Güncelleme Tarihi:
Yazım, noktalama ve anlatım yanlışları hem olay hem de düşünce yazılarında sık sık yapılmaktadır. Bazı yazılarda yapılan hatalar ise ilk okumada fark edilmeyebilir. Bu nedenle özellikle kısa yazılar tekrar tekrar okunmalı ve hata sayısı en aza indirilmelidir.
Yazdıklarını Düzenleme
1- Yazım / İmla Hataları:
1.A. Cümleye büyük harfle başlanıp başlanmadığını kontrol etmek: Cümleye küçük harfle başlamak, en sık yapılan hatalardan biridir. Eğer cümleye tarih ile başlanıyorsa, tarihten sonra gelen kelimenin ilk harfi büyük değil küçük yazılır.
Örnek:
2011 Yılında doğan Ahmet, şimdi 8 yaşında. - Yanlış
2011 yılında doğan Ahmet, şimdi 8 yaşında. - Doğru
1.B. Özel isimlerin yazımını kontrol etmek: Cümlenin neresinde olursa olsun özel isimlerin ilk harfi büyük yazılır. Özel isimlere gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır.
Örnekler:
1- Yarın onlarla birlikte gelemeyeceğimi Serpil'e söyledim.
2- Dün, eski evimizin önünde Metin ve Sedat'ı gördüm.
1.C. Yanlış yazılmış kelimeleri düzeltmek: Genelde yazımı karıştırılan kelimeler metnin içerisinde yanlış yazılmaktadır. Metni tekrar okuyarak yanlış yazılan kelimeler tespit edilmeli ve doğruları yazılmalıdır.
Türkçede yazımı en sık karıştırılan sözcüklerden bazıları şunlardır:
Herkez - Yanlış
Herkes - Doğru
Bir çok - Yanlış
Birçok - Doğru
Herşey - Yanlış
Her şey - Doğru
Yalnış - Yanlış
Yanlış - Doğru
Yanlız - Yanlış
Yalnız - Doğru
Gardolap - Yanlış
Gardırop - Doğru
1.D. Yabancı kelimelerin yerine Türkçesini yazmak: Türü ne olursa olsun bir yazı kaleme alırken yabancı kelimelerin yerine Türkçelerini kullanmalıyız.
Örnekler:
Orijinal yerine Özgün
Start Vermek yerine Başlama İşareti Vermek
Şov Yapmak yerine Gösteri Yapmak
Süper yerine Harika / Muazzam / Mükemmel
Absürt yerine Saçma
2- Noktalama İşaretlerinin Doğru Kullanımı
Noktalama işaretlerini doğru kullanmak, metnin çok daha rahat okunmasını sağlar. Cümle içerisinde sıralanan nesne ve sıfatların arasına virgül konmalıdır
Örnek:
1- Pazar marul, domates, ıspanak ve pırasa aldık.
2- Annem sevecen, anlayışlı ve nazik bir kadındır.
Soru bildiren cümlelerin sonuna soru işareti konmalıdır.
Yarın akşam sinemaya gidiyor muyuz?
Not: Sözde soru cümlelerinin sonuna da soru işareti konmalıdır. Noktalama işaretleri cümlelerin anlamına göre değil yapılarına göre kullanılır.
1- Yalan söyler gibi bir halim mi var?
2- Yemeği sen yaparsın da ben yemez miyim?
3- Anlatımın Gözden Geçirilmesi:
Yazdıklarımızı düzenlerken son olarak anlatımı gözden geçirmeliyiz. Uzun ve karışık cümleler yerine daha açık ve kısa cümleler kurmalıyız.
1.A. Gereksiz kelime kullanımından kaçınmak:
Cümle içerisinde aynı anlama gelen iki kelimeyi kullanmak anlatım bozukluğuna yol açar.
Örnek:
Bana hep uzak ve mesafeli davranmıştı.
Bu cümlede ''uzak'' ve ''mesafeli'' kelimeleri aynı anlama geldiği için ikisinden biri çıkarılmalıdır.
1.B. Kelimeleri doğru anlamda kullanmak:
Örnek-1- Bu ilçede çöp kutuları birbirine çok yaklaşık.
Yaklaşık kelimesi yerine yakın kelimesi kullanılmalı.
Örnek-2- Bu telefon çok güzel resim çekiyor.
Resim çekilmez, çizilir. Bu nedenle resim yerine fotoğraf sözcüğü kullanılmalı.
1.C. Deyimleri doğru anlamda kullanmak:
Örnek - Sınav onu fazlasıyla kaygılandırdığı için etekleri zil çalıyordu.
Etekleri zil çalmak deyiminin anlamı sevinmek, mutlu olmaktır. Bu cümlede sınav kaygısından bahsedildiği için deyim yanlış kullanılmıştır.