6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ülkemizin Yer Şekilleri konu anlatımı

Yeryüzü şekilleri birçok farklı isim üzerinden bilinmektedir. Bunlar arasında platolar, ovalar, dağlar ya da vadi ve akarsu ile göller ön plana çıkar. Bunların her birinden kendine özgü özellikleri vardır ve belli amaç altında kullanırlar. Ayrıca oluşumları açısından da değişik özellikleri bulunur ve bu yeryüzü şekilleri Türkiye'nin farklı bölgelerinde yer alırlar.

 Ülkemizin Yer Şekilleri

 Ülkemizin yer şekilleri konusunda belli başlı bazı özellikleri bulunmaktadır. Şimdi gelin öncelikle bu genel özellikler nedir bakalım.

 - Türkiye genel olarak yüksek bir ülkedir. Genel yükselti ortalaması ise 1132 metredir.

 - Türkiye genelde engebeli ve dağlık bir bölgeye sahiptir.

 - Türkiye'de batıdan doğuya doğru gidildikçe yükselti ve engebe artış gösterir.

 - Dağlar genelde ülkemizde denize paralel olarak batı doğu şeklinde devam eder.

 Not: Türkiye'nin yaklaşık olarak %60 kadarı dağlık ve engebeli bir bölgedir.

 Şimdi ülkemizdeki bazı önemli yer şekillerini ele alalım ve tanımı ile beraber özelliklerini inceleyelim.

 Ülkemizde Dağlar

 Çevresine göre daha yüksek ve eğimli alanlar olarak bilinmektedir. Özellikle Türkiye'nin kuzeyi ve Güney ile beraber batısında dağlık alanlar oldukça fazladır. Türkiye'de dağların dağılışını şu şekilde sıralamak mümkündür.

 - Türkiye'de dağlar denize paralel şekilde sıralanmıştır. Özellikle Akdeniz ve Karadeniz Bölgesi'nde bu durum yaşanır. O yüzden iş taraflara sıcak hava çok fazla gitmez ve İç bölgelerde karasal iklim yaşanır. Ayrıca bu yüzden ulaşım oldukça zordur.

 - Ege Bölgesi'nde ise dağlar denize dik şekilde uzanır. Böylece denizin ılıman iklimin iç bölgelere doğru uzanır. Aynı zamanda ulaşım çok daha kolay şekilde gerçekleşir.

 - Doğu bölgelerimizde dağlık alanlar çok fazladır. Bu sebepten dolayı ülkemizin bu bölgelerinde soğukluk daha fazladır. Diğer bir deyişle tarım ve sanayi ile ulaşım alanlarında zorluk yaratacak engebeli alanlar bulunmaktadır.

 Not: Ülkemizin Ayrıca pek çok farklı bölgesinde volkanik özelliklere sahip olan dağlar bulunmaktadır. Bunlar içerisinde Ağrı Dağı, Nemrut, Süphan, Tendürek ve Erciyes ile Hasan Dağ gibi daha birçok farklı daha bulunmaktadır.

 Ülkemizde Platolar

 Akarsular tarafından yapılmış olan yüksek, derin ve geniş düzlüklere plato denmektedir. Özellikle ülkemizde bulunan platolar tarım ve hayvancılık için oldukça elverişlidir. Türkiye'nin farklı bölgelerinde bu konuda yaygın şekilde kullanım gerçekleşir.

 - Erzurum - Kars Platosu

 - Ardahan Platosu

 - Obruk Platosu

 - Haymana Platosu

 - Teke Platosu

 - Taşeli Platosu

 - Çatalca ile Kocaeli Platosu

 Ülkemizde Ovalar

 Ova tarım için büyük bir öneme sahiptir. Geniş, düz ve alçak alanlara sahip olmaları ile beraber oldukça verimli topraklardır. Bu yüzden verimli toprakların olduğu için tarım gelişmiştir ve buna paralel olarak bölgede nüfus yoğun olarak artış gösterir.

 - Çukurova

 - Bafra

 - Çarşamba

 - Menemen

 - Silifke

 - Muş

 - Konya

 Yukarıda saydığımız bütün bu ovalar Türkiye için tarım açısından oldukça önemlidir. Bölgede böylece farklı mevsimlerde geniş alanda tarım yapılır ve farklı sebze ve meyveler yetiştirilir.

 Ülkemiz dağlık ve engebeli bir alan olduğu için aynı zamanda Hidroelektrik Santrali ve baraj gibi yerler için de oldukça elverişlidir. Bu sayede hem elektrik enerjisi hem de su kullanımı noktasında önemli bir fırsat vermektedir.

 Ülkemizin yeryüzü şekillerini ve bu şekillerin özelliklerini anlamak için yukarıdaki yazıyı okuyabilirsiniz. Bu sayede yeryüzü şekillerinin nerelerde olduğunu ve ne için kullanıldığını daha iyi anlayabilirsiniz.