6. Sınıf Sosyal Bilgiler Türklerin Anadolu'yu Yurt Edinmeleri konu anlatımı

Malazgirt zaferinden sonra Anadolu'da birçok Türk Beyliği, kuruldu. Bu zafer 1299 yılında Osmanlı Devletinin kurulmasını da öncülük etti. Türklerin Anadolu'yu yurt edinmesi ile birlikte Bizans İmparatorluğu duraklama ve dağılma dönemine girdi. 1453 yılında İstanbul'un fethedilmesi ile birlikte Anadolu'nun yanı sıra Trakya ve Balkanlar da Türklerin egemenliğine girdi.

 Türklerin Anadolu'yu Yurt Edinmeleri

 1- Anadolu'da Kurulan İlk Türk Beylikleri

 Kurulan Türk Beylikleri, Anadolu'da Türk kültürünün hızla yayılmasını sağladı. Önce sözlü sonra yazılı edebiyat gelişti. İslam mimarisi yükselişe geçti. Bir beylik olarak kurulan Osmanlı, önce devlet, sonra imparatorluk oldu. Türk kültürüne ait folklor, müzik ve hat sanatı Batı Anadolu'ya kadar yayıldı.

 1.A. - Saltuklu Beyliği:

 Anadolu'da kurulan ilk Türk Beyliğidir. Kuruluş tarihi bazı kaynaklarda 1071 bazılarnda ise 1080 olarak geçer. Malazgirt zaferinin elde edilmesinde önemli bir rol oynayan Emir Saltuk Bey tarafından kurulmuştur. Diğer adı Abdulkasım Emir Saltuk olan hükümdar 1102 yılına kadar Saltuk Beyliğini yönetti. Beyliğin başına daha sonraki yıllarda, sırasıyla, Melik Alaaddin Ali, Melik İzzeddin Saltuk ve Melik Nasreddin Mehmet Bey geçmiştir.

 Saltuklu Beyliği Haçlı ordularına karşı savaşmış ve Anadolu'nun Türk yurdu olarak kalmasını sağladı. Merkezi Erzurum'da olan beylik 1202 yılında dağıldı.

 1.B. - Danışmend Beyliği

 Danışmend Gazi tarafından 1080 yılında kuruldu. Başkenti önce Niksar, sonra Sivas olan beyliğin toprakları Kayseri'den Çorum'a geniş bir alana yayılıyordu. Diğer hükümdarları arasında Melik Gazi ve Zünnun yer alır. Anadolu'daki ilk medrese (Yağı Basan Medresesi) Danışmend Beyliği döneminde açılmıştır. Beyliğe ait diğer önemli eserler şunlardır: Kayseri Küllük Cami ve içinde yer alan medreseler, Çukur Medrese adıyla da bilinen Tokat Yağı Basan Medresesi ve Amasya Halifet Gazi Türbesi.

 Batısında Anadolu Selçuklu Devleti, güneydoğusunda Selçuklu Atabeyiikleri bulunan Danışmend Beyliği 1178 yılında dağıldı.

 Anadolu'nun Türk Yurdu olmasını sağlayan diğer beylikler şu şekilde sıralanabilir: Sökmenoğulları, Çubukoğulları, Artukoğulları

 2- Anadolu'nun Türk Yurdu Olmasının Önemi

 10.yüzyıldan itibaren Anadolu'yu yurt edinmek için Bizans İmparatorluğu ile birçok savaş yapmıştır. Bu savaşlardan en önemlisi 1048 yılında gerçekleşen Pasinler Savaşıdır. Bu savaştan 23 yıl sonra Malazgirt Savaşı kazanılmış ve Türkler Anadolu'da birçok beylik kurmuştur.

 Anadolu'nun verimli tarım arazilerine sahip olması Türklerin tarımda gelişmesini sağladı.Batı Anadolu'da denizcilik faaliyetleri, İç Anadolu'da ise hayvancılık gelişti. Türkler Bizanslıların ağır vergilerinden kurtuldu.

 Malazgirt zaferi hem Osmanlı Devletinin hem de günümüzde varlığını sürdüren Türk devletlerinin kurulmasına katkı sağlamıştır. 1516 yılında hilafetin Abbasilerden Osmanlı İmparatorluğuna geçmesi ile birlikte Türk - İslam kültürü gelişmeye başladı. Osmanlı, dış politikasında İstimalet (Hoşgörü) politikası uygulamaya başladı. Fethedilen ülkelerde halkın can ve mal güvenliğini sağlandı ve kimsenin ibadetine karışılmadı.

 3- Anadolu'nun Türk Yurdu Olmasındaki Etkenler

 Bizans İmparatorluğu, Anadolu'yu Türklerinden geri almak için 8 kez Haçlı Seferi düzenlenmiştir. Yaklaşık 300 yıl boyunca devam seferlerin ilki 1096, sonuncusu ise 1272 yılında gerçekleşti. Anadolu Selçuklu Devletinin yanı sıra birçok beylik de bu savaşa katılmış ve seferlerin sonunda Anadolu Türk yurdu olarak kalmıştır.

 Anadolu'nun Türk yurdu olmasındaki en önemli etkenlerden bir diğeri kurulan teşkilatlardır. Özellikle 1206 yılında kurulan Ahilik Teşkilatı, Anadolu'daki Türklerin hem ticaret hem de sanat alanında gelişmesini sağladı.