Güncelleme Tarihi:
Makale ve deneme gibi düşünsel yazın türlerinde genellikle gerçek unsurlara yer verilir. Fakat bazen okurların konuyu daha iyi anlaması için hayali karakterler ve unsurlar örnek olarak gösterilebilir. Kurgusal unsurlar ise en çok masal ve fabl türlerinde bulunur. Hikaye ve romanlarda da gerçeküstü ögeler ve hayali unsurlar sıklıkla kullanılır.
Gerçek ve Kurgusal Unsurlar
1- Gerçek Unsurlar:
Gerçek hayatta görülen ya da görülmesi mümkün olan unsurlardır.
Örnek cümleler:
1- Annem kendisine aldığım elbiseyi çok beğendi.
2- Her gece uyumadan önce kitap okurum.
3- Dün arkadaşımla birlikte lunaparka gittik.
4- Misafirlere çay ve şekerpare ikram ettik.
5- Haftaya arkadaşımın şiir kitabı çıkıyor.
Bilimsel ve tarihi bilgiler içeren cümleler, gerçek unsurlara örnek olarak gösterilebilir.
Örnek cümleler:
1- Mustafa Kemal Atatürk, 1881 yılında Selanik'te Doğdu.
2- İstanbul, 1453 yılında fethedildi.
3- 6 yıl süren II. Dünya Savaşı 1945 yılında sona erdi.
4- Güneş sisteminde 8 gezegen vardır.
5- Dünya, küre şeklindedir.
2- Kurgusal Unsurlar:
1.A. Masallarda Kurgusal Unsurlar
Geleneksel sözlü edebiyatımızın en önemli türlerinden biri olan masallarda kurgusal unsurlara sıklıkla yer verilir.
Örnek -1-
''Bir varmış bir yokmuş. Bir zamanlar uzak bir ülkede yoksul bir genç yaşarmış. Bu genç padişahın kızına aşık olmuş. Annesini ikna edip kızı babasından istemeye gitmişler. Padişaha kızımı sana vermemi istiyorsan önce ülkenin diğer ucundaki iki başlı ejderhayı öldürmelisin demiş.''
İki başlı ejderha, birçok masalda kullanılan unsurlardan biridir. Gerçek hayatta böyle bir varlık olmadığı için ''kurgusal'' olarak tanımlanır.
Diğer örnekler:
1- Uyuyan güzelin yüz yıldan fazla uyuması.
2- Alaaddin'in sihirli lambası ve uçan halısı.
3- Pamuk Prenses masalında kötü kalpli kraliçenin ayna ile konuşması.
4- Kırmızı Başlıklı Kızın kurt ile konuşması.
5- Bremen Mızıkacıları masalında hayvanların enstrüman çalması.
6- Sindrella'yı baloya götüren arabanın gece yarısından sonra bal kabağına dönüşmesi.
1.B. Fabl Türündeki Eserlerde Kurgusal Unsurlar:
Fabl, karakterlerinin tamamı hayvanlardan oluşan ve masallarla benzer özellikler taşıyan kısa öykülerdir. Hayvanların insanlar gibi düşünüp konuşmaları, ev ve şehir inşa etmeleri ve şarkı söylemeleri kurgusal unsurlara örnek olarak gösterilebilir.
1.C. Destanlarda Kurgusal Unsurlar:
Destanlar doğal ve yapay destan olmak üzere ikiye ayrılır. Doğal destanların birçoğu yaşanmış, tarihi olaylara dayandığı için gerçek unsurlarla yazılır. Ancak yapay destanlarda birçok gerçeküstü öge ve hayali unsura rastlamak mümkündür. Örneğin birçok halk kahramanı destanlarda olağanüstü özelliklere sahiptir. Bazı karakterlere ok ve kılıç darbeleri işlemez iken, bazıları öldükten sonra dirilip intikam alır. Bu tür ögeler kurgusal / hayali unsurlara örnektir.
1.D. Şiirde Gerçeküstü Unsurlar
Teşbih, mecaz-ı mürsel ve mübalağa sanatının kullanıldığı bazı şiirlerde düşsel unsurlara rastlanır. Bu ögeler tamamen hayal gücüne dayandığı için kurgusal olarak nitelendirilir.
Örnek.
''Seni görmek için
Kanatlanıp uçtum dün gece
Her yerde seni aradım
Bulamadım hiçbir yerde.''
Şair, ilk dizede sevgilisini görmek için kanatlanıp uçtuğunu ifade eder. İnsanın gerçek hayatta uçması mümkün olmadığı için, bu dize kurgusal unsura örnek olarak gösterilebilir.
1.E. Romanlarda Gerçeküstü Unsurlar:
Fantastik ve korku romanlarında gerçeküstü unsurlardan sıklıkla faydalanılır. Birbirinden farklı özelliklere sahip olan süper kahramanların anlatıldığı romanlarda hayali ögelere sıklıkla rastlanır.