7. Sınıf Fen Bilimleri Karışımlar konu anlatımı

Karışımı oluşturan maddeler sadece fiziksel değişim yaşar. Yani bunun dışında herhangi bir kimyasal değişime uğramazlar. Böylece günlük hayatımızda kullanabileceğimiz pek çok farklı ürün ortaya çıkarılır. Bu karışımlar katı ya da sıvı ve gaz maddeleri üzerinden ele alınabilmektedir.

 Karışımlar

 Karışımlar hayatımız için çok önemlidir. Birçok farklı alanda kullanılır ve amacımıza göre değerlendiririz. Peki, karışım nedir? Gelin öncelikle bunu öğrenelim.

 Karışım: En az iki ya da daha fazla maddenin bir araya gelerek kendi özelliklerini (kimyasal) kaybetmeden bir araya gelmesine karışım denir. Bu sebepten dolayı katı ya da sıvı ve gaz maddeler üzerinden bir araya gelen karışımlar sadece fiziksel değişikliğe uğrar.

 Bu konuda ayrıca homojen ve heterojen karışımlar bulunmaktadır. Genel olarak karışımlar bu iki grup içerisinde ayrılır.

 Heterojen karışımlar: Birbiri içerisinde tam olarak bir araya gelmeyen karışımda heterojen karışımdır. Örneğin zeytinyağı ile suyu bir araya getirdiğimizde bir üst tarafta biri alt kısımda kalır. İşte bu karışımlar heterojen karışım olarak bilinmektedir. Aynı zamanda heterojen karışıma bazı farklı örnekler verebiliriz.

 - Meyve suları

 - Çorba

 - Ayran

 - Salata çeşitleri

 Homojen karışım; Karışımı oluşturan maddeler her kısımda eşit olarak karışmış ise buna homojen karışım denir. Bu yüzden homojen karışımlar sanki tek maddeymiş gibi bir görünüm verir. Bu konuda homojen karışım oluşurken bir madde başka bir madde içerisinde bütün ile ayrışır. Bu ayrışıma ise çözelti denir. Şimdi homojen karışım için bazı örnekler verebiliriz.

 - Şekerli su

 - Maden suyu

 - Deniz suyu

 - Sirke

 - Gazoz

 - Kolonya

 Bu gibi daha birçok farklı örnek verebiliriz. Aynı zamanda bunlar birer çözelti olarak da bilinmektedir. Çözeltiler içerisinde miktarı çok olan çözücü miktarı az olan ise çözünen olarak bilinir. Örneğin limonata bir çözeltidir. Burada limon suyu ile şeker çözünen, su ise çözücüdür.

 Çözünme: Çözünen maddelerin çözücü içerisinde moleküllerine ya da iyonlarına ayrılmasına çözünme denmektedir. Bu konuda çözelti içerisindeki çözünen ile beraber çözücü tanecikleri arasında etkileşim gerçekleşir. Ortaya çıkan karışım ile beraber çözünen madde çözücünün etrafında tanecikler olarak yayılır. Böylece ortaya çözünme çıkar

 Çözünme Hızı

 Çözünme esnasında sıcaklığın artması ile beraber çözücü ve çözünen taneciklerin hızları artar. Böylece çözücü tanecikleri çözünen taneciklerin etrafını daha hızlı şekilde sarar ve aynı hızlı biçimde çözünme yaşanır.

 Örnek: Mesela sıcak bir çay içerisine şeker attığımız zaman çok çabuk çözülür. Ancak soğuk bir çay içerisine şekeri attığımız zaman çok daha yavaş biçimde çözülmektedir.

 Ayrıca temas yüzeyi ne kadar çok fazla ise çözümle o kadar hızlı biçimde gerçekleşir. Şimdi bunu nasıl olacağını ayrıca bir örnek vererek inceleyelim.

 Örnek: Aynı sıcaklığa sahip 2 bardak çaylardan birine küp şeker diğerini ise toz şeker atalım. Elbette toz şeker attığımız çay içerisinde çözüme çok daha hızlı biçimde gerçekleşir. Çünkü burada temas yüzeyi daha fazladır ve daha kolay ve hızlı biçimde çözünür.

 Yani hem sıcaklığın artması hem de temas yüzeyinin artış göstermesi çözünme hızını arttırmaktadır. Böylece oluşan karışımlar çok daha kolay biçimde bir araya gelir. Diğer yandan karıştırmak da yine çözünme hızını arttıran etmenler arasında yer alır. Mesela çayın içerisine şeker attığımız zaman çay kaşığı ile karıştırarak daha hızlı çözünmesine olanak veririz.