Güncelleme Tarihi:
İç salgı bezleri diğer bir ismini hormonal bezler olarak bilinmektedir. Bir yerde vücudun iletim sistemi olarak da bilinir. Birçok farklı görevi bulunması ile beraber değişik gruplara ayrılır. Bu gruplar insanın farklı yaş dönemlerinde önemli görevler üstlenirler.
İç Salgı Bezleri
İç salgı bezleri vücudumuzda bulunan sistemlerin çalışması konusunda sinir sistemine yardımcı olmak ile görevlidir. Aynı zamanda iç salgı bezleri görevlerini sürekli olarak gerçekleştirir ve yavaş şekilde devam eder. Hormon adı verilmiş olan özel salgı üretimi gerçekleştirir. Bu hormonlar kan yoluyla taşınır ve vücudun gerektiği görevlerini iletirler. Tabii her hormonun görevi farklılık göstermektedir. Şimdi bu hormonları inceleyelim ve görevlerine bakalım.
Hipofiz bezi: Beynin alt kısmında bulunan ve nohut büyük üne sahip bir bezdir.
- Büyüme hormonu ile beraber birçok farklı hormonu salgılar.
- Büyümeyi kontrol eder. Eğer az salgılanırsa cücelik ortaya çıkar. Çok salgılanırsa devlik oluşur.
- Ayrıca iç salgı bezlerinin çalışmasını düzenler ve denetleme gerçekleştirir.
- İç salgı bezleri ile sinir sistemi arasında bağlantı kurar.
Tiroid bezi: Gırtlağın alt kısmında ve soluk borusunun hemen önünde yer almaktadır.
- Eğer vücutta yetersiz iyot alımı gerçekleşir ise tiroit bezleri şişer ve guatr hastalığı oluşur.
- Aynı zamanda tiroksin hormonunun salgılanması ile görevlidir.
- Büyüme ve gelişme ile beraber vücuttaki salgı sistemini kontrol eder.
Pankreas bezi: Pankreas bezinin de aynı şekilde birçok farklı görevi bulunmaktadır.
- Glukagon ve insülin hormonlarını salgılamak ile görevlidir.
- Eğer yetersiz insülin salgılanır ise şeker hastalığı meydana gelir.
- Sindirim enzimlerini üretir.
Böbrek Üstü Bezi:
- Adrenalin hormonu salgılar.
- Adrenalin hormonu ile beraber metabolizma hızlanır.
- Kan basıncı, solunum, kalp atışı hızlanır.
- Göz bebekleri büyür ve tüyler diken diken olur.
Eşeysel Bezler:
- Erkeklerde testis testosteron hormonları üretimi salgılar.
- Kızlarda östrojen ve progesteron hormonlarını salgılar.
- Ergenlik döneminde hem erkek hem de dişiye ait olan özelliklerin oluşumunu sağlar.
- Üreme hücresi olarak bilinen yumurtalık gelişimini destekler. Adet döngüsü ile gebelik dönemine kontrol eder.
- Erkeklerde ise üreme hücresi olan spermlerin oluşumunu sağlar.
Bu gibi özellikleri ile beraber iç salgı bezleri en önemli denetleyici ve düzenleyici sistemler arasında yer alır. Yukarıda verilen hormonlar kendi görevleri üzerinde gerekli iletimi sağlar ve vücudun sağlıklı şekilde gelişim göstermesine imkan verir.
Ergenlik Dönemi
Denetleyici ve düzenleyici hormonlar açısından iç salgı bezleri ele alındığında ergenlik dönemi çok önemlidir. Çünkü bu dönem içerisinde hormonları üretir ve daha sağlıklı gelişim imkanı verir. Bu konuda insanlarda ergenlik dönemi 12 ila 21 yaş arasında yaşanır. Ruhsal ve bedensel açıdan hem kızlarda hem de erkeklerde farklı değişimler ve gelişimler yaşanır.
Erkeklerde Yaşanan Değişimler:
- Sakal ve bıyık çıkar.
- Ses kalınlaşır.
- Testisler sperm üretmeye başlar.
- Erkek üreme organı olgunlaşır.
- Göğüs kafesi ile beraber omuzlar genişler ve gelişir.
Kızlarda Yaşanan Değişimler:
- Göğüsler belirginleşir.
- Ses incelir.
- Yumurtalıklarda yumurta üreme dönemi başlar.
- Adet görme yaşanır (regl)
- Omuzlarda yuvarlaklaşma meydana gelir.
- Kalçalarda yağlanma oluşur.
Erkek Ve Kızlarda Yaşanan Ortak Değişimler:
- Boy ve kilo artışı gerçekleşir.
- Farklı yaşlarda sivilceler çıkar.
- Deri kısmında yağlama meydana gelir.
- Cinsel bölgede ve koltuk altında kıllanma oluşur.
- Ter salgısı artar.
- Kemik ve kaslar gelişir.
- Vücut şekil kazanır.