6. Sınıf Türkçe De, Mi, Ki'nin Kullanımı Ve Yazımı konu anlatımı

Yukarıda verilmiş olan eklerin kelimelerde ve cümlelerde farklı görevleri bulunmaktadır. Bazen ayrı yazılır ve bazen ise bitişik yazılmak zorundadır. Bunun anlamını iyi bilirsek cümlenin anlamını da bozmadan doğru şekilde yazım gerçekleştirebiliriz. Türkiye'nin en önemli ve mutlaka bilinmesi gereken konuları içerisinde yer almaktadır. Her bir ekin kullanılışını iyi anlamalı ve cümle içerisinde mutlaka doğru yerlerde kullanmalıyız.

 De, Mi, Ki'nin Kullanımı ve Yazımı

 Cümlede ayrı ya da birleşik yazılıp yazılmadığını anlamak için, ‘de ve ki ile mi’ ekleri hakkında örnekler yapabiliriz. Bu örnekler üzerinden nasıl yazılmış olduklarını daha iyi anlayabiliriz. Şimdi sırası ile bu ekleri ele alalım ve örnekler yapalım.

 De Eki

 Cümle içerisinde ‘de’ eki farklı biçimlerde kullanılmaktadır.

 Bağlaç olarak ‘de’ kullanımı: Bağlaç şeklinde ‘de’ kullanımı ayrı olarak gerçekleşir. Eğer cümle içerisinde, ‘de’ ekini kaldırdığımız zaman cümlede herhangi bir anlam bozukluğu yok ise bağlaç olarak kullanılmıştır.

 ‘’Bugün ben de sizinle geleceğim.’’

 ‘’Ben sizinle geleceğim.’’

 Gördüğünüz gibi, ‘de’ ekini kaldırdığımız zaman herhangi bir anlam bozukluğu olmuyor.

 İsmin Hal eki olarak kullanımı: İsmin hal eki olan, ‘de’ eki sözcük içerisinde bitişik olarak yazılmaktadır. Bu defa eğer kelime içerisinden, ‘de’ ekini kaldıracak olursak o zaman anlam bozulur.

 ‘’Onun aradığı her şey bende var.’’

 ‘’Onun aradığı her şey ben var.’

 Gördüğümüz gibi, ‘de’ ekini kaldırdığımız zaman bu sefer cümlede anlam bozukluğu yaşandı.

 Ki Eki

 ‘Ki’ ekleri cümle içerisinde ve sözcükte üç farklı anlam üzerinden kullanılmaktadır.

 Sıfat yapan ki eki: Cümleye bitişik yazılır ve sözlükten çıkarıldığı zaman anlam bozukluğu oluşur.

 ‘’Bahçedeki insanlar’’

 Zamir olan ki eki: İsim yerine kullanılır ve çıkarıldığı zaman anlamda bozulma yaşanır.

 ‘’Ayşe'ninki çok güzel.’’ (Ayşe'nin kitabı çok güzel.)

 Bağlaç olan ki eki: Ayrı yazılır ve cümle içerisinde çıkarıldığı zaman herhangi bir biçimde andan bozulması yaşanmaz.

 ‘’Bu çocuk ki kaç gündür ağlıyor.’’

 Mi Eki

 ‘Mi’ eki cümle içerisinde 3 ayrı görev üstlenir ve kullanılır.

 Zaman anlamı: Cümlede ayrı yazılır.

 ‘’Burada yaz geldi mi her şey harika olur.’’ (Burada yaz geldiği zaman her şey harika olur.’’

 Pekiştirme anlamı: Aynı şekilde yine ayrı yazılır.

 ‘’Çirkin bir çirkin bir eşya idi.’’

 Soru anlamı: Cümleye soru katmak için kullanılır. Aynı zamanda cümlede ayrı olarak yazılır.

 ‘’Ali bugün eve geldi mi?’’

 ‘’Bugün okula gidecek mi?’’

 Bu şekilde, ‘mi’ ve ‘ki’ eki ile beraber, ‘de’ isteklerini ele alabilir ve cümle içerisinde ayrı ya da bir değişik biçimde kullanabilirsiniz. Önemli olan cümle içerisinde hangi anlamda kullanılması gerektiğidir. Çünkü bu ekler bazı sözcüklerde bitişik yazılırken bazı sözcüklerde ise ayrı biçimde ele alınır.

 Not: Unutmamanız gereken en önemli husus yukarıdaki eklerin bazıları bitişik yazıldığı zaman, sözcükten çıkarıldığında anlam bozulması yaşanır. Ancak ayrı şekilde yazıldığında ve bu biçimde kullanıldığı vakit, sözcükten çıkarıldığı zaman herhangi bir andan bozulması olmaz. Bu şekilde bitişik mi yoksa ayrı mı yazılıp yazılmadığını anlayabilirsiniz.

 Siz de bu konuda pratik yapabilir ve farklı sözcükler ve cümleler üzerinden yukarıdaki ekleri kullanabilirsiniz. Böylece konuyu pekiştirmiş olursunuz.