6. Sınıf Sosyal Bilgiler Telif Ve Patent Hakları konu anlatımı

Her türlü orijinal fikir ve ürün doğuştan bunları çıkaranın hakkıdır. O yüzden patent ve telif haklarına sahiptir. Yasal olarak patent ve telif haklarını almak suretiyle bu kişiler kendi fikir ve ürünlerini kullanabilmektedir. Onları insanlara ulaştırabilmekte ve ayrıca kazanç sağlayabilmektedir. Şimdi patent ve telif hakkı ile ilgili diğer hususları da inceleyelim ve ne olduklarına bakalım.

 Telif ve Patent Hakları

 Öncelikle patent hakları nedir buna bakalım ve anlamını öğrenelim.

 Patent hakları: Bir ürün ya da fikri bulan kişinin, o ürün ya da fikri yurt içi veya yurt dışı satabilmesi, üretebilmesi ya da kullanabilmesi adına kişiye sunulmuş olan belgedir. Aynı zamanda bu belge yasal bir belgedir. O yüzden hak sahibi bu ürün ve fikri rahatlıkla kullanabilmektedir. Tabii bu belgenin alınabilmesi için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar mevcuttur.

 - Hem buluş hem de sanayi alanlarında kullanılabilir.

 - Kamu düzeni ya da genel ahlaka aykırı bir buluş olmaması önemlidir.

 - Hayvan ve bitki türlerinin yanı sıra, özellikle biyolojik unsurlara dayanağı olmayan buluşlar olmalıdır.

 Bu ve benzeri hususlar ilgili yer üzerinden incelendikten sonra, patent numarası ile beraber kişi patent sahibi olur.

 Örnek: Mesela dünyada hiç bulunmayan bir teknolojik ürün icat ettiniz. O zaman bu teknolojik ürün sadece size aittir. Sizin dışınızda hiç kimse o teknolojiyi üretemez, kullanamaz ya da satamaz. Buna sadece sizin hakkınız vardır. Çünkü bu teknoloji ile ilgili patent ve telif hakkı sizindir.

 Telif hakkı: İnsanların her türlü emekleri ile meydana getirdiği sanat eseri, bilgi ya da düşüncenin kullanılmasını ya da kopyalanmasını yasal olarak saklayan haktır.

 Not: Bazı ürünlerin üzerinde ‘copyright’ yazar. Böyle durumlarda sanat eseri ya da bilgi ve düşüncenin haklarının saklı olduğunu anlatır.

 Ülkemizde devlet sanat faaliyetlerini ve ayrıca sanatçı korumak amaçlı, ‘Fikir ve sanat eserleri kanunu’ bulunmaktadır. Bu sebepten dolayı her ürün mutlaka bir bandrol taşımalıdır. Ülkemizde bandroller ürünlerin arka kısmında bulunur. Bandrol taşımayan ürün yasal değildir. Yani diğer bir değişle korsan anlamına gelmektedir. Peki korsan ne demek?

 - Gerçek fiyatının çok altında satılan kopya ürünler.

 - Üzerinde telif hakkı, ambalajı, bandrol ya da barkod ve benzeri unsurlar olmayan ürünlerdir.

 - Daha çok belli satış yerlerinde satılmayan, sokaklarda satışı gerçekleştirilen kopyalardır.

 Neden Korsan Ürün Almamalıyız?

 Birçok farklı sebepten dolayı korsan üründen uzak durmalıyız. Bunun nedenlerini şimdi sırasıyla inceleyelim.

 - Türkiye Cumhuriyeti olan her vatandaş korsan ürün almamalı ve bandrolü olan gerçek ürünler almalıdır.

 - Korsan ürün alındığı zaman devlet bu ürünlerden vergi alamaz. O zaman bu kişi başka birinin düşünce ya da fikrinden haksız kazanç elde etmiş olur. O ürünün telif hakkı her kimin ise o kişiye karşı bir suç işlenmiş olur.

 - Korsan ürün aldığınız zaman bozuk çıkabilir.

 - Korsan ürün aynı zamanda kalitesiz olur ve kırılıp çatlayabilir, böylece bazı sağlık sorunları yaratabilir.

 - Kaliteli ürün ile ilgili sorun yaşadığınız zaman herhangi bir şekilde hakkınızı yasal olarak savunamazsınız.

 Bu gibi nedenlerden dolayı her zaman patent ve telif hakkı olan ürünler almaya ve kullanmaya özen göstermeliyiz. Böylece başkalarının ortaya çıkardıkları ürünleri, fikirleri ya da Sanat eserlerine saygı duymuş oluruz.