6. Sınıf Türkçe Abartma Cümleleri konu anlatımı

Düz yazı ve şiirlerde abartma cümleleri, anlatımı zenginleştirir. Bir olayın hangi boyutlarda olduğunun daha iyi anlaşılmasını sağlar. Bu cümlelerde ''gibi'' - ''kadar'' - ''sanki'' edatları sıklıkla kullanılır. Divan şiirindeki abartı cümleleri ise ''gulüv sanatı'' adıyla bilinir.

 Abartma Cümleleri

 1- Abartma Cümlesi Kuralları

 Düşünce yazılarında abartılan olaylar ve kişisel özellikler belli bir mantık çerçevesinde olmalıdır. Örneğin bir durum başka bir duruma benzetilecekse ''benzeyen'' ile ''kendisine benzetilen'' arasında nicelik ya da nitelik olarak anlam birliği bulunmalıdır. Örneğin birinin ne kadar güçlü olduğunu abartılı bir şekilde söylemek istediğimizde ''aslan ya da kaplan gibi güçlü'' değil ''boğa gibi güçlü'' deriz. Bu tür deyişler zaman içerisinde deyime dönüşmüştür. Aynı zamanda boğa ile güçlü olmak arasında nicelik olarak bir anlam birliği vardır.

 Masal, fabl ve öykü gibi olay yazılarında, abartma cümlelerine daha sık rastlanır. Bu tür edebi eserlerde kurgusal unsurlara daha çok yer verilir. Bu da daha fazla abartı cümlesi kurulmasını sağlar. Mübalağa sanatı ise en çok şiirde görülür. Örneğin Divan şiirinde sevgilinin güzelliği ve meziyetleri anlatılırken abartılı ifadeler kullanılır. Yiğitleme, güzelleme, kaside türündeki şiirlerde de sıklıkla mübalağa sanatı yapılır.

 2- ''Adeta'' Edatıyla Kurulan Abartma Cümleleri

 1.A. - Babamın doğup büyüdüğü köy adeta cennetten bir köşeydi.

 (Köy, cennete benzetilerek abartılı bir ifade kullanılmış.)

 1.B. - Adeta yeniden doğmuştum. 

 3- ''Gibi'' Edatıyla Kurulan Abartma Cümleleri

 1.A. - Benim amcam panzer gibi adamdır.

 1.B. - Selma'nın annesi melek gibi bir kadındır.

 (Annenin iyi bir insan olduğu abartılı bir şekilde ifade edilmiş.)

 1.C. - Öfkesinden bir yanardağ gibi patlamak üzereydi.

 1.D - Gördüğü manzara karşısında gözleri fal taşı gibi açıldı.

 4- Deyimleşmiş Abartma Cümleleri:

 Türkçede birçok deyim, abartma cümlelerine örnek olarak gösterilebilir. Deyimlerdeki abartılı ifadeler hem anlatımı güçlendirir hem de meselenin daha iyi anlaşılmasını sağlar.

 Örnek Deyimler ve Abartma Cümleleri:

 1.A. - Kıyameti koparmak

 - Bilgisayarındaki dosya silinince kıyameti kopardı.

 1.B. - İçi kan ağlamak:

 - Onu o kadar özledim ki içim kan ağlıyor.

 1.C. - Kurt gibi acıkmak:

 Çok yoruldum üstelik kurt gibi acıktım da.

 1.D. - Gülmekten kırılmak:

 İzlediğimiz son film öyle komikti ki salondaki herkesi gülmekten kırıldı.

 1.E. - Leb demeden leblebiyi anlamak:

 O kadar akıllı bir çocuk ki leb demeden leblebiyi anlıyor.

 1.F. - Başı göğe ermek:

 Bunu yaptın da ne oldu? Başın göğe mi erdi? 

 5- ''Kadar'' Edatıyla Kurulan Abartma Cümleleri:

 Türkçede ''dünyalar kadar'' söz öbeği kalıp halinde kullanılır. Bir şeyin çok fazla olduğunu belirtir.

 Örnek Cümleler:

 - Ali ağabeyin dünyalar kadar borcu var.

 - Bu hafta bilgisayar oyunu oynamayacağım çünkü dünyalar kadar ödevim var.

 - Daha okunacak dünyalar kadar kitap var.

 ''Sonsuza kadar'' ifadesi de kalıplaşmıştır ve birçok abartma cümlesinde kullanılır.

 Örnek Cümleler:

 - Seni sonsuza kadar seveceğim.

 - Bana yaptığı kötülüğü sonsuza kadar affetmeyeceğim. 

 6- Atasözlerinde Yer Alan Abartma Cümleleri:

 Tıpkı deyimlerde olduğu gibi atasözlerinde de abartma cümleleri bulunur.

 Örnek Atasözleri ve Abartma Cümleleri:

 1.A. - Damlaya damlaya göl olur.

 1.B. - Sora sora Bağdat bulunur.

 1.C. - Fısıltı ev yıkar.

 1.D. - Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.