6. Sınıf Fen Bilgisi Sindirim Sistemi konu anlatımı
Güncelleme Tarihi:
Sindirim sistemi ''Alt sindirim bölümü'' ve ''Üst sindirim bölümü'' olmak üzere ikiye ayrılır. Üst sindirim bölümü, mide, ağız, yutak ve yemek borusundan oluşur. İnce bağırsak, kalın bağırsak ve anüs ise alt sindirim bölümünde yer alır. 6. sınıflar için sindirim sistemi konusunu ayrıntılı bir şekilde anlattık.
Vücudumuzun sindirim sisteminde yer almayan, buna rağmen besinlerin sindirilmesine yardımcı olan organlar vardır. Bu organlar pankreas, safra ve karaciğerdir.
Sindirim Sistemi
1- Kalın Bağırsak:
Sindirim sisteminin en büyük organlarından biridir. Uzunluğu 1.5 - 2 metre aralığındadır. Çekum bölümünden başlayan kalın bağırsak kolon kısmına kadar daralır. Kolondan rektuma inene kadar tekrar genişleyen kalın bağırsak üç bölümden oluşur. Bölümleri: Kör bağırsak adıyla da bilinen çekum, kolon ve rektumdur. Görevi, hücreleri, zararlı atıklardan korumaktır.
En sık rastlanan kalın bağırsak hastalıkları şu şekilde sıralanabilir: Kalın bağırsak kanseri, Anüs rektum ülseri, Kabızlık, bağırsak apnesi ve ishal.
2- İnce Bağırsak:
Vücuttaki en uzun organdır. Bazı insanlarda 4 -5 metre iken, bazılarında 6-7 metre aralığında olabilir. Alınan besinlerin emilimi burada gerçekleştiği için uzun bir süre ince bağırsakta kalır. Küçük moleküllere ayrılan besinler ince bağırsak üzerinden kan damarlarına geçer.
Kolon kanseri ve çölyak hastalığı ince bağırsak kanserine neden olabilir. Erkeklerde görülme riski kadınlara oranla iki kat fazladır.
3- Anüs:
Sindirim sisteminin son bölümler yer alır. Sindirim sistemi besinlerin zararlı ve kullanılmayacak kısımlarını ayrıştırır. Anüs ise dışkıların dışarı atılmasını sağlar. Makat olarak da bilinen anüs damar ve sinirlerden oluşur.
Günümüzde en sık rastlanan anüs hastalığı basurdur. Bunun dışında kronik kabızlık, anal pruritus ve kıl dönmesi gibi rahatsızlıklar da anüs ve çevresinde görülür.
4- Mide:
Temel sindirim sistemi organı olan mide, toplam dört bölümden oluşur. Bu bölümlerin isimleri sırasıyla, ''Korpus'' - ''Pilor'' - ''Kardia'' ve ''Fundus'' dur. Midenin içindeki asitler besinlerin kimyasal ve fiziksel olarak parçalanmasını sağlar. Parçalanan besinler mide yoluyla ince bağırsağa gönderilir. Sağlıklı bir mide 2 ile 4 litre suyu haznesinde tutar.
Günümüzde en sık rastlanan mide hastalıklarının başında gastrit ve ülser gelir. Çeşitli bakterilerin neden olduğu bu hastalıklar, beslenme alışkanlıklarından da dolayı ortaya çıkabilir. Örneğin fazla acı, ekşi ya da baharatlı gıdalar tüketmek, midenin sindirim işlevini eskisi gibi yerine getirememesine neden olur. Bu da midedeki asit miktarını arttırır. Mide hastalıkları dolaylı olarak bağırsakların da zarar görmesine neden olur. Bunun nedeni vücuttaki gazların artmasıdır.
Midede görülen diğer hastalıklar şu şekilde sıralanabilir: Mide kanseri, mide fıtığı, reflü, duodenit
5- Ağız
Ağız hem sindirim hem de solunum sistemi organıdır. Sindirimin ilk aşaması ağızda başlar. Dişlerle küçük parçalara ayrılan besinler yutaktan ve yemek borusundan geçerek mideye taşınır. Sindirim sisteminin daha sağlıklı çalışması için alınan besinlerin iyice çiğnenmesi ve yutulması gerekir. Yeteri kadar çiğnenmeden mideye taşınan besinlerin parçalanması zordur. Gıdalar, parçalara ayrılmazsa hem mide hem de ince bağırsak, besinlerin emilimini gerçekleştiremez. Bu da birçok hastalığın ortaya çıkmasına neden olur.
6- Yemek Borusu:
Bilimsel adı özofagus olan yemek borusunun uzunluğu 23 -25 cm. aralığındadır. Yemek borusu ağız ile mide arasındaki bölümde yer alır. Doğrudan sindirime katkıda bulunmaz. Çeşitli etkenlere bağlı olarak yemek borusunda yanık ve daralma meydana gelebilir. Yemek borusu kanseri de en tehlikeli hastalıklardan biridir.
7- Yutak:
Farinks adıyla da bilinen yutak, yemek borusunun üst kısmında yer alır. Besinler sırasıyla ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak ve kalın bağırsaktan geçerek anüs yoluyla dışarı atılır.