6. Sınıf Fen Bilgisi Elektriksel Direnç konu anlatımı

Elektriğin iletimi konusunda elektrik direnci çok önemlidir. Elektrik direncinin denge sağlaması ve farklı şiddetlerde elektrik elde edilmesi için doğru çalışmaların yapılması gerekir. Bu durum belli başlı bazı faktörlere bağlıdır. Bu faktörleri şimdi inceleyeceğiz ve elektrik direncinin ne gibi faktörlere bağlı olduğuna bakacağız.

6. Sınıf Fen Bilgisi Elektriksel Direnç Konu Anlatımı

 Yalıtkan ya da iletken madde olsun hiç fark etmez, tüm maddelerin elektrik enerjisinin iletimi konusunda bir direnci bulunmaktadır. Tabii bu direnç yalıtkan maddelerde çok daha fazladır. Peki, bu noktada elektriksel direnç ne demek?

 Elektriksel direnç: Maddelerin elektrik enerjisi iletimi noktasında göstermiş oldukları zorluk elektriksel direnç olarak bilinmektedir.

 Genel olarak elektrik ya da elektronik özelliklere sahip cihazlar için daha çok elektriksel direnci düşük olan maddeler kullanılır. Böylece elektrik daha iyi şekilde iletilir ve güç elde edilir. Bu iletkenlere ise genel olarak direnç denmektedir.

 Devrelerde Direnç Neden Kullanılır?

 Elektrik veya elektronik birtakım cihazlarda üretilen elektriğin dengede kalabilmesi için direnç kullanılır. Yani diğer bir değişle elektrik enerjisi miktarını ayarlamak amaçlı değerlendirilir. Ayrıca ısı elde etmek ya da bazı hassas devre elemanlarını elektrik enerjisinin gücünden korumak amacı ile direnç kullanılır.

 Genelde silindir şekilde kullanılan direnç, aynı zamanda değişik renk kodları üzerinde değerlendirilmektedir. Bu renklerden her birinin karşılığı olarak rakam gelir ve direnç ucunu ve özelliğini gösterir. Ayrıca elektrik direnci, ‘R’ harfi ile bilinir. Birimi ise, ‘ohm’ şeklinde ifade edilir.

 Elektriksel Direncin Bağlı Olduğu Faktörler Nelerdir?

 Günlük yaşantımız içerisinde kullandığımız bazı maddelerin iletkenlik dereceleri değişkenlik gösterir. Bu değişkenliğin nedeni ise dirençlerinin farklı olmasından kaynaklanır. Belli başlı unsurlara bağlı olarak maddelerin dilenci farklılık yaratabilmektedir.

 - İletken maddenin uzunluğu arttığı sürece direnci de artar. Yani doğru orantılıdır.

 - Dik kesit alanı, yani diğer bir deyişle kalınlığı arttıkça yine direnci azalış gösterir. Yani burada bir ters orantı bulunmaktadır. İletkenin kalınlığı ne kadar artarsa elektriksel açıdan gösterdiği direnç bir o kadar azalır.

 - Elektriksel direnç aynı zamanda iletkenin cinsine bağlıdır. Örneğin nikel ile bakır çeşitlerini ele alalım. Bunların uzunlukları ve kalınlıkları da aynı olsun. Ancak farklı cinslere sahip olduğu için nikelin elektriksel direnci bakıra göre daha güçlüdür.

 Görmüş olduğunuz gibi bir iletkenin elektriksel direnci yukarıdaki unsurlara bağlı olarak farklılık gösterir. Yani uzunluğuna, dik kesit alanına (kalınlığına) ve cinsine göre direnç özelliği değişkenlik yaratmaktadır.

 Elektriksel Direnç Nasıl Ölçülür?

 Elektriksel direncin ne kadar büyük olduğu direnç ölçer, (ohm-metre) ismi verilen cihaz üzerinden ölçülür. Bu konuda direnç ölçerin her iki ucu, direnci ölçülmek istenen maddeye dokundurulduğu zaman ekranda okunan değer üzerinde çalışılan maddenin direncini gösterir. Nerede ve ne kadar direnç isteniyor ise bu cihaz ile beraber anlaşılır ve buna göre değişik cinslerde, kalınlıkta ya da uzunlukta iletken maddeler kullanılır.

 Süper İletken Ne demek?

 Özellikle bazı maddelerin sıcaklıklarını düşürdüğümüz zaman, (Yaklaşık olarak - 270 dereceye kadar) herhangi bir direnç göstermeden doğrudan elektrik direncini iletmektedir. Bu maddelere ise günümüzde süper iletken deniyor. Bir maddenin elektriksel direnci sıfır, ‘0’ olduğu zaman süper iletken olur ve süper tren ile beraber birtakım sağlık cihazlarında kullanılır.