Güncelleme Tarihi:
Kıtalar hem iklim özellikleri hem de yüz ölçümleri ile beraber yeryüzü şekilleri üzerinden değişkenlik gösterir. Bu kıtalar içerisinde farklı ülkeler bulunmaktadır ve mevsimsel açıdan da farklı özellikler gösterirler. Bunun yanı sıra yer altı madenleri veya daha birçok değişik unsur açısından farklı bölgeler ve kıtalar yer almaktadır.
Kıtaların ve Okyanusların Konumu
Dünyanın dörtte üçü sularla kaplıdır. Yani bunu rakam olarak göstermek gerekirse %75 kadarı dünyanın sular ile çevrilir. Bunun dışında geriye kalan kısımlar ise kara parçaları olarak bilinir. İnsanlar ise bu kara parçalarına farklı kıtalar demiştir ve bunlara değişik isimler vermiştir. Şimdi genel olarak kıtanın tanımını yapalım.
Kıta: Etrafı sularla çevrilmiş olan büyük kara parçalarına kıta denir. Bu kıtalar yüzölçümü açısından farklı büyüklere sahiptir. Yaklaşık olarak dünya çapında %30 kadar kara parçası üzerinde kıta bulunmaktadır. Şimdi bu kıta parçalarını büyükten küçüğe sıralayacak olursak şu şekilde ele alabiliriz;
- Asya kıtası
- Afrika kıtası
- Kuzey Amerika kıtası
- Güney Amerika kıtası
- Antarktika
- Avrupa
- Okyanusya (Avustralya)
Ayrıca Avrupa ve Asya kıtasının kapladığı alana ise ortak şekilde Avrasya denmektedir. Bu konuda en büyük kıta Asya Kıtası olurken en küçük kıta ise Okyanusya, yani Avustralya kıtasıdır.
Dünya çapındaki kıtalar konum olarak dünyanın Güney Yarım küresinde ve kuzey yarım küresinde bulunmaktadır. Bu doğrultuda Kuzey yarım küresinde Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya kıtaları bulunur. Güney Yarım Kürede ise Güney Amerika kıtası, Afrika ve Okyanusya kıtası yer alır.
Bu kıtalar genel olarak birbiriyle bağlantılıdır. Ancak Kuzey Amerika ve Güney Amerika kıtası diğer kıtaları ile bağlantılı değildir ve arada okyanus bulunmaktadır.
Kıtalar ve Okyanuslar
Kıtaların arasındaki büyük su kütlelerine okyanus denmektedir. Şu an dünyanın yeryüzünde bulunan üç önemli okyanusu bulunur. Onları büyükten küçüğe sıralarsak şu şekilde yazmanız gerekir;
- Büyük (pasifik) okyanusu
- Atlas Okyanusu
- Hint Okyanusu
Kuzey Amerika ve Güney Amerika büyük okyanus ile Atlas Okyanusu arasında yer almaktadır. Yine Asya ve Afrika büyük okyanusu ve Hint Okyanusun olduğu yerde bulunur.
Diğer taraftan okyanusların insanlar için ve dünya adına önemli faydaları bulunmaktadır.
- Bitki ve hayvanların yaşamasını sağlar ve onları barındırır.
- Yağışların olmasını sağlar.
- Deniz ulaşımına olanak verir.
- İklimin ve havanın daha ılıman hale gelmesine fırsat tanır.
Bütün bu özellikleri nedeniyle dünyanın farklı bölgelerindeki okyanuslar kıtalar için büyük bir öneme sahiptir.
Not: Yeryüzünde bulunan suların %97'si deniz ve okyanuslardan oluşmaktadır.
Ülkemiz ise Avrupa Kıtası'nda bulunmaktadır. Bizim ülkemiz Akdeniz ve Ege Denizi ile beraber Karadeniz'in arasında yer alır. Yani ülkemizin 3 tarafı denizlerle çevrilidir. Bu doğrultuda özellikle Akdeniz Atlas Okyanusu'na ve Hint okyanusuna bağlanabilmektedir. Aynı şekilde Ege Denizi de bu bağlantılara sahiptir.
Türkiye aynı zamanda jeopolitik açıdan en önemli bölgede yer almaktadır. Çünkü ülkemiz doğu ve batıyı bir araya getiren bir köprü görevi taşır. O yüzden Ayrıca ticaret açısından bölgemiz kara ve deniz yolları açısından oldukça önemli bir potansiyele sahiptir.
Dünyanın farklı yerlerinde kıtalar ve okyanuslar bulunur. Yukarıda saydığımız gibi bunların değişik özellikleri ve faydaları bulunmaktadır. İnsanlar ise bu kıtalar ve okyanuslardan faydalanır.