluruz.

 Açıortayı farklı geometrik şekiller üzerinden de elde edebiliriz. Mesela bir kare geometrik şeklini ele alalım. Karenin bir açısı 90 derecedir. Yani dik bir açıdır. Karenin köşegenlerinden bir doğru çizer ve bunları birleştirirsek, karşılıklı iki tane açıortay oluştururuz. Yani karenin bir köşesinde oluşturduğumuz açıortayda bir kısım 45 derece diğer Kasım 45 derece olur.

 Bunu aynı zamanda dikdörtgen ya da paralelkenar gibi birçok değişik geometrik şekilde üzerinden de elde edebiliriz.

 Not: İkizkenar üçgen üzerinden eğer açıortay oluşturursak, doğrunun indiği taban kenar ikiye ayrılır. Yani ikizkenar köşegeninden bir dikme indiğimizde, hem bir dik kenar elde ederiz hem de taban kenar ikiye bölünür.

 Açıortayı hem iç açı olarak hem de dış açı olarak bulabiliriz. Bu durumda herhangi bir geometrik şekil ya da iki ışından oluşmuş bir açıortayı dış taraftan elde edebiliriz.

 Not: Açıortayı bulabilmek için iki ışının mutlaka 180 dereceyi geçmemesi gerekmektedir. 180 dereceyi geçerse o zaman açıortay bulunamaz. Mesela 160 derecelik iki ışının açıortayını bulmak mümkün. Böylece 80 derece şeklinde iki farklı açı oluşturabiliriz.

 Ayrıca kare defterlerimizde de iki Işın üzerinden açıortay elde edebiliriz. Bunun için yapmamız gereken defterimizin kare kısımlarını kullanmak suretiyle yatay ve dikeyde iki doğru üzerinden dik bir açı oluşturmaktır. Daha sonra bu iki doğrunun tam köşesinden bir doğru çizerek açıortay oluşturabiliriz.

 Açıortayı daha iyi öğrenebilmek için siz de farklı örnekler yaparak defterinize yazabilirsiniz. Özellikle bunun için açıölçer ya da farklı cetvellerinizi denizde kullanırsanız, daha doğru açıortaylar oluşturabilirsiniz.