Güncelleme Tarihi:
Kurşun, alüminyum ve çinko da iletken maddeler grubunda yer alır. Elektrikleri iletme hızları maddenin yapısına göre değişkenlik gösterir. Seramik, teflon ve porselen elektriği yalıttığı için evlerde ve mutfaklarda sıklıkla kullanılır.
6. Sınıf Fen Bilgisi İletken ve Yalıtkan Maddeler - Konu Anlatımı
1-) İletken Maddeler:
Atomlarının içerisinde elektriği iletme işlevine sahip elektron bulunan maddelere, iletken madde denir. Elektron sayıları maddeden maddeye farklılık gösterdiği için elektriği iletme hızı ve süreleri birbirlerinden farklıdır.
1- Bakır:
Bakır, doğada en çok bulunan metallerin başında gelir. Başta elektrik santralleri olmak üzere birçok endüstriyel yapıda kullanılabilir. Özellikle iklim şartlarına karşı direnci oldukça yüksektir. Döküm kalitesi yetersiz olduğu için belli bir süreden sonra yapısı bozulmaya başlar. Bu nedenle periyodik aralıklarla yenilenmesi gerekir.
2- Altın:
Elektriği en iyi ve hızlı ileten metallerin başında gelir. Esnek bir yapıya sahip olduğu için şekil verilmesi en kolay elementlerden biridir. Önceleri elektrik direklerinde ve santrallerinde kullanılmıştır. Az bulunması ve değerli olması nedeniyle daha sonraları takı ve mücevherat sektöründe tercih edilmeye başlanmıştır.
3- Alüminyum:
Doğadaki en yumuşak ve en dayanıklı metallerden bir diğeri, alüminyumdur. Yoğun olarak kullanıldığında elektriği altından daha iyi iletir. Bakırdan çok daha hafif olması nedeniyle kullanımı ve taşınması daha pratiktir. Korozyon direnci ve mukavemet gücü yüksek olduğu için farklı endüstriyel alanlarında kullanılır.
4- Çinko:
Doğada gri ve açık mavi renkte bulunur. Yüksek bir iletkenliğe sahip olduğu için pillerin yapımında ve pilli cihazlarda kullanılır. Uzun ömürlü bir metal olan çinko inşaat ve çatı başta olmak üzere farklı birçok alanda tercih edilen bir maddedir.
5- Gümüş:
Elektriği iletme ve ışığı yansıtma kapasitesi çok yüksektir. Çeşitli işlemlerden geçirildikten sonra kullanıma hazır hale getirilir. Altından çok daha hızlı bir şekilde oksitlenebilir. En önemli özelliklerinden bir diğeri asitlenmeye karşı direncinin çok yüksek olmasıdır.
2-) Yalıtkan Maddeler:
Yalıtkan maddeler içerisinde yer alan elektronlar elektriği iletmek yerine tutar. Bu nedenle başta ev ve mutfak gereçleri olmak üzere birçok üründe kullanılır. Elektrik akımını geçirmediği için güvenli kullanımlar için ideal standartlara sahip maddelerdir.
1- Porselen:
Beyaz ve parlak bir yapıya sahiptir. Hem elektriği hem de ısıyı iletmez. Genellikle tabak imalatında kullanılır. Sert bir yapıya sahip olmasına rağmen dayanıklı değildir. Buna karşı ani ısı değişimlerine karşı mukavemet gücü yüksektir.
2- Seramik:
Seramik, elektriği yalıtır ve su geçirmez. Porselene göre çok daha dayanıklıdır. Çevreyle uyumlu olan doğal yapısı, insan sağlığına zararlı değildir.
3- Plastik:
Polimer adıyla da bilinen plastik elektrik ve ısıyı yalıtır. Doğada en sık bulunan maddelerden biri olduğu için kullanım alanı oldukça geniştir. Aynı zamanda ucuz ve kolay işlenen bir maddedir. Organik ve inorganik olmak üzere iki ayrı grupta yer alan plastik çeşitleri mevcuttur. Yapı, işleme ve fiziksel esaslarına göre kullanım alanları çeşitlilik gösterir.
4- Kauçuk:
En çok tercih edilen ve kullanılan yalıtkan maddelerin başında kauçuk gelir. Elektriği yalıtma dışında alev geciktirme özelliği de bulunur. Diğer metallere kolayca yapıştığı için diğer yalıtkan maddelerle bir arada kullanılabilir.
Cam, karton, şekerli su, ebonit çubuk ve kağıt da yalıtkan maddeler grubunda yer alır.