5 soruda okul servis güvenliği

Halen Milli Eğitim Bakanlığı Mevzuatında yer alan 2007 yılında çıkarılan Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği’ne göre, okul servis araçlarının kiralanmasından denetimlerinin yapılmasına ve güvenliğinin sağlanmasına kadar bütün aşamalarda okul yöneticilerine, ailelere ve ilgili bakanlıklara görev düşüyor. Sık yaşanan bu olaylarda kuşkusuz en önemli eksiklik ise denetimsizlik. 

1- Okul servis araçları nasıl kiralanıyor?
Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği’ne göre, öğrencileri taşıyacak servis araçlarını kiralaması için okullarda birer komisyon kuruluyor. Bu komisyonda okul aile birliği ve okul koruma derneği yönetim kurulundan birer temsilci ile birlikte çocuğu servisle taşınan dört veli bulunuyor. Veliler okul aile birliği yönetim kurulu tarafından seçiliyor. Oluşturulan komisyon servis araçlarının kiralanmasını sağlıyor. Ancak veliler isterse, çocuklarını herhangi bir okul servis aracı işleteni ile anlaşarak da taşıtabilir.  

2- Okul servisi hizmetini kimler verebilir?
Şahıslar ve şirketler birlikte taşıma hizmeti yapabilir. Ancak bunun için trafik denetleme şube veya bürolarınca verilen özel izin belgesinin olması gerekiyor. Yönetmelikte ayrıca adlarına tescilli taşıtların koltuk sayısı, taşınacak toplam öğrenci sayısının beşte birinden az olmaması şartı bulunuyor ve bu durumun kiralama aşamasında okulda korulun komisyon tarafından dikkate alınması gerekiyor.

3- Servislerle ilgili aksaklıklar nereye bildiriliyor?
Yönetmelikte okul yönetimi ve kurulan komisyonun, servis hizmetlerindeki aksaklığı taşımacının bağlı olduğu meslek odalarına bildirmesi ve bu odaların da kendi mevzuatlarına göre disiplin işlemlerini yaparak, sonucu okul yönetimine bildirmesi isteniyor. Yönetmelik şartlarına uymayanların özel izin belgesi, trafik denetleme şube veya bürolarınca iptal ediliyor.

4 - Servis şoförleri güvenlik denetiminden geçiyor mu?
Yönetmeliğe göre 20 yaşını doldurmuş, en az ilkokul mezunu, 3 yıllık E sınıfı veya 5 yıllık B sınıfı sürücü belgesi bulunan, son 5 yıl içinde olümlü trafik kazalarına karışmayan, alkollü araç kullanma ve hız kurallarını ihlal nedeniyle sürücü belgesi birden fazla kez geri alınmayan vatandaşlar servis şoförü olabiliyor. Ancak Türk Ceza Kanunu’nda yer alan uyuşturucu madde kullanma, satma, imal ve ticaretini yapma vs., çocuğa cinsel istismar, fuhuş, düzeni bozacak şekilde sarhoş olmak gibi suçlardan affa uğramış olsa bile hüküm giymemesi gerekiyor. Servis sürücülerinin ayrıca ‘Yurtiçi Yolcu Taşımacılığı Sürücü Mesleki Yeterlilik Belgesi’ bulunması şart.

5- Denetlemeyi hangi kurumlar yapıyor?
Denetimler Ulaştırma Bakanlığı’nın sorumluluğunda. Bakanlık bu görevi kendi personelinin yanı sıra, valilikler; polis, zabıta ve jandarma gibi kolluk kuvvetleri ile bakanlığın yetkili kıldığı diğer kamu kurum ve kuruluşlarının personeli ile yerine getirebiliyor. Denetimle ilgili olarak bu kuruluşlar bakanlıkla her zaman işbirliği içinde olmak ve talimatlarını yerine getirmek zorunda. Çalışma şartları yönünden Milli Eğitim Bakanlığı ve diğer ilgili kuruluşlar da mevzuatları çerçevesinde her türlü denetimi yapma yetkisine sahip.

DENETİMLER YETERSİZ
Osman Öztürk (CSG City Security Group Yönetim Kurulu Başkanı): Servis güvenliğinin, okul güvenliği içinde değerlendirmek gerekiyor. Maalesef okullarda güçlü bir güvenlik yönetişimi oluşturulamıyor. En büyük eksiklik bu. Okul müdürünün sorumluluğunda, okul güvenliğinin, yasal yetkileri olan güvenlik görevlileri, okul müdürü ve öğretmenlerden oluşan bir komisyon kurularak güvenli okul standartlarının sağlanması gerekiyor. Yönetmelikte belirtilen komisyonlar var ama bunlar servis araçlarını ihale yaparak kiralıyorlar. Maalesef en ucuz taşıyan şirket ihaleyi alıyor veya komisyonların tanıdığı şirketlere de verilebiliyor. Anlaşmalar yapılırken servis şirketlerinin kurumsal yapıları incelenmiyor. Ayrıca okul ve ailelerin, şirketleri, sürücüleri ve araçlardaki rehberleri denetlemesi gerekiyor. Bu da tam olarak yapılmıyor. Bunun için öncelikle okul sorumluluk üstlenmeli. Anlaşma yapılacak şirketleri ve sürücüleri güvenlik araştırması için güvenlik kuvvetlerine göndermeli ve gelen sonuca göre hareket etmeli. Öte yandan kolluk kuvvetlerinin denetimleri de istenilen düzeyde değil. Tam olarak güvenliğin sağlanması için valiliklerin koordinesinde, kolluk kuvvetleri ve milli eğitim müdürlüklerinin denetim yapması gerekiyor. Her aile de çocuğunun bindiği servisi incelemeli, yasal şartlara uygun olmayan ya da çocuğa iyi davranmayan, trafik kurallarına uymayan sürücü ve rehberleri denetleyerek okullarla işbirliği yapması gerekiyor. Asıl sorun yasaların yetersizliğinden değil, denetimsizlikten şirket, sürücü ve rehberlerin eğitimsizliğinden ve okullarda bu sistemi yönetecek denetimleri yapacak, sürücü ve rehberleri eğitecek bir yönetsel yapının oluşturulmamasından kaynaklanıyor.