6. Sınıf Fen Bilgisi Solunum Sistemi konu anlatımı

Bu sistem aynı zamanda insanların konuşmasını ve canlıların ses çıkarmasını sağlar. Vücut ısısını düzenleyerek bağışıklık sistemini hastalıklardan korur. İç solunum, dış solunum ve hücresel solunum olmak üzere üç tip solunum vardır.

 Solunum Sistemi

 1- Akciğer:

 İnsanlarla birlikte omurgalı canlıların temel solunum organıdır. Akciğer dışarıdan alınan oksijeni karbondiokside dönüştürür. Karbondioksit gazının tamamı dışarı atılmaz. Bir kısmı vücudun içine tutularak hücrelerde kullanılır. Akciğerler plevra adındaki bir zar ile örtülüdür. Bu zar göğüs kafesinin altında olup akciğeri korur.

 Her insanda iki akciğer ve 5 lob bulunur. Bu lobların üçü sağ, ikisi sol akciğerdedir. Bunun nedeni ise sol akciğerde kalbin bulunmasıdır. Sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklar birçok rahatsızlığa neden olabilir. Bu hastalıklardan bazıları: Polmoner Hipertansiyon, Akciğer Kanseri, Pnömöni'dir. Bununla birlikte yüksek oranda karbondioksit, kronik öksürüklere ve alerjik hastalıklara neden olabilir.

 2- Yutak:

 Daha çok ''Geniz'' adıyla bilinir. Ağızda öğütülen besinler yutaktan geçerek mideye ulaşır. Yutağın bir diğer görevi ise besinlerin soluk borusuna kaçmasını önlemektir. Aynı zamanda sindirim sistemi organıdır. Havanın hücrelere ulaşmasını sağlayan yutak iki bölümden oluşur. Bu bölümlere gırtlak ve yemek borusu denir.

 Bu organda olabilecek en tehlikeli hastalık uyku apnesidir. Kişi uyku esnasında nefes darlığı çekebilir ve soluk alıp vermekte zorlanabilir. Horlamaya da neden olan bu rahatsızlık, hastaların gece boyu sık sık uyanmasına neden olur.

 3- Ağız:

 Ağız da yutak gibi hem solunum hem de sindirim sistemi organıdır. Dişler besinlerin parçalayarak öğütür ve yutağa ulaştırır. Dışarıdan aldığı oksijeni de akciğerlere taşır. Ağız, dişler, damak ve dilden oluşur. Canlıların ses çıkarmasını sağlayan ağız insanların iletişim organıdır.

 Eğer vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineraller alınmaz ise doku kaybı meydana gelir. Doku kaybı ise ''aft'' adı verilen ağız yaralarına yol açar. Ağız yaralarının uçuk, liken plans ve pamukçuk gibi çeşitleri vardır.

 4- Burun:

 Solunum sisteminin en önemli organlarından biridir. Üst kısmındaki sinüser kokuların beyindeki koku merkezine iletir. Burun, solunan havanın nemlenmesini sağlar. Bu nedenle burundan nefes alıp ağızdan vermek çok daha sağlıklıdır. Aynı zamanda karbondioksidi temizler ve ısıtır.

 Güneşte fazla kalmak ve yüksek tansiyon burnun kanamasına neden olabilir. Grip ve nezle gibi kış hastalıklarında ise burun tıkanır ve nefes almamız zorlaşır. Burnun üst kısmındaki sinüslerin dolması ise sinüzit hastalığına neden olur.

 5- Bronş:

 Bronş, alt solunum yollarında yer alır. Akciğerler gibi bronşlar da ''sağ bronş'' ve ''sol bronş'' olmak üzere ikiye ayrılır. Sol bronşun uzunluğu 4.5 cm. iken sağ bronş 3 cm'dir. Solunum yolunun çevresel ve genetik nedenlere bağlı olarak iltihaplanması ''bronşit'' hastalığına neden olur. Kronik ve Akut olmak üzere iki tip bronşit hastalığı vardır.

 6- Soluk Borusu:

 Bilimsel adı Trachea'dır. Gırtlağın alt kısmında yer alan soluk borusu, alınan nefeslerin akciğere ulaşmasını sağlar. Uzunluğu 11 - 12 cm. aralığındadır. İki küçük kanal ile akciğerlere bağlı olan soluk borusu mikropların tutulmasını sağlar ve akciğerlere ulaşmasını engeller.

 7- Gırtlak:

 Toplam dokuz kıkırdaktan oluşan gırtlağın bilimsel adı Larenks'tir. Gırtlak da ağız gibi hem solunumu hem de konuşmayı sağlar. Kıkırdaklardan ve vagus sınırlarından oluşur.